Scholengemeenschap St. Ursula klaar voor jubeljaar

Decennia van voorbereiding op een veranderende samenleving

Het was al in 1852 dat in Roermond ‘Het Zedelijk Ligchaam (geen spelfout) Sint Ursula’ werd gesticht. Het ging daarbij om een bestuur dat leiding moest geven aan de door de zusters Ursulinen in het leven geroepen scholen: een lagere school en een mulo, wat stond voor ‘meer uitgebreid lager onderwijs’. Maar pas in 1919 wordt daar een katholieke hbs (hogereburgerschool) voor meisjes aan toegevoegd, de derde in het land. Op 9 september van dat jaar ging de nieuwe school met twaalf leerlingen van start.

Dat moment wordt gezien als de geboorte van wat nu Scholengemeenschap Sint Ursula heet. De onderwijsinstelling die daarom dit jaar haar eeuwfeest uitgebreid zal vieren lijkt echter in weinig meer op de school van toen, alleen al door de cijfers. In 2019 krijgen in totaal meer dan 2000 leerlingen een breed aanbod van voortgezet onderwijs.

Locaties

Een ander groot verschil is de locatie. Scholengemeenschap Sint Ursula heeft tegenwoordig twee vestigingen binnen de gemeente Leudal. In Horn bevindt zich het gymnasium, atheneum, de havo en het vmbo-theoretisch.

In Heythuysen vormen sinds een kwart eeuw een vmbo-beroepsgericht, vmbo-gemengd en eveneens een vmbo-theoretisch een tweede pijler.

Ook dat jubileum wordt gevierd dit jaar. De verhuizing vanuit Roermond naar Horn begon in 1975. Drie jaar later zaten alle leerlingen in het nieuwe gebouw. De school was toen pas zes jaar ‘gemengd’. Het gebeurde allemaal onder de nieuwe rector, de heer Gillissen, die deze functie tot 1996 zou uitoefenen.

Moeizaam

De roep van de bewoners in het gebied ten westen van de Maas om een eigen school voor vwo en havo was begrijpelijk. Maar toch waren de besprekingen moeizaam. Het was vooral Gillissen die zich hier hard voor maakte en de verhuizing er uiteindelijk door kreeg. Ook de fusie met de Scholengemeenschap Leudal, voortgekomen uit de twee mavo’s in Heythuysen, in 1994 maakte hij nog mee.

De naam Scholengemeenschap Sint Ursula bleef daarbij gehandhaafd, want die had inmiddels een wijdverbreide, positieve reputatie opgebouwd.

Herinneringen

Voor hele generaties roept diezelfde naam tegenwoordig natuurlijk ook een stroom van herinneringen op. Herinneringen die het waard zijn om bij deze gelegenheid gedeeld te worden. De huidige docenten en organisatoren van de festiviteiten die daarmee samenhangen, waren in een aantal gevallen zelf ooit leerling. Zoals bijvoorbeeld Rosemary Brulet, docent Frans, die op een dinsdagochtend om de tafel zit met Lisette Franssen (biologie), Frits Mennen (muziek) en Wim Kiggen (innova). Later schuift ook Margriet Crasborn (aardrijkskunde) nog aan.

Activiteiten

Wim doet eerst uit te doeken welke activiteiten er de komende tijd op het programma staan. ‘We openen met een concert hier op school op 5 april, in samenwerking met de jeugd van harmonie ‘De Drie Horens’ die dit jaar ook al honderd jaar bestaat. Op 29 mei gaan we met alle leerlingen en al het personeel naar Phantasialand in het Duitse Brühl. Op 21 juni volgt een groot personeelsfeest voor de huidige medewerkers, waarvan we de inhoud nog even geheim houden.

Maar het grootste en meest bijzondere evenement wordt toch wel de reünie op 14 september’.

Weerzien

Die reünie wordt op beide locaties van Sint Ursula gehouden. De ticketverkoop hiervoor start op 1 april. Wim: ‘We hopen natuurlijk zo veel mogelijk oud-leerlingen te mogen begroeten die dag. Via de social media waarop we de bijeenkomsten aankondigen hebben we nu al 2000 volgers, dus we kunnen stellen dat het al behoorlijk leeft.

De laatste reünie dateert van alweer 25 jaar geleden, maar het is de bedoeling die overtroffen gaat worden. Er ligt een draaiboek met optredens van oud-leerlingen en oud-docenten, worden gastlessen gegeven, er is natuurlijk een fototentoonstelling, muziek en nog veel meer.

Het moet kortom één groot feest van weerzien worden.

’Cijfers

Een en ander vergt uiteraard een enorme organisatie. Er is een stuurgroep van acht mensen, die richting geeft aan een stuk of zeven werkgroepen die elk hun eigen taak hebben. Dat is niet zo verwonderlijk wanneer je aan aantal cijfers goed tot je laat doordringen. Frits rekent voor: ‘In het prille begin en tegenwoordig door de krimp is het natuurlijk wat minder.

