Vraemdj det het waord 'zomer' oos dialecte weinig oetdrökkinge en gezègkdjes haet gesjónke? Det realiseerdje ich mich pas wie emes mèt Kerstmis letterlik zag: 'Wae wore van de zomer nog in Paries.' Van de zomer wees trök nao de zomer dae alweer ein ettelike maondj väörbie waas. Det waas waal dudelik, want 'wore' is de verleje tied van 'zeen'. Mer van de zomer kan ouch väöroet wieze nao de zomer dae nog mót kómme. Dae miens haaj bie wieze van sjpraeke ouch nog kinne zègke: 'En van de zomer zeen we ein paar daag in Praag.' In de tegewaordige tied dus. Ich höb het idee det van de zomer allein nog in zjwang is bie aojer generaties.
Oos dialecte laote 'zomer' dus ein bietje links ligke. Mer het waord haet ouch weinig biegedrage aan de waordesjat van het ABN. Dao zeen waal samesjtèllinge die wae dan weer letterlik vertaaldj in het dialect äövernumme. Beväörbeeldj: zomerzón, zomergriep, zomerwaer, zomergreuntje en zomersjproete. Det tèltj ouch väör het gezègkdje: Doe höbs vandaag de zomer in de kop. Letterlik vertaaldj zeen ouch de oetdrökkinge sestig zomers aod en in de zomer van häör laeve. Laes dees zinne mer: 'Vandaag waertj miene sjat sestig zomers aod' en 'Amy Winehouse is in de zomer van häör laeve gesjtorve.'
Mèt het waord 'zomer' wiltj het in oos dialecte nog geine zomer waere. Ich höb gezóchtj mer kós ze neet vinje: Limburgse oetdrökkinge en gezègkdjes woeë het waord zomer in zitj. Eine perik meuktj nog geine zomer, tèltj neet mèt. Det is ein komies bedoeldje verhaspeling van ein ABN-sjpraekwaord. Mesjien mótte we zón oetdrökkinge, gezègkdjes en sjpraekwäörd zelf bedinke noe de groeëte vakantie väör de däör sjteit. As sjpelke in auto, trein of vleegtuug óngerwaeges nao de vakantieplaats. Of as tiedverdrief op ein terras. Mich vèltj alvast dit in: Lever eine zaochte zomer as eine helle wintjer. En as emes mèt ein zoeër gezicht op het werk kumtj: 'Hei, laot de zomer èns binne.' Emes oet Remunj kins se verwónjerdj vraoge: 'Duis doe neet mèt aan oos sjpelke?' Woeëväör neet? Dan kan dae fien eweg zègke: 'Zo mer.'
2025, week 25
