VerhalenPieter Knippenberg

HALLO ACHTERNAAM: Onze familienamen en hun betekenis

Weert

Waar komt de naam Tullemans vandaan?

In de rubriek HALLO ACHTERNAAM gaan we in op de betekenis van in Limburg veel voorkomende achternamen. Deze maand staat de naam Tullemans centraal. De familienaam Tullemans treffen we buiten de provincie Limburg maar sporadisch aan in Nederland. In onze provincie wonen mensen met de familienaam Tullemans voornamelijk in de stad Weert en in de naburige gemeente Nederweert. Ook Leudal en Maasgouw herbergen Tullemansen. Met recht mag Tullemans een (Midden)- Limburgse achternaam genoemd worden.

 

Betekenis

Wat betekent de naam Tullemans? Tullemans en varianten op deze naam zoals Tulleners en Tollenaar zouden verwijzen naar een persoon die belast was met het innen van tolgelden. De Duitse variant van deze naam is Zollner. Deze functionaris die het geld voor zijn baas bij een tolpoort, tolhek of tolhuis in ontvangst nam, werd ook wel tolgaarder genoemd. Er zijn echter ook taalkundigen die veronderstellen dat Tullemans een patroniem is dat verwijst naar een voorouder met de voornaam Tulle of Toele die mogelijk afgeleid zou kunnen zijn van de naam Berthold.

Tol

Vroeger moest er nog veel vaker dan nu tol betaald worden om van een (vaar)weg of een brug gebruik te maken. Nederland kent inmiddels geen tolwegen meer. Wel moet er voor enkele tunnels zoals de Westerscheldetunnel en voor de tolbrug over de Oude Rijn in Nieuwerbrug nog altijd tol betaald worden. Tegenwoordig betalen we  wegenbelastingen en accijnzen voor de aanleg en onderhoud van (vaar)wegen en dergelijke. Het beroep tolgaarder behoort tot het verleden. Al rijdend door Europa ontkom je echter bijna niet aan het betalen van  tol! Veel landen heffen tol voor het gebruik van hun autowegen of hebben een vignetplicht ingevoerd. De tolhuisjes zijn dus nog altijd aanwezig! Als Nederland overgaat tot het invoeren van rekeningrijden, komt ook hier een vorm van tolheffing weer terug.