VerhalenJan Kessels

HALLO HISTORIE: De veerboot van Wessem

Wessem / Midden-Limburg

Wie tegenwoordig de Maasbrug over de drukke A2 tussen Wessem en Maasbracht passeert zal zich nauwelijks voor kunnen stellen dat deze drukke oversteek van de Maas bijna zestig jaar geleden nog met de veerpont moest gebeuren.

De belangrijkste noord-zuidverbinding van Nederland, de autoweg A2 begint in Amsterdam en steekt na 208 kilometer bij Eijsden de grens over om daar aan te sluiten op de Belgische A25. Iedere dag passeren vele duizenden voertuigen de A2-brug over de Maas tussen Wessem en Maasbracht. De bouw van 510 meter lange brug begon in 1962 en was op 22 januari 1966 gereed voor gebruik. Daarmee kwam een einde aan ruim 120 jaar veerpont Wessem-Maasbracht v.v. 

Om de eenheid en verbondenheid van de drie vroegere gemeenten Heel, Maasbracht en Thorn te onderstrepen gebruikt de fusiegemeente Maasgouw vaak de slogan ‘de Maas scheidt niet, de Maas verbindt’. Daar zullen ze zo’n zestig jaar geleden beslist anders over hebben gedacht. De enige mogelijkheid om toen de Maas bij Wessem over te steken was met de veerpont. Door de toenemende verkeersdrukte kon een overtochtje Wessem-Maasbracht inclusief wachttijd in de jaren ‘60 soms meer dan een uur duren. Vooral op zomerse dagen stonden vaak lange files in de Wallenstraat in Wessem, de belangrijkste toegangsweg naar het veer. Voor de horeca in de Wallenstraat waren die files trouwens een welkom verdienmodel omdat de wachtende reizigers zich vaak tegoed deden aan een consumptie om het wachten te verkorten. De gelukkige bezitters van een auto of motor kozen er vaker voor om te rijden via de Maasbrug bij Roermond of via België over de brug Maaseik-Roosteren om zo een behoorlijke tijdwinst te boeken. Voor voetgangers en fietsers loonde die moeite niet. Op 22 januari 1966 werd de Maasbrug geopend en was het veer overbodig geworden. De romantiek van het veer in Wessem was voorbij.

De eerste veerpont tussen Wessem en Maasbracht werd op 31 december 1844 in de vaart genomen als onderdeel van de rijkswegverbinding Weert-Sittard. De eerste pachter van de veerpont was landbouwer Martinus Bidlot uit Wessem. Die eerste veerpont was 14 meter lang, 2.70 meter breed er konden maximaal zeventig personen of veertien paarden of andere hoefdieren worden overgezet. De laatste veerpont, gebouwd in 1948 had een capaciteit van veertig ton en kon per keer twaalf personenauto’s over zetten. Eind 1965 werden gemiddeld zo’n 150 auto’s per uur overgezet wat neer kwam op zo’n 1.500 tot 2.000 auto’s per dag. Die aantallen passeren anno nu binnen het uur. De veerpont was ook belangrijk om mijnwerkersbussen over te zetten naar de steenkolenmijnen in Zuid-Limburg.

De tarieven waren, afgezet naar de huidige tijd, een schijntje. Auto’s inclusief chauffeur kostten fl. 0,23 en fietsers betaalden fl. 0,05. Een voetganger mocht voor fl. 0,03 naar de overkant. Vanaf een uur na zonsondergang moest fl. 0,10 extra worden betaald. Bekende veermannen waren o.a. Antoon Linssen, Lambert van Hinsberg, de broers Stokbroeckx, de broers Pierre en Sjang Snijkers, Pierre Leblanc en Sjeng en Jacques Stoffers, Ton Valkenburg, Joep Dirckx en Henk Stoffers.  

De ‘heen-en-weer’ van meer dan een eeuw tussen Wessem en Maasbracht heeft natuurlijk honderden verhalen opgeleverd. Schuttersfeesten en muziekfeesten in de jaren ’30 aan deze of gene zijde van de Maas zorgden aan beide oevers van de Maas niet alleen voor ellenlange files maar ook voor veel plezier op het veer.

Terugtrekkende Duitse legers brachten in september 1944 de veerpont in het midden van de Maas tot zinken om de geallieerden de overtocht lastig te maken. Pas in februari 1945 was een reservepont beschikbaar en kon men weer per veerpont de Maas oversteken. 

In de winter van 1949 brak een kabel van de veerpont waardoor het veer water maakte. Een paard schrok daarvan zo hevig dat het zich losrukte en over de afsluitketting de Maas in sprong. Schippers wisten het paard aan wal te helpen en een sleepboot lukte het de op drift geraakte veerpont ter hoogte van kanaal ‘Wessem-Nederweert’ tegen de oever te drukken. Gelukkig raakte niemand gewond. Minder fortuinlijk was de 25-jarige Jo Meuffels uit Susteren. Op 15 maart 1958 probeerde hij de vertrekkende veerpont, die al los van de wal was toch nog op te rijden. Dat mislukte faliekant, hij raakte te water en verdronk. Twee jaar later in 1960 probeerde een zwaar beladen vrachtwagen tegen het advies van de veerman in toch de veerpont op te rijden. Door die ongelukkige manoeuvre kapseisde het veer. Een drijvende bok moest eraan te pas komen om het gevaarte weer op de oever te krijgen.

Feestelijker was de overtocht van prins Bernhard in 1952 waarvoor zelfs de Wessemse schutterij was aangetreden om voor de prins op de veerpont een erehaag te vormen.

De veerpont verdween, maar de herinnering blijft.