Yolanda Cremers (47) uit Neer werkte 21 jaar in de zorg, met ouderen en mensen met een verstandelijke beperking. Dat deed ze met veel liefde en toewijding. Hoe langer hoe meer merkte ze echter dat ze niet meer vanuit haar hart kon werken. Te veel tijd binnen haar baan ging verloren aan randzaken. Hoewel er flink wat twijfel overwonnen moest worden, besloot Yolanda uiteindelijk dat het roer om moest. De kracht van de harp bracht haar op een andere koers om er voor mensen te zijn: haar weg.
Die weg voerde eerst nog voorbij een periode als Equine Assisted Coach, een methodiek waarbij paarden worden ingezet om mensen de gelegenheid te geven ervaringsgericht te leren. Maar enige tijd later begint Yolanda met het verzorgen van harpsessies op locatie. Dat wil niet zeggen dat ze concerten geeft. Maar door het spelen op de harp ervaren mensen niet alleen muziek of geluid, maar ook trillingen. Een muzikale achtergrond is daarvoor niet nodig. De harp is een laagdrempelig instrument, dat door iedereen bespeeld kan worden. Door Yolanda zelf, maar dus zeker - of beter gezegd juist - door haar cliënten.
Eeuwenoud
Het instrument van het hart, zo noemt zij het. Ze volgde dan ook haar hart door dit te gaan doen en kent het belang daarvan. ‘Ergens in blijven hangen terwijl het niet goed voelt is funest’, zegt Yolanda ergens halverwege het gesprek. ‘Dat gaat altijd ten koste van je gezondheid.’ De harp is bovendien een eeuwenoud muziekinstrument, dat in verschillende culturen in uiteenlopende streken en periodes al werd gebruikt voor therapeutische doeleinden. Harpmuziek kan diepe thema’s raken en emoties losmaken. Het is niet voor niets dat dichters en dichtersgoden vaak met het instrument worden afgebeeld.
Water
‘De trillingen van de snaren worden niet alleen gehoord maar ook lijfelijk ervaren’ weet Yolanda. ‘De mens bestaat voor een groot deel uit water, dat door die trillingen op een subtiele manier in beweging wordt gebracht. Die invloed is merkbaar. Op mijn oude werkplek werd bij kerstvieringen wel eens op de harp gespeeld en ik weet nog dat ik door het instrument gefascineerd was, maar waarschijnlijk heb ik gedacht dat het toch veel te moeilijk moest zijn om erop te leren spelen. Ik heb later zelfs een les gehad die erg beviel, maar de leslocatie was tamelijk ver weg waardoor de harp uit beeld raakte. Pas veel later pakte ik het weer op en was de liefde meteen terug.’
Ontspannen
Yolanda begon haar harp vervolgens mee te nemen naar haar toenmalige werkplek en ontdekte hoe verschillend en uniek cliënten op het instrument reageerden. Één van hen was een erg in zichzelf gekeerde man, die zich steeds meer leek af te zonderen. ‘We voelden ons machteloos’ vertelt Yolanda. ‘Tot ik hem op een dag vroeg of hij op de harp wilde spelen. In eerste instantie zei hij nog van niet, maar al snel voelde hij toch even aan de snaren.
Hij ging steeds kleinere rondjes lopen rond het instrument, waarbij hij telkens de snaren weer even beroerde.
Eerst die met de hoge klanken, om vervolgens aan de andere kant ook de lage klanken aan te slaan. Uiteindelijk ging hij zitten en zagen we hem helemaal ontspannen.’
Eigenwaarde
De ene persoon speelde heel zachtjes, de ander juist hard en weer iemand anders begon er spontaan bij te zingen. Iemand die alleen met gebaren communiceert kreeg tranen in de ogen tijden het spelen en bovendien geen genoeg van het applaus na afloop. Een dove cliënt liet met gebaren aan Yolanda weten dat ze moest spelen. Blijkbaar voelde hij de klanken des te meer en genoot er zichtbaar van. ‘Door het bespelen van de harp kun je absoluut werken aan je persoonlijke groei en het versterken van je eigenwaarde. Ik vind het vooral mooi om die ervaring te delen’ geeft Yolanda aan. ‘Andere coaches vinden het misschien niet fijn om hun instrument als het ware ‘uit te lenen’, maar ik geniet daar juist van.’
Verwondering
Toch herkent Yolande de positieve invloed ook bij zichzelf, wanneer zij speelt. ‘Het effect is ook wel vergelijkbaar met klankschalen. Het horen van de trillingen werkt al door, maar als je speelt en je hebt de harp tegen de schouder dan voel je het des te meer. De één wordt er rustig van, de ander vrolijk, maar ook de verwondering kan toeslaan. Het kan een heel scala aan emoties zijn, daarom noem ik dit ook belevings- en ervaringsgericht werken’ zegt Yolanda, die haar sessies verzorgt voor particulieren én in zorginstellingen. Haar cliëntengroep is zeer divers.
Engelachtig
Naast mensen met een verstandelijke beperking geeft het Yolanda ook altijd weer veel vreugde om te zien wat de harpklanken teweeg kunnen brengen bij dementerende ouderen. Wanneer we daarnaar doorvragen verwijst Yolanda naar een bericht dat een begeleidster uit de psychogeriatrische zorg op social media schreef, nadat Yolanda met haar instrument een bezoek bracht aan de afdeling:
‘Zodra de harpiste begon te spelen werd het muisstil. De cliënten vonden het prachtig. Je zag iedereen in stilte genieten.
Na een paar mooie stukken gespeeld te hebben liet de harpiste de cliënten kennismaken met het instrument. Een mevrouw begon over de snaren te bewegen en werd meteen heel vrij in het spelen. Ze begon er automatisch bij te zingen. Een andere cliënt begreep eerst niet wat ging gebeuren. Ze liet Yolanda voorspelen en deed het vervolgens na. Ze spiegelde de harpiste en was verwonderd over de mooie, engelachtige klanken die van de harp kwamen. Het was zo leuk om te zien hoe ieder op een eigen manier reageerde. Wat mij ook op viel dat iedereen zo rustig aanwezig was en bleef tot het einde. Een cliënt die normaal weinig geduld heeft om lang bij een activiteit te zijn, bleef wel drie kwartier zitten om te genieten...’
Meerwaarde
‘Het soms bijna magisch wat er gebeurt’ bevestigt Yolanda, die zichzelf ook nog regelmatig blijft verbazen over de kracht van de harp.
De mogelijkheden die zij dankzij dit instrument heeft om voor mensen te zorgen, anders dan slechts door de basis waar zij zich vroeger tot beperkt voelde, vormen een groeiende en bloeiende motivatie.
‘Natuurlijk heb ik veel geleerd op mijn oude werkplek waar ik nu nog dankbaar gebruik van kan maken. En het belang van muziek in de zorg was natuurlijk ook al steeds duidelijker geworden in de afgelopen jaren’ besluit Yolanda. ‘Maar het één op één werken op basis van empathie en intuïtie, geeft mijn huidige werk een duidelijke meerwaarde. En wanneer ik dan bijvoorbeeld ook van een familielid van een cliënt hoor dat mijn komst met de harp als een lichtpuntje wordt gezien, dan maakt mij dat echt gelukkig dat ik dit werk mag doen. Het is met liefde vanuit mijn zorghart gegeven.’
Bent u nieuwsgierig geworden?
Kijk dan ook op www.dekrachtvandeharp.nl of bel 06-34.40.58.15.
