Anno 2018 moeten we er niet verbaasd over zijn wanneer jonge kinderen in de veronderstelling verkeren dat tomaten en melk rechtstreeks uit de fabriek komen.
De spanning van hutten bouwen en het contact met andere dieren dan de huiskat of hond, zijn voor een groot deel vervangen door een virtuele werkelijkheid die niet per definitie verkeerd is maar nooit de reële beleving van de natuur kan vervangen.
Dat is het besef waar Buddy van de Griendt (58) vorig jaar van doordrongen moet zijn geraakt, toen hij de verwondering zag bij de vriendjes en vriendinnetjes van zijn kinderen Steven en Simone op de dag dat ze samen 'De Wei' bezochten.
Paradijs
'De Wei', aan de Houtrustlaan in Haelen, is een geliefd stuk grond met (groente)tuinen en natuurlijke begroeiing, toebehorend aan weiland- en tuinhouders én aan de dieren die er leven. De eigenaren komen hier graag met hun kinderen of kleinkinderen, om de gewassen te onderhouden en de dieren te verzorgen. Ook Buddy heeft hier een aantal aaneengesloten percelen in gebruik, waar hij graag met zijn jongste kinderen vertoeft. Voor hen is dit al evenzeer een soort paradijs. Er is van alles te zien én te proeven: kruiden, groenten en vele soorten fruit. En er lopen pony's en Indonesische microzwijntjes rond, die je zomaar kunt aaien.
Idee
Buddy vond het prachtig dat hij dit aan zijn eigen kinderen kon geven. Maar de fascinatie van hun vriendjes en vriendinnetjes, de kinderlijke openheid na een aanvankelijke onwennigheid, het plezier van een feitelijk hernieuwde kennismaking met de natuur brachten hem op een idee.
Hij besloot de hele groep 2 en 3 van de Haelense basisschool De Leerlingst uit te nodigen in deze oase, zodat ook andere kinderen konden genieten van de ruimte, de dieren, het bos en de tuintjes. Het idee viel in goede aarde en in juni 2017 was het zo ver. Buddy en zijn vrouw Inge hadden voor een aanvullend programma gezorgd, inclusief trampolines, speelgoedtractors en een barbecuestek met vijverbar.
Juffrouw Annie was dolenthousiast: 'We ervaren de wereld met onze zintuigen' zei ze na afloop. 'We zien, horen, voelen, proeven en ruiken. De kleuters hebben deze ochtend spelend en ontdekkend ontzettend veel geleerd.' En nog belangrijker: haar geestdrift werd door alle kinderen gedeeld. 'Dit is nog leuker dan een schoolreisje', wist één van hen te melden.
Succes
Voor Buddy was het toen ook duidelijk: zo'n doorslaand succes mocht geen eenmalige gebeurtenis blijven. Dit kon nóg groter. Niet omwille van de groei op zich, maar om nóg meer kinderen te bereiken. Een meerdaags evenement, waarom niet voor de onderbouw van alle scholen in de regio? Leuk bedacht, maar dat zou ook veel meer organisatie vergen. Er moesten contacten gelegd worden met die scholen, de buurt, met sponsoren, de gemeente.
De voorbereiding zou veel tijd en energie vragen. Maar hij kreeg het voor elkaar. Buddy wist, dankzij zijn typerende elan, her en der medewerking los te peuteren en nu - een klein jaar later - is het dan zover.
In de week van 18 tot en met 22 juni zullen in totaal ongeveer 680 leerlingen van verschillende scholen uit de regio 'De Wei' bezoeken. Het gaat daarbij om de groepen 1 tot en met 4, in de leeftijd dus van vier tot en met zeven jaar.
Ruimte
Wie is eigenlijk de man die met zo veel energie en daadkracht deze plannen ten uitvoer brengt? Een mooier moment dan de donderdagmorgen waarop we Buddy treffen, hadden we eigenlijk niet kunnen uitzoeken. 'De Wei' ligt er zonovergoten bij, de zwijntjes Brutus, Goliath, Coco, Chanel en Ieniemienie knorren dat het een aard heeft en de pony's Pateau en Danoontje staan rustig te grazen. 'Hier gaat het allemaal gebeuren' zegt Buddy met een weids armgebaar. 'Driekwart hectare weiland, inclusief de zevenhonderd vierkante meter wroetland voor de varkentjes.
