Vanwaege ein óntsjtaeking aan de achillespees, kan ich neet loupe. Door die gedwónge röst mós ich dinke aan ein jaor geleje: aan Vossen van de Spik, de razzia's op de boerderie. Van dao-oet ginge mien gedachte nao mien moder die in de aorlog in Bögkeme woeëndje.
Ze waas gebaore aan de Ospelse Diek, in ein boere hoeshaoje van zeve maedjes en drie jónges.
Häör moder waas jónk gesjtorve. Ermood waas troef, al wiste ze neet baeter, äöveral ging het zoeë. In de Piël begós väör gewuen miense de zón pas nao de aorlog te sjiene. Wie mam twelf waas, waerdje ze as 'jóngste maagd' oetbesjtaedj aan ein boere familie in Bögkeme. Of ze det wool, waerdje häör neet gevraogdj. Ein kindj haaj troewes niks te wille, maedjes al hielemaol neet. Ora et labora, baej en wèrk, mier waas d'r väör erm kloeëtzek neet weggelagdj, in 'dae goje, aoje tied'.
Gelökkig kwoom mam bie fatsuunlike miense terecht, die good väör häör wore. Mer ja, waat duit het mèt ein kind van twelf as het thoes waertj weggeplöktj? As het op ein boerderie mót gaon mètdrejje väör kost en inwuenig? Plus 25 gölje loeën per jaor die het thoes mót aafgaeve. Wie hèltj zón maedje zich sjtäöndje? Is het einzaam, haet het verdreet, heimwee? Twië kier per jaor moch mam nao hoes. Te voot, op klómpe, nao Ospel. Nao verloup van tied zal ze aan häör noew laeve zeen gewindj. Ein sjtökske van het gezin zeen gewaore, woeë óngertösse drie kinjer wore gebaore.
Ze haaj het achteraaf gezeen sjlechter kinne treffe. Toch vertèldje ze noeët äöver dae tied. Häör enige verhaol ging neet äöver häörzelf, mer äöver de aorlog wie soldaote eine razzia hele nao óngerdukers. De boer haaj ierder zien waerdig gerei verborge, want op het lètst van de aorlog nome de Pruse alles mèt waat los en vast zoot. Ederein waerdje op de plaats op ein riej gezatte en eine soldaot begós häör te óngervraoge. De kleinste van de wichter kós de móndj neet haoje en zag: 'Gae hooftj neet te zeuke. Vader haet alles in de gróndj verborge.'
2020, waek 37
