U kent het ongetwijfeld. U wilt iets kopen en krijgt dan een contract met als bijlage of op de achterkant de algemene voorwaarden van het bedrijf meestal ook nog in kleine letters. Hebt u ze wel eens gelezen? En nog belangrijker hebt u ze dan begrepen.
Je moet er vaak bijna een studie rechten voor gedaan hebben om ze te begrijpen. Gelukkig worden consumenten in toenemende mate beschermd door de wet en de rechter tegen onredelijke voorwaarden.
Wanneer van toepassing?
Heel belangrijk voor u als consument is dat u de algemene voorwaarden ontvangt voordat u een contract afsluit of iets koopt. Degene die het contract sluit of iets verkoopt moet bewijzen dat de consument de algemene voorwaarden ontvangen heeft. De rechter in Haarlem vond echter een verwijzing op de offerte naar de website waar de algemene voorwaarden stonden voldoende. Volgens de rechter was het gebruik van internet dusdanig ingeburgerd dat de verwijzing naar de website gelijk gesteld kan worden met het overhandigen van de algemene voorwaarden. In een andere zaak oordeelde de rechtbank Lelystad echter dat verwijzing naar de website waarop de algemene voorwaarden stonden niet voldoende was. Rechters denken daar dus verschillend over.
Zwarte en grijze lijst
Het bedrijf dat algemene voorwaarden opstelt probeert er natuurlijk voor te zorgen dat die voor haar zo gunstig mogelijk zijn. Om consumenten te beschermen zijn er in de wet daarom de zogenaamde zwarte en grijze lijst opgenomen. Op de zwarte lijst staan voorwaarden die onredelijk zijn en daarom niet van toepassing zijn. Daarbij kan gedacht worden aan het verkorten van de verjaringstermijnen of de wettelijke mogelijkheid beperken om een overeenkomst te ontbinden of dit zelfs onmogelijk te maken. Op de grijze lijst staan voorwaarden die meestal onredelijk zijn maar degene die de algemene voorwaarden gebruikt mag aantonen dat die niet onredelijk zijn. Op de grijze lijst staan onder meer de mogelijkheid van het bedrijf om de voorwaarden aan te passen maar ook dat het bedrijf een langere levertijd hanteert dan afgesproken is.
Rechtspraak
Over het toepasselijk zijn en de inhoud van algemene voorwaarden is veel geprocedeerd in Nederland. Ik noem een paar uitspraken.
Algemene voorwaarden op achterzijde contract
In een zaak bij de rechtbank Groningen hadden partijen een overeenkomst ondertekend. Op de voorzijde van de overeenkomst stond slechts vermeld dat partij A algemene voorwaarden had gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. Deze algemene voorwaarden waren op de achterzijde van de overeenkomst afgedrukt. In de overeenkomst stond echter niet genoemd dat de op de achterzijde afgedrukte algemene voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomst. Volgens de rechter waren ze daarom niet van toepassing.
Opzeggen cursus
Het gerechtshof in Arnhem boog zich over een zaak van een dame die zich had opgegeven voor de cursus dierenassistent. De cursusprijs bedroeg € 3.745,-. In de algemene voorwaarden stond opgenomen dat bij annulering na de geplande startdatum van de cursus het volledige cursusgeld verschuldigd zou zijn. De cursiste stopte kort na aanvang van de cursus met de opleiding vanwege het feit dat zij inmiddels bij haar werkgever ontslagen was. Volgens het gerechtshof kan een particulier een door hem of haar te volgen cursus op elk gewenst moment opzeggen ook al is in de algemene voorwaarden van het opleidingsinstituut opgenomen dat tussentijdse opzegging niet mogelijk is. Wel moet de cursist de redelijke loon- en onkosten die door de opleider zijn gemaakt tot het moment van opzegging vergoeden.
Annuleringskosten
Over annuleringskosten zijn veel uitspraken gedaan:
Annuleringskosten van 30 % voor meubels die besteld maar nog niet gefabriceerd waren is onredelijk. De rechter vond 10 % genoeg 15 % annuleringskosten bij het annuleren van de koop van een nieuwe auto vond de rechter wel redelijk omdat er al veel kosten gemaakt waren om de auto te bestellen.
Een caféhouder annuleert een optreden van een artiest. Volgens de algemene voorwaarden moet hij dan de volledige vergoeding van het optreden betalen + 200 % boete. De rechter was van mening dat dit boetebeding niet van toepassing was omdat het onredelijk was.
Wordt u geconfronteerd met een tegenpartij die een beroep doet op algemene voorwaarden kijk dan dus niet alleen naar de inhoud van de algemene voorwaarden. Vraag altijd advies bij een advocaat of een jurist of die algemene voorwaarden misschien wel onredelijk zijn en dan niet van toepassing zijn.
