Boeren en tuinders zijn het afgelopen jaar veel in het nieuws geweest. De agrarische sector lag onder vuur vanwege de stikstofuitstoot en protesteerde massaal tegen het voorgestelde stikstofbeleid van de overheid. Ook leverden boeren en tuinders in 2020 geregeld kritiek op de in hun ogen vaak te lage prijzen die ze voor hun producten ontvangen van grote supermarktketens. Tel daarbij nog eens de tweede kurkdroge zomers op rij op, en de uitgebroken coronacrisis in maart, dan kun je je afvragen of het nog wel leuk is op de boerderij.
Hallo Magazine ging het gesprek aan met broer en zus Ron en Dorien Heijnen van het gelijknamige fruitbedrijf in Roggel. Het was al snel duidelijk dat deze gepassioneerde fruittelers nog steeds hun werk uitdagend vinden en het met hart en ziel en veel voldoening doen.
Dorien Heijnen: “Wat is er mooier dan iedere dag je best doen om een mooi product te telen. Geen dag is hetzelfde bij ons. Door de afwisselende werkzaamheden in de verschillende seizoenen blijft het een boeiend beroep. Ieder jaar is anders; het ene te droog en te warm, het andere weer te koud en te nat. Het blijft een uitdaging om ondanks de soms sterk wisselende omstandigheden fruit te telen.” Woorden die door haar jongere broer Ron ondersteund worden waarbij hij aanvult dat ook hij kan genieten van de afwisseling tussen de drukke en wat minder drukke periodes op het bedrijf. Ron: “Dat ik na alle hectiek van het lange oogstseizoen de komende maanden in alle rust in de boomgaard kan gaan snoeien, doet me goed.”
Late roepingen
Het lag aanvankelijk niet in de bedoeling van Ron en Dorien Heijnen om beroepsmatig actief te worden in het door hun ouders gerunde familiebedrijf. Integendeel; Dorien werkte al enige jaren als fysiotherapeute en Ron was nagenoeg klaargestoomd voor een baan in het onderwijs. Dorien: “Als kind zie je thuis de drukte en de stress die een fruitbedrijf met zich meebrengt. Ook de spanning die er soms heerste wanneer er hagel gemeld werd, kan ik mij nog heel goed herinneren. Een korte hagelbui op een zomerse namiddag kan de oogst zwaar aantasten; je oogst kan zomaar ‘weg’ zijn. Als teler ben je sterk afhankelijk van de natuur.
We moesten als kind geregeld meehelpen, ook op momenten dat je liever wat anders deed. Zelf fruitteler worden, kwam dus destijds echt niet bij mij op. Als je in een gezin van een zelfstandig ondernemer bent opgegroeid, heb je echter wel geleerd zelf na te denken en je eigen koers te volgen. Toen mijn partner Ruud bij mijn ouders in het bedrijf kwam werken, was dat voor mij de ‘trigger’ om mijn vaste baan op te zeggen en de stap naar het zelfstandig ondernemerschap te zetten. Ron had die stap al eerder gezet. Ron Heijnen: “Ik kon in het onderwijs eigenlijk mijn draai niet vinden; het was toch echt niet mijn ding. De structuren vond ik veel te star en daarom ben ik in het laatste jaar van de opleiding gestopt. Ik heb van dat besluit absoluut geen spijt van gekregen.”
Net als in de gezondheidszorg en het onderwijs hebben jullie nu toch ook te maken met veel regelgeving van de overheid?
Ron Heijnen: “Ja dat klopt, met name de regels ten aanzien van gewasbescherming worden steeds strenger en milieuvriendelijker en dat is prima.
Middelen die vroeger heel gebruikelijk waren, mogen we nu niet meer hanteren. Soms zijn er echter (nog) geen afdoende alternatieven.
Dat maakt het telen van een goed product moeilijker, maar je kunt het ook weer zien als een uitdaging. De middelen die we nu gebruiken zijn milder en worden specifieker ingezet. Door toepassing van moderne technologie proberen we zo weinig mogelijk, maar wel zo gericht mogelijk onze gewassen te beschermen. Ons weerstation in de boomgaard, geeft bijvoorbeeld gegevens door aan een app die ons vervolgens waarschuwt wanneer de weersomstandigheden kunnen leiden tot schimmelvorming. Wij kunnen dan direct gepaste maatregelen nemen. Waar het vroeger gebruikelijk was om met een bepaalde frequentie mogelijke schimmelinfecties te bestrijden, gebeurt dat tegenwoordig dus veel gerichter.”
