Zoals bekend, worden verhalen vaak geschreven door eerst een reis te maken naar en door het verleden. Om dan de context van het toen beter in de tegenwoordige tijd te kunnen plaatsen. Op een dag ging ik naar de bibliotheek van Weert en vond daar het boek ‘Ander licht’ van Rosita Steenbeek, waarin zij zeer bloemrijk wist te vertellen over de familie Withoos die in de zeventiende en achttiende eeuw als kunstenaarsfamilie de nodige bekendheid wist te vergaderen. Vijf van de zeven kinderen van Matthias Withoos traden in de voetsporen van hun vader. Enkelen van hen hielpen ook mee met de totstandkoming van het doek ‘Gezicht op Amersfoort’ uit 1671.
Toen ik dat las, wilde ik het graag met eigen ogen aanschouwen. Dus dan maar een dagje naar Amersfoort met een tolk die er zelf vandaan kwam en zodoende de weg wist. Onderwijl bleek de trein defect te zijn. Hij stopte midden in een weiland, maar na een slordig half uur kon de reis gelukkig worden voortgezet. Na het kopje koffie gauw naar museum Flehite, waar het imposante doek placht te hangen. Zoals wel te verwachten viel, maakte het een grote indruk. Het duidt zeer goed weer hoe de stad er in 1671 bij lag. En als je dan de andere doeken van Matthias en zijn kinderen bekijkt, wordt je echt weer teruggeworpen in de tijd en verplaats je je in de schilders met elk hun eigen stijlen. Tja, Amersfoort is een mooie stad. Niet alleen maar de stad van ‘Oogappels’, maar blijkbaar nog van veel meer kunstzinnigheid.
Als ik dat dan meeneem naar Nederweert, vraag ik me af wat bekend is van de schilders die het vroegere Nederweert op doek wisten vast te leggen.
Dus rond de zeventiende, achttiende eeuw. Hadden zij toen ook een ‘Gezicht op Nederweert’ kunnen maken? Een kattenbelletje naar de heer Alfons Bruekers van Stichting Geschiedschrijving Nederweert laat uiteindelijk blijken dat er niet veel kunstschilders uit Nederweert waren geweest die de nodige bekendheid wisten te vergaren. Paulus Holten (genoemd in het boek ‘Vizier op Nederweert, Naam en toenaam’ is er eentje van, net als H. Merk , genoemd in het jaarverslag van Nederweerts verleden uit 2023. Deze H. Merk was getrouwd met een Nederweertse en maakte als zodanig fraaie schilderingen van Nederweert uit de jaren ’30 van de vorige eeuw.
En dan mis ik toch het een en ander. Ik vraag me af waarom er zo lang geleden niet meer schilders in Nederweert woonden. Als ze toen het lef hadden gehad, waren ze te voet naar het onmogelijke oord Ospel gelopen. Sluipend, om maar niet te worden achtervolgd door geesten uit lang vervlogen tijden. Stond er toen in Ospel een espenbos? Ospel is immers afgeleid van Espelo, wat weer naar dat bos verwees. Waar lag dat bos dan? Het zouden prachtige schilderijen zijn geweest van de durfals die hier het talent en de tijd voor zouden hebben gehad. En om niet te vergeten, ook het talent. Want de Groote Peel uit vroeger tijden … het moet een immense belevening zijn geweest om dit te kunnen aanschouwen op doek. Net als het Nederweert uit de Middeleeuwen. Het zou zeer inspirerend hebben gewerkt.
Als er nog (kunst)schilders zouden zijn die het aan zouden durven om het leven in de gemeente Nederweert te schilderen, voelt u zich dan vooral welkom! Het zou, ook gelet op de buurwoningen van de twee prinsen uit Ospel van carnavalsverenigingen Vlikkestaekers en Törfstaekers zelfs een humorvolle inslag hebben. Rood, geel en groen. Geen enkel dorp heeft dit. Maar waar ga je dan zitten om zo’n ludiek beeld schilderend weer te geven? Het verkeer racet immers onverdroten voort.
Ja, het moge duidelijk zijn. Er wordt heden ten dage toch wat gemist over de vroegere tijden uit onze regionen. Beelden zeggen vaak meer dan duizend woorden. In Amersfoort kan men gelukkig zijn hart ophalen en de nieuwsgierigheid ergens beteugelen.
