ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: HOUTDOEVE door Frits Criens

Midden Limburg

De natuur is wakker, waat good te merke is aan de houtdoeve. Miense mèt eine mooshaof zeen die veugel lever neet, want ze pikke de blaedjes kaal van jóng sjlaaj en kuelplantje. En as ze in de blomehaof op ein óngunstige plaats ein nèst boewe in eine boum, sjiete ze dao alles ónger. Mer los daovan, het zeen prachtige veugel. Ellie is d'r gek op. As op het naojaor maïs is geougstj, löptj Ellie de veljer aaf väör achtergebleve kolve te rape. Die kolftj het en de korrels liëtj het druege. Van halverwaege het naojaor tot in het väörjaor waere de doeve sjmörges daomèt gevoordj. Ze zitte al te wachte tot Ellie mèt ziene maïs aan kumtj loupe.

 

Het is prachtig väör te zeen wie houtdoeve äöver de paedjes van de haof loupe. Ein bietje deftig wagkele is het, asof ze tied zat höbbe en nörges sjoew väör hove te zeen. Dan doon ze mich mèt häör sjieke kläöre en häör deftige oetsjtraoling dinke aan gepensioneerdje börgemeisters van de aoje sjtempel. Maerels make op ein voorplaats altied ruzie. Houtdoeve neet, teminste neet in de wintjer. Dan gunne ze anger doeve ouch häör voor zónger häör weg te jage en lieke ze de bèste vrunj. Mer al vreug in het väörjaor begintj het vriejersblood te kriebele en kriege haores (doffers) en zie-je (duivinnen) belangsjtèlling väör ein. Dan waere mäögelike concurrente weggejaagdj en dök ouch nog wied naogezaete.

 

Eine haore mót zich flink oetsjlove want ein zie liëtj zich neet maekelik kriege. As ein koppel zich gevónje haet, begintj het seerlik ritueel det oetlöptj op traeje (paren). Det doon die houtdoeve dök op oos gazón of op het daak van het prieel. De haore meuktj depe buginge en trepeltj koerendj óm de zie haer. Óngertösse bleustj hae ziene krop flink op. Soms sjtrieke ze häör sjnavels verleefdj taege ein. Det sjpeel kan eine hiele tied doere. As de zie het zat vintj, hoektj ze zich, de haore sjpringt op häör en treutj häör. Twië kiër mèt de ouge knippere en het is gedaon. 'Zunj van al det gedoons,' zaet Ellie dan.

 

2025, waek 13

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.