Je platina bruiloft mogen vieren is maar voor weinigen weggelegd. August Hermans (Leveroy 1927) en Martha Timmermans (1930) uit Kelpen-Oler behoren tot die exclusieve categorie. Afgelopen november hebben ze hun zeventigjarig huwelijksfeest gevierd. Hallo Magazine ging met hen in gesprek. Hun dertienjarig verblijf in Brazilië werd het belangrijkste gespreksonderwerp.
Het door de burgemeester van Leudal aangeboden bloemstuk – aangevuld met verse bloemen – staat nog altijd pontificaal op de salontafel in de woonkamer van hun huis aan de Grathemerweg in Kelpen-Oler. Met hulp van hun kinderen wonen August en Martha Timmermans hier nog altijd zelfstandig en dat hopen ze ondanks enige gezondheidsproblemen zo lang mogelijk te kunnen blijven doen.
Dat August en Martha Hermans een paar zouden worden, was eigenlijk niet zo verwonderlijk. De familie Hermans uit Leveroy en de familie Timmermans uit Ell konden het heel goed met elkaar vinden.
Er werd dan ook driftig onderling getrouwd en maar liefst vier Hermansen huwden een Timmermans. “Wij waren van die vier het laatste stel,” vertelt Martha Hermans. “Het werd geen grote bruiloft omdat mijn vader ernstig ziek was. We vierden het feest thuis in de woonkamer en alleen onze naaste familie was daarbij aanwezig. Kort na onze bruiloft is vader overleden.
Hollambra Brazilië
“Diverse familieleden waren in de naoorlogse jaren geëmigreerd naar Brazilië. Een leven opbouwen in dat Zuid-Amerikaanse land was ook onze droom,” vervolgt Martha. “We gingen dat avontuur dan ook graag aan. Amper tien dagen getrouwd vertrokken August en ik vanuit Rotterdam naar het Braziliaanse Santos waar we op 17 december aankwamen. Van daaruit reisden we verder naar Hollambra, een plek waar al veel Nederlandse emigranten in de landbouw actief waren. Daar woonden ook familieleden die ons voorgegaan waren. In de naam Hollambra komen de namen Holland, Amerika en Brazilië samen.”
Brazil
“De Portugese taal waren we nauwelijks meester,” vult haar man August aan. “We hadden in Nederland een tiental lessen Portugees gevolgd bij de ‘Bruine Paters’ in Weert en dat was alles. Maar Hollambra was echt een Nederlandse nederzetting dus het taalprobleem viel in de praktijk wel mee. We hebben kort bij een broer en zus in huis gewoond en al snel konden we de ernaast gelegen boerderij met 30 hectare grond kopen waar we een gemengd bedrijf runden. We hielden kippen en varkens en op het land verbouwden we mais, rijst, soya, katoen en mandioka. Dat laatste is een soort wortel waar meel van gemaakt wordt.” Rijst is volgens Martha de dagelijkse kost in ‘Brazil’, want zo noemt zij Brazilië nog altijd. Martha: “Rijst is er wat in Nederland de aardappel is. Het wordt er gewoonlijk gecombineerd met bruine bonen, groenten en vlees.”
Retour Nederland
Het echtpaar Hermans-Timmermans krijgt in Brazilië zeven kinderen. In 1961 verhuist het hele gezin naar een andere Nederlandse kolonie. Opnieuw bestieren ze er een boerderij maar deze keer gecombineerd met een houtzagerij. Hout wordt in de streek veel gebruik als fundament voor wegen. Hun bedrijf ligt in Tijucas, een gemeente in de deelstaat Santa Catarina die grenst aan de Atlantische Oceaan.
Maar in 1966 vinden August en Martha Hermans het welletjes. Ze besluiten terug te keren naar Nederland. August Hermans: “We wilden dat onze kinderen in Nederland verder zouden opgroeien en daar hun huwelijkspartners zouden vinden. Dat had echt onze voorkeur. Het was een vrij impulsief besluit want ik had nog een nieuwe trekker besteld maar gelukkig kon ik die bestelling zonder problemen annuleren.
Zoon André Hermans (1956) die ook bij het gesprek met zijn ouders aanwezig is, was tien jaar toen hij voor het eerst in Nederland kwam. Hij sprak Portugees en het dialect van zijn ouders.
De Nederlandse taal was in het begin echt wel een probleem voor de oudste kinderen vertelt hij. Voor August en Martha Hermans en hun zeven kinderen was niet onmiddellijk een woning beschikbaar toen ze vanuit Brazilië met een Franse boot via Le Havre in Nederland arriveerden.
“Op 26 juni,” zegt Martha die alle data moeiteloos oplepelt. Hun huidige woning kwam pas na enige tijd vrij omdat een tante die er woonde op een wachtlijst stond voor een kamer in een bejaardenhuis. De kinderen werden noodgedwongen her en der bij familieleden ondergebracht en pas in 1967 kon iedereen zijn intrek nemen in het huis in Kelpen-Oler. Het Braziliaans avontuur was ten einde. In Nederland moest een nieuwe start gemaakt worden.
Dertig sollicitatiebrieven
“Niemand zat toen op mij te wachten,” vertelt de 95 jarige August bedachtzaam formulerend. “Na dertig sollicitatiebrieven was het eindelijk raak. Ik kreeg een baan bij een veevoederbedrijf aan de Maas in Neer en daar ben ik tot mijn vervroegd pensioen gebleven. We wonen nog altijd in het zelfde huis. Werken in mijn groentetuin laat mijn gezondheid jammer genoeg niet meer toe.” De coronajaren waren voor het hoogbejaarde echtpaar een heel zware tijd. Martha Hermans: Je leefde van dag tot dag, maar de kinderen hebben ons er goed door heen geholpen, maar het is niet leuk wanneer je contact op afstand hebt en je boodschappen voor je eigen bestwil buiten neergezet worden. Gelukkig is dat nu voorbij.”
Willem Alexander
August en Martha Hermans hebben al heel wat huwelijksjubilea mogen vieren maar hun platinafeest was een heel bijzonder met felicitaties van de burgemeester, de parochie en de provincie. “Zelfs onze Koning liet van zich horen,” zegt Martha. “De kamer stond vol bloemen. Vanwege onze broze gezondheid hadden we pas heel laat besloten een feest te houden. Toch fijn dat we dat gedaan hebben, want nu kijken we er met heel veel genoegen op terug”.
