In het weekend van 8 en 9 september 2018 vindt de 32ste editie van de BankGiro Loterij Open Monumentendag plaats, een van de grootste culturele evenementen van Nederland. Met het thema In Europa ligt dit jaar het accent op alles wat ons in dit werelddeel cultureel aan elkaar bindt.
Het thema sluit aan bij het Europese Jaar van het Cultureel Erfgoed, een initiatief van de Europese Unie.
Het publiek kan op deze Open Monumentendag van alles ontdekken over de Europese dimensies van erfgoed: internationale architectuurstromingen, vergelijkbare én onderscheidende (bouw)technieken, wederzijdse inspiratie in toegepaste kunsten, uitwisseling van kennis en wetenschap, en vanzelfsprekend de historische context waarin monumenten zijn gebouwd en gebruikt.
European Heritage Days
In Europa betekent een grote diversiteit aan gebouwen die tijdens de Open Monumentendag worden opengesteld voor het publiek – van stadhuizen, handelsgebouwen, landgoederen en buitenplaatsen tot kerken, forten, scheepsbouwwerken en waterwerken, zoals poldermolens en gemalen. Europa vormt een kleurrijke lappendeken van volkeren, landen, talen en religies en is uniek in haar diversiteit. Tegelijkertijd is er ontzettend veel gemeenschappelijks in het erfgoed. De Open Monumentendag is als onderdeel van de European Heritage Days zelf een Europees evenement. Maar liefst vijftig landen nemen deel aan deze Europese Monumentendagen.
Landelijke opening in Den Haag
Op donderdag 6 september zal de BankGiro Loterij Open Monumentendag 2018 in Den Haag officieel worden geopend. Deze stad van ambassades, het Internationaal Gerechtshof en de regeringszetel is bij uitstek de plek om het startsein te geven voor deze internationale editie van de Open Monumentendag. Ruim 300 gemeenten zullen dit jaar weer meedoen en hun eigen programma maken voor de zaterdag, de zondag of het gehele weekend. Het complete Open Monumentendagprogramma met duizenden unieke opengestelde monumenten is deze zomer te vinden op www.openmonumentendag.nl.
Open Monumentendag Specials en Klassendag
Naast de Open Monumentendag in september kunnen jong én oud het hele jaar door van monumenten genieten tijdens de regionale Open Monumentendag Specials en de Open Monumenten Klassendag. In veel plaatsen wordt een Klassendag georganiseerd op de vrijdag voorafgaand aan de Open Monumentendag. Op zo’n dag bezoeken leerlingen uit de groepen 5 tot en met 8 van basisscholen een monument in de buurt.
Voor Open Monumentendag 2018 is als thema gekozen: ‘In Europa’. Met dit thema sluit de Open Monumentendag in Nederland aan bij het Europese Jaar van het Cultureel Erfgoed. Het accent zal dit jaar liggen op wat ons in dit deel van de wereld bindt, met aandacht voor internationale architectuurstromingen, vergelijkbare én onderscheidende (bouw)technieken, wederzijdse inspiratie in toegepaste kunsten en uitwisseling van kennis en wetenschap. Uiteraard zal ook veel aandacht uitgaan naar de historische context waarin monumenten zijn gebouwd en gebruikt.
Samen met zo’n vijftig andere landen maakt Nederland deel uit van Europa, samen zijn wij Europa. Of we willen of niet. Een klein continent, maar tegelijk een lappendeken van volkeren, landen, talen en religies, kortom: een multiculturele megamix. Eeuwenlang hebben de volkeren van Europa elkaar op leven en dood bestreden. Elkaar verdreven of onderworpen. Maar net zo lang hebben ze elkaar opgezocht om verbonden te sluiten, om handel te drijven, om kennis uit te wisselen. Juist omdat elk volk, elk land en elke cultuur iets te bieden had wat de ander niet had.
Nederland heeft in die hectische eeuwen van strijd en toenadering beide kanten van de medaille leren kennen. Ons land werd geciviliseerd door de Romeinen, geplunderd door de Noormannen, bezet door de Spanjaarden, ingelijfd door de Fransen, maakte vijf jaar deel uit van het Duitse ‘Dritte Reich’. Maar we dreven ook volop handel, werden schatrijk, sloten vredesakkoorden, namen honderdduizenden vluchtelingen op, werden een vrijhaven voor vrijdenkers.
Onze vorsten en adel sloten ‘grensoverschrijdende’ huwelijken, met alle culturele uitwisseling van dien. En veel gebeurtenissen en ontwikkelingen hadden ook een keerzijde die vaak ook nu nog, of soms nu pas, zichtbaar is.
Anno 2018 is er in Europa nog steeds heel veel wat culturen, landen en volkeren van elkaar onderscheidt en scheidt. Maar sinds de Tweede Wereldoorlog is in de meeste Europese landen het besef gegroeid dat er meer is wat ze bindt. Met de Europese Unie, vrede, welvaart en onderlinge solidariteit is er een gemeenschappelijke basis die in de loop van de tijd mede gestalte heeft gekregen in de vorm van ons gemeenschappelijke Europese erfgoed.
Of het nu om bodemvondsten gaat, om roerende en onroerende monumenten, om cultuurlandschappen, om handelsroutes, migratie, internationale verdragen, transport, of om immaterieel erfgoed: overal zit wel een Europese dimensie aan.
In het weekend van 8 en 9 september vertelt Open Monumentendag het verhaal van de Europese monumenten. Het verhaal van mensen en monumenten In Europa.
