De maand november is in meerdere opzichten een maand van herdenken. Kerken vieren aan het begin van de maand Allerzielen. De dag waar men zijn of haar dierbaren overledenen herdenkt. De kerkhoven bezocht worden, waar eerder voorafgaande aan deze dag de graven gepoetst en voorzien zijn met brandend kaarsjes of veelal chrysanten.
Het is ook de maand waarin Leudal stilstaat bij haar bevrijding, deze maand 80 jaar geleden. Tussen 15 en 17 november 1944 werden onze dorpen gezuiverd van de Duitse nazi’s. Hier en daar vond er tegenstand plaats, maar het lukte de Britse bevrijders om aardig een stuk op te rukken richting de Maas. Zo ook in het dorpje waar ik woon, Grathem. Nadat de kern op 15 november reeds was bevrijd duurde het tot de 16de voordat de gehele gemeente Grathem de vlag kon uithangen. Daarom herdenkt dit dorp op 16 november dit gegeven, waarin de gemeenschap samenkomt bij het gemeenschapshuis.
Een monument dat ik mocht ontwerpen, met hulp van derden, wordt iets bijzonders. Het monument, vervaardigd uit Cortenstaal, stelt het silhouet van een Britse militair uit de Tweede Wereldoorlog voor. Hij stapt als het ware uit de omlijsting die symbool staat voor de comfortzone. Je kunt je bij een conflict zoals oorlog, terreur of bezetting neutraal opstellen, de andere kant uitkijken of je terugtrekken. De militair kiest ervoor om te strijden voor vrijheid en rechtvaardigheid.
Eromheen staan 16 poppies ofwel klaprozen. Deze klaproos als symbool gaat terug tot het gedicht "In Flanders Field” uit de Eerste Wereldoorlog van de Canadese militair arts en dichter John McCrae, waarin de bloeiende klaprozen in contrast staan met de talloze grafstenen waartussen deze onschuldige bloemen bloeien. Het is de bloem die de Britten dragen op 11 november. De dag dat zij de slachtoffers van de Eerste en Tweede Wereldoorlog, maar ook van alle conflicten sinds die tijd herdenken.
Het getal 16 verwijst naar de datum van bevrijding, 16 november 1944. Tevens staat het getal ook symbool voor de 16 kerkdorpen die samen de gemeente Leudal vormen. Deze keramieken klaprozen zijn door leerlingen van de bovenbouw van basisschool De Klink vervaardigd.
Toen de Geallieerden via D Day op 6 juni 44 voet aan wal kregen, waren ze er bij lange na nog niet. Voor de Britten was er een groot struikelblok, namelijk de stad Caen.
Met Operatie Epsom, ook wel bekend als de Eerste Slag bij de Odon, lanceerden de Britten hun offensief tussen 26 en 30 juni 1944, bedoeld om de door de Duitsers bezette stad Caen te veroveren een belangrijke geallieerde doelstelling in de vroege stadia van de invasie van Noordwest-Europa.
Een van diegene die er vocht en zou sneuvelen was de David Rhys Geraint Jones. Hij sneuvelde op 28 juni 1944. Op zijn grafsteen beitelde men de zin: 'Your Peace is Bought with Mine' vertaald: Jouw vrede is met de mijne gekocht. Het is een zin die werd genomen uit een gedicht dat hij had geschreven. Jouw vrede is met de mijne gekocht. De hoogste prijs, namelijk zijn leven.
Vrijheid heeft altijd een hoge prijs. Dat wij niet wegkijken, maar onze verantwoordelijkheid durven nemen. Er is geen plek voor tirannie, discriminatie of terreur.
