ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: TRAONE door Frits Criens

Midden Limburg

Eine miens is noeët te aod väör te liëre. Ellie en ich feliciteerdje ein koppel det väör de iërste kiër oma en opa waas gewore. Det is neet niks. We vroge wie het mèt het wicht ging. 'Good,' antjwaordje de groeëtaojers tegeliek. 'Mer,' zag de oma d'r sjtreng achteraan, 'het likgtj waal get väöl te miemere.' Ich keek häör vraemdj aan. 'Waat duit het?' vroog ich väörzichtig. 'Miemere,' zag oma nog èns. 'Doe wèts toch zeker waat det is?' Ich wis het neet. Het kumtj d'rop neer det het wicht klagendje geluidjes meuktj, mer zónger traone. Het liektj det het kindj verdreet haet. Of det ouch zoeë is, wètj nemes. Verdreet en traone gaon dök same. Wie Ellie en ich dao later äöver wiejer kaldje, veel ós op wieväöl wäörd wae daoväör höbbe. 

 

Bäöke is waat we in het Nederlands 'huilen' neume. Op mien bewaarsjoeël zoot sevetig jaor geleje ein kindj det altied bäökdje. Kinjer óngerein zeen hel, dus het kreeg de bienaam 'bäökmesjienke'. Dao waerdje het op de sjpeelplaats mèt naogerope. Totdet zöster Eucharis dao ein inj aan mook. Dao zeen ouch kinjer die bie het minste of geringste beginne te zumpe. Zumpe is klagendj bäöke väör de aandacht te trèkke, väöral as d'r niks loos is. Sommige kinjer kinne niks höbbe. Die hoofs se mer aan te kieke en ze beginne al te meke. Dök doon ze det as ze krank zeen. Griene is bäöke väör dien geliek te kriege, of get gedaon te kriege van emes.

 

As ein kindj begintj te janke is d'r echt get aan de handj. Dan vreugtj het óm cómpassie, truest en aandacht. Gebäörtj det janke äöverdreve hel dan kalle we van toete. Is de verwachdje reactie neet nao wins, of kumtj ze neet flot genóg, dan geit het geluid nog get helder en kalle wae van blaere. Mer as ein kindj hel is gevalle, of zien moder kwiet is, of zich doeëd haet gesjrókke van eine hóndj, dan begintj het te brulle. Ein teike det het pien of verdreet haet of in paniek is. Eder saort traone haet ziene eige muziek.

 

2024, waek 15

 

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.