Ook diegenen die de politiek in Leudal niet actief volgen, kennen hoogstwaarschijnlijk de naam Thieu Wagemans wel. Thieu Wagemans geboren in Neer in 1947 is woonachtig in Heythuysen en al meer dan 34 jaar in de lokale politiek actief voor de groepering Ronduit Open. Hij staat bekend als gedreven en gemotiveerd. Is 34 jaar intussen lang genoeg? Wagemans:
“Er zijn heel veel redenen om niet in de Raad te gaan zitten en dus moet je heel goed weten waarom je dat toch doet.
Een belangrijke drijfveer voor mij was en is om mensen wegwijs te maken in de ingewikkelde regels.
Mensen moeten hun recht kunnen halen, ook als ze zich geen dure advocaten kunnen permitteren. Die drive is nog steeds even groot als in 1986. Natuurlijk moet je dat onafhankelijk doen.
Dus niemand naar de mond praten maar je overtuiging volgen.
Verder moet je natuurlijk gezond zijn en uiteindelijk moet je ook nog worden gekozen.” Maar politiek is niet de enige bezigheid van Wagemans. Hij studeert, is secretaris van een Stichting, schoffelt het kerkhof, is Eutopiaan en mogelijk gaat hij voor een tweede maal promoveren, ditmaal in Gent.
Wethouder en locoburgemeester
Thieu Wagemans zit vanaf 1986 in de gemeenteraad. Hij begon zijn politieke loopbaan in de gemeenteraad van Heythuysen en na de gemeentelijke herindeling zette hij deze voort in de gemeenteraad van Leudal. Van 2002 tot 2007 maakte hij geen deel uit van de gemeenteraad omdat hij in die periode wethouder en locoburgemeester was. Hij is daarmee een van de langstzittende gemeenteraadsleden van Leudal en hij heeft in die lange periode burgemeesters zien komen en gaan en de gemeentelijke organisatie en de politiek sterk zien veranderen.
Van korte lijntjes naar procedures en protocollen
Wagemans: “Ik denk nog wel eens met weemoed terug aan mijn begintijd in de raad van Heythuysen. Albert van der Kop was destijds wethouder. We konden stevig van mening verschillen maar tegelijkertijd was hij zeer benaderbaar en kon je rechtstreeks een klein of een groter probleem aankaarten. Er werd dan vaak en ook snel naar een pragmatische oplossing gezocht.
Nu zijn die korte lijntjes weg en is een dergelijke benadering nagenoeg onmogelijk. Tegenwoordig ben je verplicht allerlei procedures en protocollen te volgen en door ambtenaren moeten eerst startnotities en uitvoeringsplannen geschreven worden. Het is niet verwonderlijk dat deze sterke juridisering de burgers vervreemdt van de gemeentelijke organisatie.”
Het kwetsbare als bron van inspiratie
De taak van een gemeenteraadslid is inhoudelijk in die jaren niet veranderd. Als lid van de gemeenteraad stel je mee het beleid vast, je controleert het College op de uitvoering daarvan en daarnaast ben je natuurlijk volksvertegenwoordiger. Die laatste taak, zo blijkt uit landelijk onderzoek, krijgt vaak te weinig aandacht omdat raadsleden te druk zijn met vergaderen, nota’s, procedures enz. Zelf beschouw ik die vertegenwoordigende taak als minstens zo belangrijk als besluiten nemen in de Raad en het College controleren. Ik kan slecht tegen onrecht. Burgers zijn vaak geen partij voor overheden die zelf heel precies de alsmaar ingewikkelder regels kennen.
En wie kwetsbaar is moet je ondersteunen. Ook het politiek bedrijven is door de jaren heen best wel veranderd en is vergeleken met vroeger veel formeler geworden. Een zekere spanning tussen de coalitie en de oppositie is van alle tijden en dat zal ook wel zo blijven. Onze nieuwe burgemeester Désirée Schmalschläger is een aanwinst voor de gemeente; ze gaat echt het gesprek aan met de mensen, ze durft op te treden, schuift geen taken af en verdiept zich goed in allerlei dossiers.