De klant wil een gave appel en wat moet je daar als fruitbedrijf voor doen?
Dorien: ”De klanten in onze boerderijwinkel, waar we een groot gedeelte van ons zelf geteelde fruit verkopen, willen natuurlijk een mooi en smaakvol product.
Ik merk dat er steeds meer begrip is, wanneer je uitlegt dat er ook wel eens een plekje op een appel of peer zichtbaar is; het blijft tenslotte een natuurproduct.
Wij doen er alles aan om een mooi en smakelijk product te telen. Dat is een hele klus, want we telen op ons bedrijf naast diverse soorten appels en peren, ook kersen, pruimen en rode bessen. In totaal zo’n, dertig verschillende teelten.”
Dat het telen van fruit heel wat meer is dan een boompje planten, waarna je rustig afwacht tot het fruit geplukt kan worden, ligt voor de hand. Dat het professioneel telen van fruit enorm arbeidsintensief en kostbaar is, zal echter menigeen verrassen. Ron en Dorien maken dat aan de hand van een stappenplan duidelijk.
Een appelboomgaard leg je al snel aan voor de duur van 15 jaar en dat vergt een forse investering.
Na het vaststellen van het teeltplan starten de werkzaamheden: het perceel moet bemonsterd en gericht bemest en bewerkt worden. De aangekochte bomen worden in het najaar handmatig geplant en bevestigd aan de gewasondersteuning (palen en draden). Er wordt een fertigatie ( irrigatie – fertilisatie Red. ) systeem aangelegd waardoor iedere boom vocht en voeding krijgt. Tegenwoordig wordt er ook een betonnen constructie geplaatst waaraan hagelnetten bevestigd kunnen worden. Is de boomgaard eenmaal in productie, dan vergt deze het nodige onderhoud waarbij geregelde gewasbescherming een essentieel onderdeel is.
Bedrieglijke rust
Het is nu december, de bomen hebben hun bladeren laten vallen. Hier en daar zie je nog een eenzame appel hangen die door de plukkers over het hoofd gezien is. Een rustige tijd voor de fruitteler?
“Nou Schijn bedriegt” zegt Ron, “Het is nu natuurlijk een stuk minder druk maar we hebben werk genoeg. De wintermaanden worden door ons gebruikt om het machinepark te onderhouden en alle bomen op het bedrijf krijgen een snoeibeurt. Daar zijn we ook enkele maanden mee bezig. In het voorjaar mogen de bijen en de hommels dan weer zorgen voor de benodigde bestuiving zodat er fruit gaat groeien. Een teveel aan appels en peren wordt ruim voor de oogst handmatig van de bomen gehaald , zodat de overblijvers het gewenste formaat krijgen. Dan volgt afhankelijk van het ras weer de oogst van augustus tot eind oktober. Het geplukte fruit wordt opgeslagen in koelcellen op het bedrijf en in de boerderijwinkel aan onze klanten verkocht. Ook handelshuizen en marktkooplui weten de weg gelukkig goed te vinden.“
Corona
De coronacrisis raakt iedereen in 2020 en is ook aan fruitbedrijf Heijnen niet ongemerkt voorbijgegaan. Dorien: We hebben allerlei maatregelen in de winkel getroffen en we volgen strikt de regelgeving van het RIVM. Thuiswerken is in de fruitteelt geen optie en dus werd er in de boomgaard dit jaar op een andere wijze gewerkt, waarbij afstand van elkaar houden voorop stond. Gelukkig is het buitenwerk en dat verkleint de kans op besmetting aanzienlijk.”
Is de toekomst verzekerd?
Ron en Dorien Heijnen vormen met hun ouders en hun partners Dunja en Ruud de directie van het bedrijf. Ze zijn inmiddels de derde generatie vanaf de start in 1955. Zit er onder de drie dochters van Ron en Dunja of bij de drie zonen van Dorien er Ruud al een potentiële opvolger? “De tijd zal het leren”, lacht Dorien, “op de tractor zitten, vinden ze in ieder geval nu nog leuk”