Daarachter komt het Peelmuseum en daar, achter die boomsingel, liggen de volkstuintjes. Daar komt ook de kinderlounge.' Je kunt een hele leuke wandeling maken op het terrein. Er moet dan ook niet alleen ruimte geboden worden aan een heleboel kinderen, maar ook aan een ochtend- en middagprogramma dat start om 9.00 uur en doorgaat tot 15.00 uur.
Turf
Op het moment van ons gesprek is een deel van het terrein nog onder constructie. Zo komt er nog een springwei waar wedstrijdruiters een demonstratie zullen geven. En hoorden we Buddy daarnet 'Peelmuseum' zeggen? 'Jazeker, hier wordt een natuurgetrouw stukje Peel aangelegd. Inclusief 24 kubieke meter turf. Kinderen kunnen straks met een kruiwagen zelf turfbriketten laden en lossen.
Er komt een plaggenhut, maar er wordt ook een mooi paviljoen gebouwd, compleet met groot tv-scherm, waarop een film over de Peel wordt vertoond.
En kijk, daar bij die boom gaat Frans van der Pas verhalen vertellen.'
Van der Pas zal de kinderen ongetwijfeld weten te boeien, want de professionele ranconteur uit Ysselsteyn kan putten uit een ruime ervaring als toneelmaker en regisseur.
Omzwervingen
Ysselsteyn, Peel, turf: allemaal woorden die, in combinatie met de familienaam van Buddy, weinig te raden over laten omtrent de plaats waar hij ter wereld kwam. 'Ik ben inderdaad in Griendtsveen geboren, vandaar dat ik nog al die contacten heb in de Peel.
Mijn voorouders hebben de dorpen Helenaveen en Griendtsveen gesticht. Mijn ouders zijn er in 1975 vertrokken. Na omzwervingen via London, Luik, Zuid- Frankrijk, Arnhem, Den Haag, Amsterdam, Roermond ben ik uiteindelijk in Haelen terecht gekomen, omdat mijn vriendin hier al woonde.'
Dankbaar
Ondanks het verblijf in wereldsteden is de liefde voor de natuur merkbaar voor wie met Buddy spreekt. Maar de wil om dat over de brengen op de jongsten is niet de enige reden waarom hij zijn schouders onder dit initiatief heeft gezet. Het komt ook voort uit een stuk dankbaarheid, zo blijkt. 'De geboorte van Steven was er een met complicaties, waardoor een zuurstoftekort is opgetreden.
Hij is daar op een wonderbaarlijke wijze goed doorheen gekomen. Maar de aandacht en begeleiding die hij daarna in de eerste jaren nodig had, heeft veel tijd en energie gevraagd op De Leerlingst, met name van juffrouw Annie. Het gaat nu uitstekend met Steven hoor, maar ik vond ook dat ik iets terug moest doen voor De Leerlingst.'
Balans
'Maar kijk', vervolgt Buddy, 'mijn jeugd was één en al natuur. Dat is de basis voor de wil om dit uit te bouwen en door te geven, te delen. Maar het is ook de reden waarom ik dat stukje Peel hier gemaakt heb. Wat je daar ziet ÌS mijn jeugd. Dat voel ik in mijn buik, in mijn tenen. Het is een stuk verbinding met die natuur én met de plek waar je vandaan komt, zoals je die ook kunt horen in de teksten van Rowwen Hèze, of kunt lezen in de boeken van Toon Kortooms. En het is daarmee tevens het zoeken en vinden van een balans.’
Onbevangen
Het is de bedoeling dat de kinderen ongeconditioneerd alles aan kunnen gaan waarmee ze in 'De Wei' geconfronteerd worden. Tijdens het aanstaande evenement worden mede daarom verder alleen begeleiders toegelaten. 'De mooiste ervaringen die ik hier meemaak hebben vaak van doen met de terughoudendheid die je in eerste instantie bij de jonge kinderen ziet, bijvoorbeeld ten aanzien van de varkentjes. Vervolgens zie ik die ingetogenheid omslaan in een onbevangenheid, die toch echt veel dichter bij hun oorspronkelijke wezen moet liggen. Prachtig is ook om te zien hoe het ene kind daarna het andere kind meeneemt, hoe ze elkaar stimuleren. Dat noem ik ontwikkelen!
