Amnesty International strijdt voor de mensenrechten. Overal en voor iedereen. Dat laatste wordt in een tijd van polarisatie nogal eens ‘vergeten’. Dat de beweging wereldwijd door meer dan zeven miljoen mensen gevormd wordt en daarbij actie voert voor gerechtigheid, vrijheid, menselijke waardigheid en gelijkheid, dat besef is er bij de meeste mensen op de één of andere manier vaak wel. Of op z’n minst deels.
Dat mensenrechten universeel zijn en er dus geen onderscheid wordt gemaakt, moet nog wel eens benadrukt worden.
Mensenrechten zijn immers niet links of rechts en al helemaal niet afhankelijk van de plek waar je stomtoevallig geboren bent.
En dus zetten leden en vrijwilligers van Amnesty zich dan ook al meer dan vijftig jaar in. Van Buenos Aires tot Brussel en van Ryügasaki tot Roggel. En laat Roggel nu juist een plek zijn, die op een bijzondere manier met Amnesty International verbonden is.
Motivatie
Eduard Nazarski, geboren in deze Leudalkern, was van 2006 tot 2019 directeur van de Nederlandse afdeling van Amnesty, die nu meer dan 260.000 leden heeft. Hij reisde de hele wereld over en blijft zich overigens ook na zijn pensionering nog steeds inzetten voor mensenrechten.
Zijn zus Carmen is al net zo gedreven, maar voert haar actie voornamelijk dichter bij huis. Zij vormt samen met Truus Augustinus, Marieke Kortenhorst, Peter Vennekens, Jan Vossen en Ruud Theelen het huidige Amnesty Team in Roggel. Mieke aan den Boom mag daarbij echter niet onvermeld blijven, omdat zij één van de mensen van het eerste uur was die de groep mede heeft opgezet.
Op 10 december verzorgt het team weer de jaarlijkse activiteit Write for Rights, bij het lokale café TonvannebekkermetGemma. In 1948 werd op die winterdag door de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen. Daarom wordt dan over de hele wereld extra actie gevoerd voor mensen die onterecht vastzitten. Voor mensen die worden bedreigd vanwege hun werk, mening of gewoon om wie ze zijn. Dat gebeurt door honderdduizenden brieven te schrijven naar koningen, ministers en presidenten, om hen te vragen een einde te maken aan het onrecht. En dat levert succes op, ieder jaar weer. Activisten komen vrij, discriminatie stopt, daders worden berecht. Machthebbers, hoe dictatoriaal ook, staan nu eenmaal niet graag te boek als schenders van mensenrechten.
Op de website van Amnesty is daarom ook een plekje ingeruimd voor die successen. Bovendien werken de dankbetuigingen op de site, van voormalige slachtoffers van mensenrechtenschendingen, natuurlijk motiverend voor de schrijvers die bij deze actie namelijk ook veel kaarten sturen aan mensen die zich in zo’n afschuwelijke situatie bevinden. Vaak blijkt die schriftelijke steun achteraf van grote betekenis te zijn geweest voor slachtoffers, omdat zij er moed en doorzettingsvermogen uit putten.
Inspiratie
Carmen Nazarski en haar medestanders raakten geïnspireerd toen ze in 2014 een kijkje namen in de Fatimakerk in Weert, bij wat toen nog de schrijfmarathon heette.
‘Eduard was daar natuurlijk ook. We werden er als Roggelse groep écht enthousiast van. Mieke en ik hadden het er al zo vaak over gehad wanneer we de toestand in de wereld bespraken. ‘We zouden iets moeten doen’ zeiden we dan steeds. Toen we zagen hoe het in Weert werkte, wisten we dat we dit ook in Roggel konden organiseren. Inmiddels zijn we toe aan de achtste editie. Waarbij gezegd moet worden dat de afgelopen twee jaar niet op locatie kon worden geschreven, vanwege corona natuurlijk. Het werd toen een volledige thuisschrijfactie, die trouwens niet meteen ten koste ging van de deelname.