Jarenlang heb ik mij geërgerd aan het in mijn ogen te grote mandaat dat ambtenaren in Leudal hadden en een veel te afstandelijke houding vanuit het College. Het is heel goed dat nu onder leiding van deze burgemeester die mandatering eindelijk beperkt gaat worden.
Het college van B & W gaat weer zelf sturing geven. Dat is hard nodig om van Leudal een succes te maken.
Dat wordt ook tijd na 13 jaar. En ik denk dat we daarmee heel veel geld kunnen besparen. Dat komt goed uit nu we fors moeten bezuinigen. Eerst zelf de zaak op orde brengen en daarna pas aan burgers vragen meer belasting te betalen. In die volgorde.”
Kerkhofschoffelaar én Eutopiaan
Naast zijn bezigheden voor de lokale politiek en het ombudswerk vindt Thieu Wagemans ook nog tijd voor andere zaken. Zo is hij bestuurslid van de plaatselijke heemkundevereniging en secretaris van de Stichting Paulien die vooral projecten in ontwikkelingslanden financieel steunt: www.stichtingpaulien.nl. Verder steekt hij ook zelf de handen uit de mouwen en onderhoudt hij samen met een ploeg vrijwilligers het kerkhof in Heythuysen.
Intellectuele uitdagingen gaat Wagemans zeker niet uit de weg. Veel tijd besteedt hij aan het bestuderen van m.n. Franse filosofen en aan het schrijven van artikelen o.a voor het tijdschrift Civis Mundi; een tijdschrift voor wetenschaps-, sociale en cultuurfilosofie. In zijn artikelen en ingezonden stukken neemt Wagemans de systemen en organisaties in onze moderne maatschappij kritisch de maat en beheert hij de site www.ontganiseren.nl Wagemans is verder lid van een groep van een vijftal ‘denkers’ uit verschillende disciplines die zich met een knipoog naar Europa de Eutopianen noemen. Zij wisselen tijdens hun bijeenkomsten denkbeelden uit en voeren eenmaal in de vijf weken inspirerende discussies. Hun denkbeelden, opvattingen en kennis delen zij middels zelf geschreven artikelen via de website www.eutopianen.nl . De Eutopianen doen dit volgens Thieu Wagemans niet met de pretentie ‘de’ waarheid gevonden te hebben, maar wel met de ambitie om vanuit vernieuwende gezichtspunten te leren over de gebrekkigheid van onze systemen op het terrein van overheid, economie, politiek, samenleving en wetenschap en te zoeken naar oplossingen.
Promoveren in Gent
De artikelen van Wagemans in Civis Mundi zijn niet onopgemerkt gebleven en waren aanleiding voor een uitnodiging van een Professor in de Klinische Psychologie aan de Universiteit van Gent met de vraag of Wagemans bij hem wil promoveren op een studie over hoe de psychiatrische zorg functioneert in België en Nederland. Wagemans: “We zullen zien want ik realiseer mij dat een dergelijk project heel wat tijd gaat vragen”.
Mathieu (Thieu) Wagemans ( Neer 1947) studeerde Landbouweconomie in Wageningen en heeft tot 2012 40 jaar in diverse functies gewerkt op het Ministerie van Landbouw waar hij zich bezig hield met het nationaal en internationaal visserijbeleid, organisatieadvies binnen de Landbouwvoorlichtingsdienst, ruimtelijk- en milieubeleid. De laatste tien jaar was hij actief bij InnovatieNetwerk.
Hij promoveerde in 1987 over ambtelijke oppositie binnen het Ministerie. In de negentiger jaren vervulde hij missies in opdracht van de Wereldbank en VN naar landen in transitie waaronder Rusland, China, Vietnam en Moldavië over reorganisatie van ministeries en kennisinstellingen.
In de gemeente Leudal is Wagemans die inwoner van Heythuysen is, al ruim 30 jaar actief in de gemeentepolitiek. Hij is raadslid voor Ronduit Open en was een periode wethouder en locoburgemeester. Na zijn pensionering is hij zich gaan verdiepen in de politieke en kennisfilosofie en publiceerde ‘Een Oceaan van betekenisloosheid, een kritische analyse van politiek, beleid en wetenschap met een verwijzing naar de filosofie van Michel Serres’.
Tekst Pieter Knippenberg voor Hallo Magazine
