Nederland kent maar drie orgels die toe te schrijven zijn aan orgelmaker Arnold Clerinx (1816-1898) uit het Belgische Sint-Truiden.
Eén van die orgels staat vanaf 1852 in de Sint Lambertuskerk in Nederweert en is recent gerestaureerd.
Ook in Heythuysen zullen de klanken van een Clerinx orgel in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid te beluisteren zijn.
De parochie Heythuysen is er namelijk in geslaagd het Clerinx orgel uit de inmiddels buiten gebruik zijnde Noorderkapel van de Stevenskerk in Nijmegen te verwerven. Dit orgel dat rond 1847/1848 werd gebouwd, wordt in de komende twee jaar gerestaureerd en volgens planning in de herfst van 2024 in de monumentale kerk van Heythuysen opgebouwd. Het orgel dat rond 1958 aangekocht werd door de Hervormde Gemeente van Nijmegen, zal volgens Jacques van der Aart, die leiding geeft aan de in het leven geroepen initiatiefgroep, een verrijking zijn voor het orgellandschap in Heythuysen en omgeving.
Het Clerinx orgel zal tijdens vieringen in de Heilige Nicolaaskerk ingezet worden, maar het biedt ook uitgebreide mogelijkheden voor concerten en andere muzikale evenementen in de plaatselijke parochiekerk.
Project: ‘Uniek Clerinx Orgel’
Roermondenaar en orgelkenner Jacques van der Aart, die nagenoeg zijn hele werkzame leven bij orgelbouwer Verschueren in Heythuysen gewerkt heeft, is kartrekker van dit orgelproject dat onder de projectnaam ‘Uniek Clerinx Orgel’ het komend jaar gestalte gaat krijgen. Hoe is de huidige stand van zaken? Jacques van der Aart: “We hebben het orgel met een groep vrijwilligers al in het najaar van 2021 in Nijmegen gedemonteerd en naar Limburg overgebracht. Momenteel zijn de orgelpijpen en het binnenwerk bij de firma Verschueren in Ittervoort opgeslagen en de geschilderde eiken orgelkast in een loods in Heythuysen.
De gemeente Leudal heeft aan het kerkbestuur van Heythuysen, die eigenaar is van het gedemonteerde orgel, de benodigde omgevingsvergunning verstrekt. “Die vergunning was noodzakelijk om uiterlijk 1 maart 2023 verdere subsidie bij het Rijk te mogen aanvragen,” zegt Van der Aart, die eraan toevoegt dat het orgel inmiddels van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de monumentenstatus heeft gekregen. De orgelkast valt buiten deze subsidieaanvraag. Afhankelijk van de hoogte van het toe te kennen subsidiebedrag zal het Kerkbestuur van Heythuysen een besluit nemen om het orgelproject al of niet voort te zetten.
Subsidies en sponsorgelden
Het succesvol uitvoeren van het project is dus in hoge mate afhankelijk van het binnenhalen van de nodige subsidies en sponsorgelden. Ook de inbreng van kundige vrijwilligers bij de restauratie van de orgelkast waar waarschijnlijk het hele jaar 2023 mee gemoeid is, is onmisbaar.
Jacques van der Aart: “Indien het project financieel haalbaar blijkt, dan worden de overige onderdelen van het instrument bij Verschueren Orgelbouw in Ittervoort gerestaureerd. Ik schat dat het orgel op zijn vroegst eind 2024 in de Nicolaaskerk te beluisteren valt.”
Sponsorcommissie
Voor het verkrijgen van de benodigde financiën is er een sponsorcommissie in het leven geroepen die door allerlei acties de benodigde middelen probeert binnen te halen. Jacques van der Aart: “Het is de insteek van het kerkbestuur om uiteindelijk na het binnenhalen van de benodigde financiën, op nul uitgaven uit te komen.”
Tijdens de restauratie van het orgel zullen een flink aantal orgelpijpen, meerdere originele Clerinx-registers die in het bezit zijn gekomen van orgelbouwer Verschueren, met het bestaande Verschuerenpijpwerk uit 1957 worden uitgewisseld. Het leeuwendeel van de pijpen zal dan weer origineel Clerinx zijn. De orgelkast zal een uitgebreide restauratie nodig hebben omdat een gedeelte moet worden uitgebreid en de gehele kast zal moeten worden geschuurd en geverfd. “Het is een zeer ambitieus maar haalbaar plan,” besluit een enthousiaste Jacques Van der Aart die hoopt dat na een grondige restauratie de klankstijl van Clerinx teruggebracht wordt in dit instrument zodat het orgel voor het ‘orgellandschap’ in Leudal en ver daarbuiten een aanwinst zal zijn die een positieve bijdrage levert aan de muziekbeoefening en aan andere culturele activiteiten in de regio.