Maar jarenlang begonnen hier 300 nieuwe leerlingen aan een schooljaar. Ga dus eens uit van een periode van minstens 40 jaar dat 300 mensen van school af kwamen.

Dan praat je in totaal over 12.000 oud-leerlingen. Wij zijn overigens al heel blij als er zo’n 2500 aanwezig kunnen zijn.’

Het aantal docenten dat ooit werkzaam was op Sint Ursula wordt door de aanwezigen op zo’n 300.

Prominenten

Het kan bijna niet anders of bij dergelijke aantallen heeft de school ook diverse prominenten voorbereid op de samenleving.

Om en om noemen de docenten aan tafel een reeks namen van oud-leerlingen die nationale en soms zelf internationale faam verwierven:

Cisca Dresselhuys, hoofdredactrice van het feministische maandblad ‘Opzij’, was van 1956 tot 1961 leerling van het toenmalige Sint Ursulalyceum. Rob Grabert, volleybalinternational die in 1996 Olympisch goud won op de Spelen in Atlanta. Van 1972 tot 1980 zat Saskia Dekkers op Ursula. Zij zou later een carrière opbouwen bij de NOS en als correspondent eerst jaren in Frankrijk en daarna vanuit heel Europa verslag doen. Ook Noraly Beyer ontwikkelde zich tot ‘een gezicht’ van het nieuws.

Ook de actrice Lies Visschedijk oorspronkelijk uit Heel, bekend van o.a de films en serie Soof beleefde haar middelbare schooltijd in Horn. Frans Maasen en Maurice Graef zouden hun sporen binnen de internationale sport verdienen. De Haelenaar op de fiets en de spits uit Horn in het voetbal.

En Frits herinnert zich natuurlijk Jean-Piere Cnoops, maar ook Stéphanie Struijk en Floor Jansen. Laatstgenoemde werd zangeres van onder meer After Forever en Nightwish. Al was het maar om maar aan te geven dat leerlingen niet alleen furore maakten in de blaasmuziek. Het is slechts een greep…

Jubileumconcert

Terug naar het heden, want met de reünie is het jubeljaar nog niet ten einde. Op 8 december volgt in Theater De Oranjerie in Roermond nog een jubileumconcert met oud-personeel, oud-leerlingen en huidige scholieren, onder leiding van dirigent Jac Sniekers uit Thorn, zelf ook oud-leerling. ‘Daarmee willen we niet alleen de uitgebreide muzikale kant van de school laten zien’ geeft Wim aan. ‘Het is wellicht ook een mooie gelegenheid voor mensen die, om wat voor reden dan ook, niet veel zien in een reünie maar dit moment toch niet ongemerkt voorbij willen laten gaan.

Krant en archief

Interviews met befaamde oud-leerlingen en docenten zullen, naast een uitgebreid programma natuurlijk, ook een wezenlijk onderdeel vormen van een speciale jubileumkrant ‘100 jaar Sint Ursula, die op 26 juni in een oplage van 34.000 stuks zal verschijnen.De krant zal huis-aan-huis verspreid worden binnen de gemeenten Leudal, Maasgouw (westelijke oever van de Maas) en Nederweert. En om de geschiedenis helemaal letterlijk in beeld te krijgen is daar nog het digitale archief, samengesteld door oud-docent Jos Stollman.

Op www.ursula-archief.nl zijn de meest nostalgische beelden terug te vinden, maar ook ook andere informatie over de historie van Sint Ursula.

Progressief

Die vroegste jaren zijn natuurlijk in bijna geen enkele opzicht meer te vergelijken met de huidige tijd. Rosemary kan daar nog over vertellen, aangezien zij zelf nog als leerling in Roermond op school heeft gezeten, in het oude kloostergebouw. ‘Mensen denken vaak dat het allemaal erg ouderwets was, maar dat viel eigenlijk best wel mee.

Er waren best progressieve nonnen bij. Je kunt het je nu niet meer voorstellen, maar wij rookten gewoon in school. De directrice, zuster Edeltrudis, was zelf goed onderlegd. Zij was doctorandus Nederlands.’

Begeleiding

Ook tegenwoordig heeft Sint Ursula nog wel eens wat conservatief, degelijk imago, terwijl de school in veel opzichten juist vaak een innoverende aanpak heeft. ‘Ursula weet zich tegenwoordig bovendien vooral te onderscheiden in loopbaanoriëntatie- en begeleiding, zowel in Horn als in Heythuysen’ weet Lisette. ‘Daar wordt ontzettend veel energie in gestoken.

