De zomer van 2022 was extreem droog. We zagen droogvallende beken en sterk dalende grondwaterstanden. Inmiddels zijn de beken weer redelijk gevuld en is er een beginnend herstel van de grondwaterpeilen. Om in april met een goed aangevulde bodemvoorraad te starten, moet er nog veel water gespaard worden.
Om nog beter bestand te zijn tegen een eventuele droogte in 2023 heeft Waterschap Limburg maatregelen aangekondigd om het water meer vast te houden. “Het gaat concreet om drie zaken, namelijk het verhogen van de stuwen, agrariërs oproepen om het water in het voorjaar langer vast te houden en het opstarten van enkele pilots tot het natter maken van de grond”, aldus Chrit Wolfhagen, lid van het Dagelijks Bestuur van Waterschap Limburg.
Ingezette maatregelen
De effecten van de droogte zullen nog enige tijd doorwerken op het functioneren van de beeksystemen. Belangrijker is echter het benodigde herstel van de ondiepe grondwatervoorraden. Die zijn cruciaal om enerzijds de beken op langere termijn te voeden, maar ook voor het beschikbaar hebben van bodemwater voor landbouw en natuur aankomend groeiseizoen.
Sinds 2018 treffen we al maatregelen tegen de droogte. Deze blijven we inzetten. Voorbeelden hiervan zijn stuwen hoog laten staan en een aangepast maaibeheer. In 2021 zijn nog 200 stuwen in Midden-Limburg aangebracht. We hebben deze zomer tal van extra zaken moeten doorvoeren om het functioneren van de beeksystemen te ondersteunen.
Denk hierbij aan het plaatsen van een extra pomp bij de Noordervaart om de wateraanvoer nog verder te maximaliseren, extra infuuspompen om locaties met zeldzame beekprikken van water te voorzien en meerdere onttrekkingsverboden om het gebruik van beekwater, met name voor landbouwkundige beregening, te beperken. Ondanks deze maatregelen is er behoorlijk wat droogval in beken opgetreden en hebben we knelpunten gehad in diverse beeksystemen.
Bijdragen van anderen
Agrariërs en andere gebruikers van het watersysteem kunnen ook een bijdrage leveren aan het vasthouden van water. Denk hierbij aan de 1450 boerenstuwen in Noord- en Midden-Limburg, de instellingen van de peilgestuurde drainages en de nieuw te plaatsen boerenstuwen (400 stuks).
Gemeenten kunnen actief bijdragen door bijvoorbeeld extra buffering op bedrijventerreinen of nabij woonwijken. Tot slot hebben we ook hulp gehad vanuit de natuur. Veel van de beverdammen hebben geholpen om lokaal meer water in het systeem te houden.
De voorgestelde maatregelen
Waterschap Limburg gaat extra maatregelen inzetten voor het vasthouden van water.
Meer verhogen van de stuwen
Normaal worden in oktober de stuwen verlaagd (winterstand). Afgelopen twee jaar hebben we al de stuwen in de winterperiode hoog gehouden. Gegeven de huidige grondwatersituatie willen we deze winter nog verder gaan en zoveel mogelijk stuwen selecteren die nog 15-20 cm boven deze winterstand kunnen worden ingesteld.
Agrariërs oproepen om langer te conserveren in het voorjaar
Mocht de grondwatervoorraad rond 1 maart 2023 niet voldoende zijn aangevuld, dan roepen we de agrariërs op om van 15 maart tot 15 april de boerenstuwen/peilgestuurde drainages nog hoog te houden. Dit verlengt de periode dat aanvulling van water kan plaatsvinden.
Opstarten van enkele pilots natter maken van de grond
De komende maanden gaat Waterschap Limburg in gesprek met LLTB en terrein beherende instanties om te komen tot enkele compacte gebiedspilots waarbij we de peilen fors gaan verhogen en bijvoorbeeld extra water inlaten in een natuurgebied of op agrarische gronden. Door dit soort kleinschalige pilots ook te monitoren door middel van peilbuizen, komt scherper in beeld wat het rendement is van lokale peilopzet op de ondiepe grondwaterstanden ter plaatse. Chrit Wolfhagen: “Het gaat hier om maatwerk met de omgeving op het juiste moment.”
Meer weten?
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met communicatie@waterschaplimburg.nl.
