Kent u dat gevoel. Ga je bij de chinees eten en krijg je een menukaart met 190 gerechten. Ga je naar de supermarkt liggen daar gemiddeld 10.000 producten waar we uit moeten kiezen. Wil je een koffie to go dan krijg je de vraag gewoon, decafé, latte, koffie verkeerd, licht gebrand, middel gebrande of donker gebrande bonen etc etc. Mijn favoriete ijssalon heeft een menukaart van 37 pagina’s En heb je wel eens gekeken naar een nieuwe mobiele telefoon of nog erger naar een nieuw telefoonabonnement. Je kunt daar dagenlang aan besteden. Kortom keuzestress. Maar de meeste keuzes maken we niet eens bewust. We doen gewoon wat we altijd doen of volgen de meute. En soms maken we geen keuze en zien wel hoe het afloopt.
Volgens een onderzoek maken we dagelijks 35.000 keuzes en dat is ongeveer een keuze per 2 seconden.
Daarom zie je steeds meer dat we vooraf standaard instellingen krijgen waardoor je niet meer hoeft te kiezen. Daarmee wordt het gedrag van mensen gestuurd. In een aantal situaties is dat nuttig want ik zou er niet aan moeten denken dat ik alle instellingen van mijn telefoon zelf zou moeten doen. Maar een beroemd voorbeeld van een standaard instelling is de keuze voor orgaandonatie. Ik ben zelf al jaren lang orgaan donor en dat was een bewuste keuze. Ik heb mij daar toen zelf voor moeten aanmelden. Vanaf 1 juli 2020 is de wetgeving veranderd en is de standaard instelling dat je orgaandonor bent tenzij je laat registreren dat je dit niet wilt zijn. Bekend is van andere landen dat het aantal orgaandonoren daardoor fors stijgt. Het doel wordt dus bereikt. De vraag is echter wel of je het gedrag van mensen op deze manier wilt sturen.
Ook jongeren hebben last van keuzestress. Binnenkort wordt aan een groot deel van onze jongeren weer gevraagd wat ze later willen worden. Vooral de keuze naar welk voortgezet onderwijs de leerlingen van groep 8 gaan, de onderwijsprofielkeuze of welke studie ze gaan volgen naar de middelbare school is lastig. Ik weet wel dat ik met de 12 jaar geen idee had van wat ik wilde worden. En ik weet zeker dat meer leerlingen daar last van hebben. De leerlingen worden volop geholpen door school en andere instanties bij het maken van hun keuze. Maar corona tijd maakt het niet makkelijker nu je geen scholen kunt bezoeken om te zien, ruiken en proeven of het dit de school is waar je naar toe wilt. Uit onderzoek voor coronatijd bleek dat ruim een derde van de studenten in het MBO, HBO en WO een verkeerde studiekeuze maakt en in het eerste jaar stopt. Overigens is dat volgens mij niets nieuws. Ik kan mij herinneren dat van de groep waarmee ik aan de studie rechten begon na 1 jaar nog maar de helft over was. De rest vond het zo saai dat ze afhaakte. In mijn werkzame leven ben ik echter een groot aantal mensen tegengekomen die iets heel anders doen dan waarvoor ze geleerd hebben. Dit is misschien een opsteker voor onze jongeren. Het kan dus allemaal nog goed komen ook als je een verkeerde keuze maakt. Je kunt er zelfs wethouder mee worden.
Keuzestress slaat misschien ook toe bij de tweede kamer verkiezingen.
Net na de oorlog begonnen we met 8 partijen die in de tweede kamer wilde komen. Bij de tweede kamer verkiezingen 2021 heeft u de keuze uit 37 partijen. Ik denk dat het stemhokje te klein is om het stembiljet helemaal uit te vouwen. Sommige partijen hebben namen die erg aansprekend zijn. Wat denkt u van lijst 32 “De Feestpartij”. Daarbij is dan wel geen keuzestress want op die lijst staat als enige kandidaat Johan Vlemmix. Of lijst 22 “De splinterpartij”, lijst 27 “Jezus Leeft”, lijst 19 “De piratenpartij ”of lijst 30 “Blanco lijst met als eerste kandidaat Zeven, A.J.L.B”. U heeft in ieder geval keuze genoeg. In verband met corona heeft u extra mogelijkheden om te stemmen. Personen die ouder zijn dan 70 mogen schriftelijk stemmen en bij een aantal stembureaus kunt u al op 15 en 16 maart te stemmen. En op 17 maart de verkiezingsdag kunt u stemmen van 07.30 tot 21.00 uur. Dus laat u uw democratisch kiesrecht niet onbenut en kies op 17 maart
