ColumnsFrits Criens

ZJWART

Zjwart geldj. Zjwart kieke. Zjwarte magie. Zjwart wèrke. Zjwarthanjel. Zjwarte humor. Zjwarte vriedig. Zjwarte mertj. Zjwarte kousekèrk. Zjwartbook. Zjwarte kunst. Ein zjwarte bladzijde oet de gesjiedenis. Eine zjwarte daag oet het laeve. Zjwartgallig. Zjwartriejer, Zjwarthaemdj. Zjwartrok. Zjwartsjpaarder. Zjwart van de hónger. Zjwarte kring ónger de ouge höbbe. Zjwarte pókke. Zjwarte doeëd. Zjwart wie ein rölke. Zjwarte vlag. Zjwart sjlachte. Zjwarte prieze. Eine zjwarte bril op höbbe. Zjwarte zeel. Op zjwart zaod zitte. De zender geit op zjwart. Zjwarte gedachte. In alle wäörd of oetdrökkinge hie baove haet het waord 'zjwart' ein óngunstige beteikenis.

 

Wit sjteit väör leecht, väör alles waat good en positief is; zjwart väör het duuster, väör waat sjlecht en negatief is. Oetzunjeringe daogelaote. Ingele zeen geiste van het leecht. Duvels zeen geiste van het dónker. En zjwarte Piet dan? Dae is natuurlik zjwart ómdet hae door sjaorsjtein mót kravele. En ouch is hae dónker ómdet hae as knecht mèt Sinterklaos is mètgekómme. Dae heilige waas Busjop in Myra in het Zuide van Turkije. Dao woeëne gein kiësköp. Piet is ouch zjwart ómdet hae nog neet zoeë gek lang geleje geine gemaekelike waas. Hae haaj ein roe väör sjtoute kinjer te sjtraove. En deej det ouch. Hae noom sjtoute kinjer in eine groeëte zak mèt nao Sjpanje. En hae waas eine sjpion, dae sjtoute kinjer mós verraoje aan Sinterklaos. En waem van ós waas neet sjout vreuger?

 

Dus ederein haaj kneip väör zjwarte Piet. Det waas gein positief figuur väör kinjer die geluifdje. Ze wore sjoew väör hem. Zoeë pees het waord 'zjwart' precies bie waat de knecht van Sinterklaos waas en deej. Det is neet mier. Toch sjnap ich det miense mèt ein dónker hoed zich óngemaekelik veule mèt oze zjwarte Piet. Ze höbbe te dök de dèksel op häör naas gehadj, vanwaege häör kläör. Det ze get aan die kläör van zjwarte Piet wille verangere begriep ich ouch. Laot gaon dus, we mótte het hie allemaol nao óze zin kinne höbbe. Mer as d'r miense zeen die mich racist neume omdet ich gein meute höb mèt zjwarte Piet, gaon ich sjteigere. Det is richtig zjwartmaekerie.

 

2018, waek 48

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.