ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: BEVRIEJERS? door Frits Criens

Midden Limburg

As klein kindj kós ich mer ein rivier, de Maas. Ich wis dan ouch neet baeter det 'maas' ein anger woord waas väör 'rivier'. Later begreep ich det d'r miër 'riviere' zeen, mèt allemaol eine eige naam. En toch bleef ónbewustj het raar idee in miene kop hange det 'rivier' en 'maas' dezelfdje beteikenis höbbe. De meister op sjoeël liërdje ós waal det de Rijn bie Lobith het landj in kumtj, mer väör mien geveul bedoeldje hae dat de Rijn ein 'maas' is die bie Lobith äöver de grens kumtj. Later, op vakantie in Frankriek, sjproke de kinjer mich dao-op aan. Ze dachte det ich het express deej as ich op ein brögk äöver de Seine of de Loire reej en dan beväörbeeldj zag: 'Zoeë, we gaon hie de maas äöver en dan zeen we d'r gauw genóg.' 

 

Achter in de auto klónk het maelig: 'Pap, sjei éns oet. Det is neet leuk.' Mich van gein kwaod bewustj vroog ich: 'Waat is neet leuk?' Het antjwaord waas dudelik: 'Des doe altied 'maas' zaes. Det is hie de Maas neet, we zeen bie de Cèze.' Ellie veel häör natuurlik bie, dus ich ging baeter op mien wäörd lètte. Tot de väörige waek dach ich det ich van het probleem waas genaeze. Nae dus. Ich waas bezig mèt het vertale van ein Fries gedicht in mien dialect. Gelökkig haaj ich ouch ein Nederlandse versie bie de handj. In het Fries sjtóng 'rivier en see' waat in ABN 'rivier en zee' waas. 

 

Mer ich haaj sjpontaan in het Haeles vertaaldj 'Maas en zee.' Det klopdje waal, want die rivier waas de Maas. Mer det sjtóng neet in het gedicht, dus ich kós het waord 'Maas' neet laote sjtaon. Toen haaj ich ein probleem. Ich wis gein dialectwaord väör 'rivier.' Besjteit zón waord waal? Het Remunsj waordebook zaet 'reveer'. Mesjtreech zaet 'revier.' Ze klinke mich allebie gemaaktj ón-Limburgs in de oeëre. Ich höb het väör de vertaling mer gehaoje op 'reveer.' En dan mót ich het Limburgs waord väör 'bevrijders' nog zeen te vinje. 'Bevriejers?' Dao höb ich ein gans anger beeldj bie. 

 

2025, waek 18

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.