Pieter Knippenberg schrijft maandelijks voor Hallo Magazine op de lezer toegespitste verhalen over onderwerpen van uiteenlopende aard zoals de series Over de Grens en Hallo Achternaam. Voor zijn artikelen interviewt hij vaak streekgenoten over actuele thema’s. Ook besteedt hij geregeld aandacht aan sport, cultuur, natuur en geschiedenis. Niet zo vreemd, wanneer je weet dat dit hobby’s zijn van deze voormalige onderwijsman, die het niet na kan laten, iets informatiefs in zijn verhalen te verwerken.
In Nederland zijn het hele jaar door allerlei herdenkingen van verschillende groepen oorlogsslachtoffers. Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei herdenken we echter alle slachtoffers samen. In bijna elke gemeente van ons land wordt op die dag een herdenking georganiseerd. Op 5 mei vieren wij o.a. met grote festivals dat wij vrij zijn en in een democratie leven, in een land waar iedereen mag meedenken en meebeslissen.
4 en 5 mei zijn twee totaal van elkaar verschillende dagen. 4 mei is een dag waarop het verdriet rondom het verlies centraal staat. Een dag later staat de vreugde vanwege het vrij zijn op de eerste plaats. Deze enorme tegenstrijdigheid, deze hard botsende emoties, moeten direct na de bevrijding van onze regio, dit jaar tachtig jaar geleden, ongetwijfeld ook door de bevolking zo gevoeld zijn. De bezetter mocht dan wel verdreven zijn, maar in de dorpen die in frontlinie hadden gelegen, waren door beschietingen over en weer veel dodelijke slachtoffers gevallen.
Tegenstelling
Ook de materiële schade was enorm. Veel woningen, kerken, wegen en bruggen waren vernield. De bevrijding had een zware tol geëist. Maar desondanks werd de herwonnen vrijheid gevierd en dat doen we sindsdien ieder jaar opnieuw. Dat die vrijheid anno 2024 niet meer zo vanzelfsprekend is, maakt het journaal ons iedere avond jammer genoeg keihard duidelijk. Opnieuw wordt er in Europa oorlog gevoerd en de westerse landen vergroten na jaren bezuinigen weer hun defensiebudgetten. Een ontwikkeling waar niemand blij van wordt.
Thema 2024
Het thema voor 4 en 5 mei 2024 van het Nationaal comité 4 en 5 mei is: ‘ Vrijheid vertelt: opmaat naar 80 jaar vrijheid’. Met dit thema vraagt het Nationaal Comité in het jaar dat de lustrumviering van 80 jaar vrijheid van start gaat, aandacht voor de littekens die de Tweede Wereldoorlog achterliet en die nog steeds zichtbaar zijn en gevoeld worden. Heel direct in families die dierbaren hebben verloren doordat zij zijn omgekomen door het oorlogsgeweld in Nederland en in Nederlands-Indië / Indonesië of doordat zij zijn vermoord tijdens de Holocaust, de massavernietiging van de Joden.
Holocaust
Dat we de Holocaust moeten blijven herdenken, mag niet ter discussie staan. Het afgelopen jaar waren wij in Polen waar tijdens de Tweede Wereldoorlog de Duitse moordmachine op volle toeren draaide. Een bezoek aan het vernietigingskamp Auschwitz maakte diepe indruk. Het was die zomerdag kil, grauw en regenachtig weer toen we onder de beruchte boog met de cynische woorden ‘Arbeit macht frei’ liepen. Hier was het dus waar de massamoord op de Joden plaats vond. Onder hen zeer veel Nederlandse Joden. Hier werd je keihard geconfronteerd met deze gruwelijke onvoorstelbare realiteit.
Voor de Nazi’s waren de Joden van geen enkele waarde. Ze waren Untermenschen waar geen plaats voor was. Zij beroofden de Joden niet alleen van hun leven, maar ook van al hun bezittingen, zelfs hun haar, protheses en gouden tanden waren niet veilig. We liepen langs een grote opslag met duizenden brillen, ooit gedragen door mensen die ze moesten afstaan voor ze naar de gaskamers gestuurd werden. We zagen ontelbare koffers waarop de eigenaren hun naam en adres geschreven hadden. Misschien wel tegen beter weten in…. Talloze schoenen lagen in een grote ruimte, waaronder heel veel kinderschoentjes ook in de kleinste maatjes. Onwezenlijk en triest. Niemand, echt niemand ontsnapte hier aan de Naziterreur.
In Auschwitz/ Birkenau liepen we over het perron waar de treinen stopten en de selectie plaatsvond. Voor velen betekende dit diezelfde dag nog de dood in de gaskamer. Gaskamers waar volgens onze gids tot tweeduizend mensen gelijktijdig vermoord werden. Hun lijken werden direct in de ernaast gelegen ovens gecremeerd. Nu resten hier enkel ruïnes. Kort voor dat het kamp door de Russen bevrijd werd, probeerden de Nazi’s de sporen van hun vreselijke misdrijven uit te wissen. Tevergeefs.
“Ik ben van na de oorlog en wil dat zo houden”
Om dit alles niet te vergeten, herdenken wij overal in ons land op 4 mei burgers en militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties maar ook bij vredesoperaties omgekomen of vermoord zijn.
De vlaggen hangen op 4 mei halfstok en tussen 20.00 en 20.02 wordt bij de vele herdenkingsbijeenkomsten stilte in acht genomen. De kerkklokken mogen op 4 mei luiden vanaf 19.45 uur tot 19.59 uur. Op 5 mei vieren we daarentegen onze vrijheid. Het is de dag van de Duitse capitulatie en op Rijksgebouwen wappert de Nederlandse driekleur. Nog meer dan in de voorgaande jaren zal op deze Bevrijdingsdag bij allerlei gelegenheden verteld worden dat onze vrijheid niet vanzelfsprekend is en dat is maar al te waar. Oud-Burgemeester Verhoeven van Leudal bezigde ooit bij een herdenking de uitspraak: “Ik ben van na de oorlog en wil dat graag zo houden.” Wie zou dit niet willen?
https://www.4en5mei.nl/
