Ellie en ich zote nao ein programma äöver Black lives matter te kieke. In Ingelandj ging ein sjtandjbeeldj van ziene sokkel. De gevalle heldj waas riek gewaore van de hanjel in zjwarte miense. Ich goof de actieveurders van eine kantj geliek. Het pèstj neet det sjlavehanjeliers in deze tied nog ein sjtandjbeeldj höbbe. Van de angere kantj zaet zo’n beeldj ouch get äöver de sjlavetied. Emes zag det dao op sjoeële väöl mier äöver vertèldj mós waere. Det zooj de enige maneer zeen väör oos eige racisme aan te pakke. Automaties dach ich aan miene liëgere sjoeëltied, sestig, viefensestig jaor geleje.
Ich haaj nog noeët eine zjwarte miens gezeen. Of baeter gezagdj: nog noeët eine miens dae neet blank waas. Kläörlinge wore väör mich miense wie op de plaetjes oet de serie van Sjors en Sjimme. Sjors waas blank en sjlum. Ziene vrundj Sjimmie waas ein tamelik ónuezel, zjwart jungske det krómp kaljde. Indiane hete roeëdhuide en wore net as Sjimmie ein bietje dómmig. De indiaan Klukkluk oet de tv-serie Pipo de clown kaldje gebrekkig. Net as Witte Veder, de brave helper van de blanke, sjlumme en christelike superman oet de beuk van Arendsoog. Ein van zien excuses as hae get dóms zag of deej, waas: ‘Mij een beetje dom zijn
.’ Volges mich haet Máxima bie häör inburgering Arendsoog mótte laeze.
Kindje ich gein gekläördje miense, mien óngerwies waas waal gekläördj. Door de kèrk. Aopelik en ouch óngemerktj liërdje ich det d’r mer ein saort nobel miense is: katholieke. Väöral die oet het blanke Nederlandj. Oos missionarisse brachte mèt gevaor väör eige laeve de waore God en besjaving aan heidene äöver de ganse waereldj. Kolonialisme, sjlavehanjel, laeg rouve van veroverdje lenj, sjtaele van kunst, oetmaorde van volkere door Christelike Nederlenjers … det besjtóng in mien óngerwies neet. Ich dink det de juffe en meisters het zelf neet wiste. Dae miens op tv dae baeter óngerwies in geschiedenis wool, haaj geliek. Aeve good keke Ellie en ich ós aan. We dachte hetzelfdje, Ellie zag het: ‘Ich haop waal det d’r neet nog minder aan raekene, taal en laeze waertj gedaon.’
2020, waek 26
