ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: MAGER door Frits Criens

Midden Limburg

Maak dich neet diek, dun is de mode. Lichtelik kumtj dees oetdrökking oet het inj van de jaore sestig, wie oze kiek op ein gezóndj uterlik begós te verangere. Det haaj zeker te make mét de films oet Hollywood, mer ouch mèt de Amerikaanse reklaam. Die leet ós väöral jóng en sjlanke miense zeen, in flotte kleier. Ze wore gezóndj, sjportief en het laeve lachdje häör aan. Ze haje succes, krege gooj bane, eine knappe, vlotte partner. Ze reje in deur auto's en woeëndje in hoezer woeë normaal miense allein mer van kóste druime. En det druime waas noe net de bedoeling van de reklaam. Want dit waas de boeëdsjap aan ós: Wils doe ouch succes höbbe en d'r jónk en flot en sjlank oetzeen? Dan volg het advies in oos reklaam.

 

Väör dae tied waas het hiël normaal väör d'r sjtevig oet te zeen. Ein gezatte pesjuur waas juust ein teike van gezóndjheid. Ein bewies van waeldje ouch, det het dich good ging. Det d'r genóg op taofel kwoom aldaag. Det waas väör de aorlog en in de jaore fieftig en sestig daonao neet vanzelfsjpraekendj. Emes dae toen te sjlank waas, waerdje vraemdj aangekeke, net wie det noe miense äöverkumtj die in angermans ouge te diek zeen. Mager zeen vónje miense mer óngezóndj. Kinjer die te licht wore, waerdje door de sjoeëlarts zelfs nao de nonne in Bunde gesjtuurdj. Nao Huize Overbunde, de papkolonie in de volksmóndj, woëe sjtreng zösters de kinjer dwónge väör te aete en väör sjmiddes te röste. Want bewaege kosdje mer energie en dao veels se van aaf.

 

Dae aoje kiek op mager zeen vinjs se nog trök in oos dialecte. Dae is zoe mager wie ein lat, is nog tamelik vruntjelik, net as: Dae is houtmager. Ouch de oetdrökkinge det emes Eine sjmale hiëring is of Eine sjmaalbetser, klinke neet hiel negatief. Det waertj al nötter as emes gezagdj waerdje: Dich kins se de rubbe tèlle, of, minstens zoeë nöt: Doe bès eine richtige rubbekäöning. Erg waerdje het pas as emes waerdje vergeleke mèt ein aod, aagelaefdj paerd: Det is eine magere sjregkedek!

 

2022, waek 33

 

 

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.