Bijvoorbeeld met het project ‘Roermond On Stage’, waarbij leerlingen echt zelf kennis maken met de verschillende sectoren. Dat soort zaken zijn zo belangrijk want het blijft voor kinderen vaak heel moeilijk om de juiste keuzes te maken. En dat blijft toch de één van de belangrijkste taken van het onderwijs.

De school is niet alleen een afspiegeling van de samenleving, maar vormt ook een wezenlijk onderdeel van de voorbereiding daar op.’

Digitalisering

Het team aan tafel is het er vrij snel over eens dat zij de grootste verandering binnen die honderd jaar hebben meegemaakt: de opkomst van de computer en de daarmee samenhangende digitalisering.

Ursula heeft in dat opzicht ook een voortrekkersrol vervuld en is daarin ook officieel onderscheiden. ‘Maar we hebben hard moeten werken om het allemaal bij te benen’ geeft Lisette aan. ‘Ik kocht op mijn 29e mijn eerste computer’ vult Wim aan. Dat wil zeggen op de helft van mijn huidige leeftijd. De leerlingen die hier tegenwoordig binnenkomen hadden bij wijze van spreken al een Ipad in de wieg liggen.’

Beleid

Margriet haast zich echte te zeggen dat het boek daarmee niet verdwenen is uit de school. Wim bevestigt dat: ‘Integendeel. Het is niet zo dat wij alle veranderingen zomaar doorvoerden, om er dan later op enig moment achter te komen dat die ook niet zaligmakend waren.’
We deden het altijd voorzichtig, met beleid en ook zeker niet alleen maar om de publiciteit te halen, benadrukt Margriet.

‘Gierwagen’

Langzamerhand wordt het gesprek anekdotisch en ontstaat er een sfeertje alsof de reünie eigenlijk al begonnen is. Zo komt Frits met de herinnering aan een leerling, Jef Richaerts, die tussen de middag naar huis mocht om te eten. Op de terug weg kruiste een militaire colonne hem, waar hij op moest wachten. Daar kwam dan nog gierwagen achteraan en zo kwam Jef te laat weer binnen. Hij had de leraar wat uit te leggen en dat moest natuurlijk in het Standaardnederlands:

‘Ja meneer, ik kwam eerst een militaire colonne tegen en toen nog een zeikton.’

Waarop de leraar hem beloofde dat hij geen straf zou krijgen, wanneer hij binnen tien minuten het correcte Nederlandse woord voor ‘zeikton’ zou weten. Jef kreeg het niet voor elkaar…’
Het hinderde hem overigens niet om in zijn latere leven tourmanager te worden bij Ilse de Lange.

Acteertalent
De reeks door leerlingen gebruikte smoezen blijkt haast onuitputtelijk en zou al een heel boekwerk op zich kunnen opleveren. Soms was het ook gewoon echt waar dat er thuis meegeholpen moest worden met het laden van ‘baggen’. De leerlingen kwamen nu eenmaal niet zo vaak meer uit Roermond, maar uit de omliggende boerendorpen. Maar in andere situaties werden ook wel acteervaardigheden aangewend. Die bleken dan niet altijd te werken, zoals die keer dat een leerling al zo vroeg in de ochtend belde dat hij niemand minder dan rector Gillissen aan de lijn kreeg.

Die liet zich echter niet in de luren leggen door de verdraaide stem.

Dat de leerling nu eenmaal stotterde had daar waarschijnlijk ook mee te maken. Gillissen liet hem in ieder geval weten dat als hij niet binnen drie kwartier zou verschijnen, hij de acteur hoogstpersoonlijk zou ophalen…

Loflied
En zo gingen de verhalen aan tafel nog een tijdje door, vooral als opmaat voor die 14e september.

Ursula lijkt er klaar voor. Inclusief het feestelijke logo, ontworpen door Jurre Hoogland, leerling van V4b.

Of het oude schoollied die avond ook door de huidige lichting zal worden aangeheven is nog even de vraag. Voor een aantal mensen van het team kwam één couplet in ieder geval uit:

Ik zit hier nu een jaar of zes
klaar voor de Cito-test;
nog even een schoolonderzoek
dan vlieg ik uit het nest.

Reeds nadert de studententijd,
wat gaan de jaren vlug!
Dan spreek ik uit mijn liefste wens:
“als leraar kom ik terug”.

Ondersteuning

De organisatie van de evenementen rondom 100 jaar Scholengemeenschap Sint Ursula zoekt nog sponsoren.

Voor hen zijn speciale pakketten ontwikkelt. Ook sponsoring in natura is van harte welkom. Sponsoren krijgen onder meer een advertentie in de speciale jubileumkrant, die in dit artikel wordt genoemd.

Ook ondersteuning door vrijwilligers, die namens en met hun vereniging hand en spandiensten willen verrichten, is zeer welkom. Denk aan horeca- en verkeersregeling.

Dit uiteraard tegen een vrijwilligersvergoeding.