VerhalenPieter Knippenberg

“Door de oorlog hebben we onze identiteit versterkt”

Heythuysen / Midden-Limburg

In mei 2012 kwam Galyna Shchastna vanuit van Kiev naar Nederland. De jonge Oekraïense was gevallen voor de charmes van een Limburger. Ze woont nu met haar man al tien jaar in Heythuysen. Inmiddels is ze moeder van twee meisjes. Galyna spreekt perfect Nederlands en heeft in Oekraïne een universitaire opleiding tot docente Engels gevolgd. Ze is werkzaam in het onderwijs in Weert.

De door de Russen ontketende oorlog in haar vaderland bezorgt Galyna veel onrust, angst, pijn, verdriet en gevoelens van machteloosheid. “Ik ben er heel emotioneel onder en huil vaak,” zegt Galyna, die ook tijdens ons gesprek haar tranen niet kan bedwingen. Haar woede tegen Poetin steekt de Oekraïense niet onder stoelen of banken, wanneer zij haar ingrijpende verhaal met Hallo Magazine deelt.

Galyna Shchastna: “Ik heb nog familie en kennissen in Oekraïne en om hen maak ik mij veel zorgen. Mijn moeder woont gelukkig net als ik in Nederland. Daar ben ik ontzettend blij om. Hier is het gelukkig veilig. Mijn ouders zijn gescheiden en mijn vader woont dicht bij de Russische grens. Gelukkig is het daar nog rustig want in die omgeving liggen geen militaire objecten. Mijn tante woonde in Bucha bij Kiev. Van dat stadje is door de oorlog weinig overgebleven; Bucha heeft dagenlang onder vuur gelegen. Ik heb er verschrikkelijke beelden van gezien via social media. Russische tanks stonden bij de huizen. Zo onwerkelijk. Ik herkende het gebied nog goed. Het was heel erg om te zien dat er zoveel gebouwen kapotgeschoten en afgebrand waren. In het gebouw naast het pand waarin mijn tante woonde was een groot gat in de gevel geslagen.

Sinds het uitbreken van de oorlog proberen we steeds telefonisch contact met de familie in Oekraïne te houden. Op een bepaald moment lukte dat niet meer en dan gaat er werkelijk van alles door je heen. Het zal toch niet….. Achteraf bleek dat de elektriciteit uitgevallen was.

Telefoons konden niet opgeladen worden en ook gingen er geruchten dat de Russen het bereik van mobiele telefoons verstoorden.

Mijn familie is naar Kiev moeten vluchten en vervolgens naar Lviv in het westen. Mijn oma van tachtig is na een lange reis en met fantastische hulp van vele vrijwilligers gelukkig nu in Nederland aangekomen. Zij logeert bij mijn moeder. Een onbekende Amerikaan heeft haar per auto helemaal naar het Poolse Krakow gebracht. Via Berlijn is ze doorgereisd naar Nederland. Vanwege haar slechte gezondheid zou ze die reis naar Nederland anders zeker niet gemaakt hebben. ‘Dit mag niet, dit kan niet,” zegt mijn oma. ‘Dat ik dit nog mee moet maken’.

“Er is veel haat tegen Rusland”

“De Russen beweren dat wij Oekraïners geen volk zijn en dat wij geen eigen geschiedenis hebben. Ze liegen over ons  door te zeggen dat Russisch sprekenden slecht behandeld worden. Dat is echt niet het geval. Tijdens mijn jeugdjaren in Oekraïne was het Oekraïens eerder een marginale taal. Het Russisch had veel meer status. Ik ben tweetalig opgevoed en heb altijd een voorkeur voor het Oekraïens gehad, hoewel we toch meestal Russisch met elkaar spraken. Met mijn kinderen spreek ik Nederlands, Engels en Oekraïens. Door de toenemende spanningen met Rusland en zeker nu na de invasie zijn de Oekraïners zich nog meer bewust geworden van hun eigen identiteit en zijn de mensen veel meer Oekraïens gaan spreken. Ik hoop heel erg dat de oorlog snel stopt. Dat mijn volk bloed verliest, voel ik ook. Ik ben trots op mijn land en ook vol bewondering over hoe het Oekraïense volk weerstand aan de Russen biedt. In crisissituaties denken mensen meestal alleen aan zichzelf. In Oekraïne is het omgekeerde gebeurd; ze gaan er echt voor elkaar!

Er is veel haat tegen Rusland. In verhouding tot Rusland is Oekraïne een klein land. De oorlog heeft onze identiteit versterkt. We voelen als één familie. Poetin dacht dat wij blij zouden zijn met de komst van de Russen, maar dat zijn wij zeker niet. Wij willen niet bij Rusland horen,” zegt Galyna stellig. “In ons DNA zit aversie tegen Rusland ingebouwd. Ga maar eens na hoe de Oekraïners onder Stalin in de jaren dertig geleden hebben!” Ik hoop dat het Russische volk merkt wat er in ons land aan de hand is en dat de Russen zelf Poetin en deze oorlog weten te stoppen.”

 

“Niet iedereen kan gaan vechten”

Op de vraag wat Galyna van uit Nederland zelf kan doen, antwoordt zij dat geld en spullen sturen, contacten onderhouden en familieleden opvangen voor haar haalbaar zijn. “Niet iedereen kan gaan vechten.” Ook vindt ze het belangrijk correcte informatie over de gebeurtenissen in haar land te verspreiden, zodat de mensen in Nederland weten wat er in Oekraïne werkelijk gebeurt. Voor ouders en voor haar collega’s in het onderwijs heeft ze ook een duidelijke boodschap.

”Voed je kinderen zodanig op dat ze kritisch leren denken en dat ze informatie op waarde kunnen beoordelen en niet slaafs volgen wat hun voorgehouden wordt.”

Galyna: “Oekraïne is nu dertig jaar onafhankelijk geweest van Rusland en het zal de Russen niet lukken dit terug te draaien. Natuurlijk zijn er in die dertigjarige zoektocht naar een democratische staat, fouten gemaakt, maar dat proces verliep steeds beter. Oekraïners zijn een vriendelijk en gastvrij volk dat van gezelligheid houdt. Het is ook een mooi land met vruchtbare goede grond, mooie bergen, steppen en een kuststrook. Oekraïne is ook interessant voor toeristen. Onze steden werden steeds mooier en economisch gezien werd het steeds beter. Het onderwijs en het zorgsysteem kwam ook op een steeds hoger niveau. Ik zie dat verschil met tien jaar geleden heel goed. We hebben ons losgemaakt van de Sovjetsystemen en zijn richting Europa opgeschoven. Dat hebben de Russen ons niet in dank afgenomen en daar betalen we nu een hoge prijs voor, besluit Galyna verbitterd haar relaas.