Dat de brandweer van Heythuysen iets te vieren heeft, kan de inwoners niet zijn ontgaan. Op diverse plaatsen in het dorp en aan de toegangswegen worden de voorbijgangers door vuurrode spandoeken op het komende eeuwfeest geattendeerd. In dit artikel blikken we terug op het verleden van de Heitser spuitgasten en schenken we met postcommandant Bas Peeters aandacht aan het beroep van brandweerman anno 2024 en aan de toekomst van het korps.
Een stukje historie
De brandweer in Heythuysen mag dan in 2024 officieel honderd jaar bestaan, vóór die tijd breekt er natuurlijk ook geregeld brand uit in het dorp en moet er geblust worden. Uit het gemeentelijke archief is bekend dat de brandbestrijders in het dorp rond 1800 al beschikken over een brandspuit die in een zogenaamd 'brandspuithuisje' onderdak vindt. Dit brandspuitenhuisje was destijds gesitueerd in de omgeving van de huidige Missiekapel, maar dan zo’n veertien meter oostelijker. De brandspuit kon door twee paarden getrokken worden en werd door buurtbewoners gehaald en gebruikt bij het doven van een brand. De sleutel van het brandspuithuisje kon bij de schout (de burgemeester) afgehaald worden.
‘Brandjkoele’
Bluswater werd vroeger gehaald uit de zogenaamde ‘brandjkoele’; deels gegraven en deels natuurlijke met water gevulde kuilen. Wanneer er geen bluswater voorhanden was, werd soms noodgedwongen de inhoud van de gierput voor dit doel gebruikt. De Roosenpoel was zo’n waterpoel. Deze lag aan beide zijden van de huidige Dorpstraat. Toen de poel rond 1825 bij gebrek aan voldoende bluswater gedempt werd, kwam er op het plein bij de kerk een put en een pomp die bluswater konden leveren. Het zou echter nog tot 1924 duren alvorens in Heythuysen door toedoen van een vasthoudende wethouder een aantal mensen in dienst van de gemeente aangesteld werd, om bij brand in actie te komen. Hiermee begint feitelijk de geschiedenis van het brandweerkorps van Heythuysen. Dit korps wordt in 2011 onderdeel van Veiligheidsregio Limburg-Noord en is daarmee niet meer gemeentelijk. Het korps van Brandweer Heythuysen bestaat tegenwoordig uit 24 enthousiaste vrijwilligers die dag en nacht klaar staan om in actie te komen.
“We doen véél meer dan branden blussen”
“Ook al heten we brandweer, we doen anno 2024 héél wat meer dan dat. Wij zijn méér dan een rode auto op straat.
We worden ook ingezet bij ongevallen, bij incidenten met gevaarlijke stoffen en reanimaties. Ook adviseren we organisaties van grote evenementen, controleren bouwplannen, bereiden ons voor op mogelijke calamiteiten en zo kan ik nog wel even doorgaan”, zegt Bas Peeters. Peeters is de postcommandant van de Vrijwillige Brandweer Heythuysen en daarmee de eindverantwoordelijke voor de brandweeractiviteiten in het dorp. We ontmoeten elkaar in de brandweerkazerne van Weert. Bas Peeters is niet enkel als vrijwilliger, maar ook beroepsmatig bij de brandweer betrokken als ‘specialist opleiden en oefenen’ en Officier van Dienst. Wanneer Bas over zijn werk praat, wordt duidelijk dat de brandweer tegenwoordig een zeer professioneel geleide organisatie is. Zo is ook de nazorg voor personeel na een heftige inzet onderdeel van het werk. Bas Peeters: “We hebben zorg voor elkaar en praten na afloop van een inzet altijd samen en zijn elkaar tot steun. Een gedeelde ervaring maakt je als groep sterker. Je wordt ‘lotgenoten’ in positieve zin. Overigens kunnen we ook altijd een beroep doen op het TCO, het Team Collegiale Ondersteuning.
Versterking
Heythuysen is een zogenaamde robuuste brandweerpost die maximaal dertig vrijwilligers mag hebben. “We hebben er nu 24”, zegt Bas Peeters. “Het zou heel fijn zijn wanneer ons team nog wat versterking krijgt. Iedere maandagavond zijn wij vanaf 19.30 in de kazerne aan de Meerkamp aanwezig. Wanneer je iets voelt voor het brandweervak zou je echt eens moeten komen kijken. Mensen denken wel eens dat bij de brandweer een machocultuur heerst. Dat is een echte misvatting! Bij ons werken mensen met het hart op de juiste plaats die verantwoord bezig willen zijn. In tegenstelling met wat je weleens op tv ziet, worden wij in Heythuysen gelukkig niet gehinderd bij het uitvoeren van onze taken.”
‘Kazerne Leudal Centrum’
De brandweerkazerne aan de Meerkamp werd in 1978 in gebruik genomen en mag gerust gedateerd genoemd worden. Hoe staat met de nieuwbouw en met de fusie met het korps uit Roggel? Bas Peeters: “Om ervoor te zorgen dat we als post en kazerne klaar zijn voor de toekomst gaan we verhuizen. Een splinternieuwe kazerne centraal gelegen in Leudal dat is het doel.
Met de realisatie van de nieuwe kazerne, de Kazerne Leudal centrum, zal ook het proces van de samenvoeging van Heythuysen en Roggel afgerond worden.
In de nieuwe kazerne willen we de cultuur en historie van beide posten een plekje geven, of er een plekje is voor onze oude Austin brandweerwagen uit 1953 betwijfel ik. We hopen daar op termijn een mooie oplossing voor te vinden. Het is toch echt een icoon in Heythuysen.
Festiviteiten
Maar nu gaan we eerst feesten. Met de voorbereidingen voor het jubileumfeest zijn we al gestart in 2022. Op 13 april openen we de festiviteiten op het kerkplein. In de Missiekapel zal een jaar lang een tentoonstelling over de Heitser brandweer te bezichtigen zijn. Daar wordt ook een film vertoond die de historie van Brandweer Heythuysen weergeeft. In het kader van dit brandweerjubileum is er ook een historische wandelroute door het centrum van Heythuysen samengesteld. Een zevental plaatsen in het dorp waren in de loop van die honderd jaar belangrijk voor de Brandweer. Bij deze punten worden bordjes geplaatst met een QR-code. Op 1 juni staat de Dorpstraat van de kerk tot aan het voormalig gemeentehuis vol met allerhande voertuigen die de brandweer en andere hulpdiensten gebruiken. Wij willen ons dan met alle disciplines aan het publiek tonen. We sluiten het feestjaar op 21 september af met de landelijke finale van de brandweerwedstrijden. De negen beste teams uit Nederland gaan in Heythuysen met elkaar de strijd aan. Ook dat wordt heel zeker een mooi evenement. Voor meer informatie over 100 jaar brandweer Heythuysen verwijs ik iedereen graag naar onze website, www.brandweer.nl/kazerne/heythuysen”, adviseert postcommandant Bas Peeters.
