Helstraat in Wessem
Twintig eeuwen christendom met de dreigingen van hel en verdoemenis gaat een mens niet in de koude kleren zitten. Het is misschien daarom dat de naam Helstraat in Wessem een rilling over de rug doet lopen. Iedere misstap, hoe klein ook, was een ‘highway to hell.’ Het is echter zeer onwaarschijnlijk dat een straat naar een dergelijk gruwzaam oord is vernoemd. De verklaring van pater Sangers in het boekje: ‘Wessem, stadje van allure’ uit 1975 dat de naam verwijst naar een tegen de wal gelegen achterbuurt, enigszins vergelijkbaar met de situatie in Maastricht met zijn armenhuisjes rondom de Helpoort, is achterhaald.
Inwoner en kenner van Wessem Jos Schreurs geeft aan dat 'In de Hel' vroeger een buurtschap was, dus een groter oppervlakte heeft omvat dan de huidige Helstraat, waar heel zeker dagloners hebben gewoond, maar waar ook enkele rijke boerderijen hebben gelegen.
Dat de straatnaam is afgeleid van de Keltische godin Hella is klinkklare nonsens, maar de naamsverklaring is te leuk om hier niet even te melden. Hella is in de Germaanse mythologie de godin van de onderwereld en wij kennen haar in onze sprookjes als Vrouw Holle. U mag Hella en onderwereld overigens niet automatisch koppelen aan onze hel.
Ons woord hel is afkomstig van het Oudnederlandse woord helle, dat diepte of laagte betekende. De christelijke hel kan dan ook begrepen worden als het diepste aller diepten, waar de verdoemde zielen zijn opgesloten. Misschien dat laagte en diepte ook een verklaring zijn voor onze Helstraat, maar Jos Schreurs mailt mij dat het buurtschap 'In de Hel' juist op het hoogste gedeelte van Wessem was gelegen. Maar hel heeft ook een betekenis van steil, herkenbaar in ons woord hellen. Vermoedelijk dat hierin de verklaring van de Helstraat in Wessem is gelegen.
Aan de voorzijde van het buurtschap stroomt namelijk de Panheelderbeek. De Helweg is dan een steile weg naar dit beekdal geweest of de weg naar de laagte. In het Noord-Limburgse dorp Baarlo is in het verleden besloten een straat met de oude naam Hel, ook gelegen langs een beek, vanwege de ongunstige klank te veranderen in Helling. Gelukkig heeft Wessem de oude naam gehandhaafd. Wie door de naam toch nog bevreesd raakt, kan aan het begin van de straat een gebedje doen in de Mariakapel en wellicht een kaarsje opsteken voor zijn zieleheil.
