Sic transit gloria mundi: zo vergaat 's werelds roem. Een gedachte die mij te binnenschiet als ik de overwoekerde grafsteen van pastoor Leonard de Koning naast de kerk van Haelen aanschouw, waar hij van 1856 tot aan zijn dood in 1868 de geestelijk leidsman was. Hij kwam in de parochie Haelen als opvolger van pastoor Princen en bij zijn intrede werd hij welkom geheten met het volgende bord boven de deur van de pastorie:
"De Prins moet wijken voor den Koning. Wees welkom, herder, in uw woning."
Maar veel bekender is hij als de stichter van de Noord-Limburgse plaats Koningslust. De gronden had hij geërfd van zijn vader, die zijn fortuin als officier had gemaakt in Nederlands-Indië. Rond 1795 kocht deze in Utrecht geboren Petrus de Koning grote stukken heidegrond in Noord-Limburg, waar hij naar hartenlust kon jagen, vandaar de naam van het dorp. In Nederlands-Indië was hij kinderloos weduwnaar geworden. Terug in Nederland huwde de protestant Petrus ten tweede male met de katholieke Petronella van Zail en vestigde zich eerst in Thorn en daarna in Helden.
Tien kinderen zijn uit dit huwelijk voortgesproten, maar drie zijn al in de kinderjaren overleden. De oudste zoon trad in de militaire voetsporen van zijn vader en is op het slagveld van Waterloo in 1815 in dienst van de Franse keizer Napoleon gesneuveld. Twee zoons, waaronder Leonard, bewandelden een vredelievender pad.
Zij werden geroepen tot het ambt van priester. Hun zeer gelovige moeder zal daarbij ongetwijfeld een grote rol hebben gespeeld. Een diepe wens van de moeder na de dood van Petrus was de stichting van een godshuis in Koningslust, waar al enkele ontginningsboerderijen lagen. De bewoners dienden hun kerkplicht te vervullen in de Lambertuskerk in Helden, een wandeltocht die veel tijd in beslag nam. Na haar dood heeft Leonard een aanvang van deze wens gemaakt door op zijn erfdeel in 1849 de Congregatie van Broeders van de Derde Regel van de Heilige Franciscus te stichten. De broeders, veelal zonen van arme Peelboeren, brachten de heidegrond in cultuur en bouwden het gesticht Koningslust, met een kapel, waar ze o.a. geestelijk gehandicapten opnamen. De landerijen werden aan het pas heropgerichte bisdom Roermond geschonken.
In 1936 slaagden de broeders van Koningslust er niet in een abt uit hun midden te benoemen die aan de minimale eisen voldeed, zoals het lezen en schrijven machtig zijn. Het is een illustratie hoe eenvoudig de leefgemeenschap van deze arme broeders in deze woeste uithoek van de Peel moet zijn geweest. Men kan het toch deze broeders amper kwalijk hebben genomen, dat zij na een dag van harde arbeid met hun ruwe en verweerde handen niet het brevier hebben opengeslagen. Het probleem kwam terecht op het bordje van bisschop Lemmens, die dit oploste door de broedercongregatie te koppelen aan de Broeders van de heilige Joseph in Heel. Deze broederorde, die in de late 19de eeuw in Heerlen was opgericht door Petrus Savelberg, ving eveneens mensen met een verstandelijke beperking op.
In 1969 gingen de zorginstellingen in Koningslust en Heel verder onder de naam Stichting Daelzicht. Koningslust is pastoor Leonard de Koning niet vergeten. In 1989 kreeg de Zuid-Limburgse componist Hardy Mertens van fanfare Eendracht Maakt Macht uit Koningslust de opdracht een werk te maken over de ontstaansgeschiedenis van dit dorp en haar stichter en hij componeerde 'Leonardus Rex - opus 156.' Het stuk is te beluisteren op Youtube (zoek op 'Leonardus Rex').
Haelen mag dus wel wat met meer respect tonen voor deze bijzondere grafsteen ter ere van hun pastoor. Of anders de zerk overdragen aan Koningslust, waar het op het rustieke kerkhof van de broeders aan de rand van het dorp misschien nog wel het meeste tot zijn recht komt.