Want in 2020 werden er nog altijd meer dan 1100 brieven en kaarten geschreven. Het is een goed argument om de actie hybride te houden, zodat je dus twee mogelijkheden hebt. Maar persoonlijk vind ik het toch erg bijzonder – en eerlijk gezegd ook veel gezelliger – dat al die mensen uit de regio bijeenkomen in Roggel voor dit doel. Zelf ben ik bovendien erg trots op alle artiesten en andere bijzondere gasten, die de afgelopen jaren al belangeloos hun medewerking verleenden.
Ze zorgden voor een speciale, hartverwarmende sfeer met hun poëzie, muziek en verhalen. De muzikale zielsverwanten Els Boonen en Funs Douma zijn er zelfs al vanaf het begin bij. Jan Schroën, die laatst nog in jullie blad stond, samen met Fer Koolen, Julien van de Loo en Leentje van der Loo die als LOOse een geweldig singer-songwritersduo vormen, Liesbeth Schroen met haar harp, Jos van Rens die er altijd bij is met zijn gitaar, Ton Custers uit Roermond, mensen van de muziekschool Pop it Up in Heythuysen. Het zijn er gewoon te veel om op te noemen, sorry daarvoor trouwens. Het worden er ieder jaar meer. Ylka Kolken wil deze keer graag meedoen en ook Cas Ronckers probeert zich vrij te maken.’
Compassie
‘Qua briefschrijvers is er weliswaar een vaste kern, maar wat ik fijn vind is dat er ieder jaar ook weer nieuwe gezichten te zien zijn. Dat geeft toch een goed gevoel. Bovendien worden de scholen in de regio actief benaderd om mee te doen, want het is denk ik van groot belang dat ook de jongere generatie betrokken blijft bij dit thema. Scholen hebben natuurlijk altijd een druk programma, maar toch wordt er vaak tijd vrijgemaakt om mee te schrijven in de klas. En we hebben ook wel een groep leerlingen samen met de leraar te gast gehad op onze locatie.
Het is toch fantastisch dat we dat allemaal kunnen doen? Wij hebben tenminste nog de vrijheid om iets voor de medemens te kunnen betekenen.
Op een manier die bovendien niet agressief is, maar van compassie uitgaat. Tegelijkertijd is het helemaal niet ‘soft’ maar juist zó enorm krachtig. Iedere brief en kaart is er één en draagt bij aan de druk die nodig is om resultaat te bereiken.’
‘Het is niet zo dat er vroeger thuis extreem veel over het thema goed en kwaad gesproken werd. Maar blijkbaar zit er toch iets in de genen,
los van het werk dat Eduard voor Amnesty gedaan heeft. Ik stond altijd al meteen op de barricaden, wanneer er dingen gebeurden die in mijn ogen niet eerlijk waren. En tegenwoordig gebeuren er nog steeds veel dingen in de wereld die niet eerlijk zijn.
Kijk, vader was een oorlogsveteraan en ondanks het feit dat ook hij – zoals zoveel lotgenoten – daar weinig tot niet over sprak was dat toch een soort immer voelbare onderlaag. Waarschijnlijk sterker dan ik toen besefte, maar als ik er tegenwoordig over nadenk lijkt het me best aannemelijk dat wat ik daardoor impliciet meekreeg toch de kiem gelegd heeft van dat rechtvaardigheidsgevoel. Het heeft ons gevormd, denk ik. Zowel Eduard als mij.’
Write for Rights vindt op 10 december van 10.00 uur ‘s ochtends tot 22.00 uur ‘s avonds plaats bij café TonvannebekkermetGemma, aan de Kerkweg 1 in Roggel. Dit jaar wordt speciaal gefocust op mensen die werden opgepakt omdat ze vreedzaam gebruik maakten van hun recht om te demonstreren.
Meer informatie is ook te vinden op de website van Amnesty International, in het bijzonder op www.amnesty.nl/write-for-rights. Als je niet naar Roggel kunt komen, dan is er nog de mogelijkheid om via het mailadres AmnestyTeamRoggel@xs4all.nl een thuisschrijfpakket aan te vragen.
Geef je adres door, dan worden de voorbeeldbrieven thuis bezorgd en opgehaald. Je kunt de geschreven brieven en/of kaarten ook zelf naar Ruud Theelen brengen: Reppelstraat 18, Roggel.