Nieuwsgierigheid
Geef een kind ruimte en vrijheid en ze doen er iets moois mee. Dan gaan ze ontdekken, ervaren, delen, zo is de overtuiging van Buddy. ‘De verschillende interesses zorgen er verder voor dat ze elkaar ook aanvullen. En die nieuwsgierigheid, die ken je toch ook nog wel uit je eigen jeugd?’ vraagt hij retorisch terwijl we naar een ander deel van het terrein wandelen. Daar ligt 900 vierkante meter moestuin klaar om straks van te oogsten, te plukken en te proeven. Leerlingen van maar liefst negen scholen mogen ook hier, verdeeld over de hele week dat het evenement duurt, rondstruinen in het prachtig onderhouden domein van tuinman Leo.
Belangstelling
Het enthousiasme van alle betrokken partijen motiveert Buddy nog meer om er iets geweldigs van te maken. De geestdrift slaat niet alleen over op de sponsors, maar ook op de gemeente. De burgemeester zelf zal dan ook van de partij zijn. Belangstelling vanuit de media is er vanuit allerlei hoeken. En de directe omgeving leeft eveneens zichtbaar mee. Één van de tuinders komt een praatje maken en geeft Buddy meteen nog een zak spinazie mee voor de varkens. Ondertussen wordt wel duidelijk dat Buddy zelden op stil zit.
Nog voor de activiteit heeft plaatsgevonden denkt hij alweer verder vooruit: ‘Als het aan mij ligt wordt dit nog veel meer dan een platform voor deze regio. Daarom heb ik het geheel in een stichting ondergebracht. Ik wil dit de komende jaren ook aan andere scholen kunnen aanbieden, dus ook buiten deze regio.’
Hulp
Op de vraag of hij dat allemaal nog geregeld krijgt reageert Buddy laconiek. ‘Het kan nooit zwaarder zijn dan dit jaar. Hier is de afgelopen drie maanden iedere vrije minuut ingegaan. Ik ben ook vervroegd van vakantie teruggekomen omdat er te veel bleef liggen. Maar vergeet niet dat ik het niet allemaal alleen doe, hè. Sterker, zonder de enthousiaste hulp van vrijwilligers als Leo zou het niet te doen zijn. Hij heeft vorig jaar ook al meegedaan. En laatst hebben hier bijvoorbeeld weer mensen lopen sjouwen met al het hout. Dat lukt me in m’n eentje natuurlijk echt niet. Nee, iedere hulp is welkom! Dat geldt trouwens ook voor alle sponsors, zowel de dienstverlenende als de betalende. We doen het met z’n allen.’
Vijverbar
We worstelen ons ondertussen door de struiken en tussen de bomen, langs paadjes waar je in gedachten de kinderen al met speels gemak voorbij ziet hollen. Als ze tenminste niet halt houden om van de bessen te snoepen. ‘Ja, hier moet wel nog wat gesnoeid worden’ roept Buddy. Maar uiteindelijk ontdekken we in het groen toch met gemak een geheel uit hout opgetrokken vijverbar met terras, waar je met gemak een leuk feestje kunt houden. ‘Het wordt uiteraard nog aangekleed met slingers en ballonnen. Een echte lounge’. Het kost weinig moeite om voor te stellen dat het hier dikke pret gaat worden die juniweek…
Interactie
We kuieren terug via de slaveldjes. ‘Er zijn deze week drie soorten de grond in gegaan’ legt Buddy uit. ‘Het is uiteraard zo gepland dat als de kinderen er zijn, zij kunnen oogsten. Je ziet daar ook de aardappelen en daarachter, een eindje verderop zitten de kippen. Ja, ze zullen niet met lege handen naar huis gaan. En niet alleen met producten van het land, maar ook nog een mooi boekwerkje. Allerlei zaken om ook later, als ze weer thuis zijn, de interactie aan te gaan met de ouders.’
Bewust
Het leven en zijn werk heeft Buddy op veel plaatsen in de wereld gebracht. Maar als we tot slot over de velden uitkijken is het typerend hoe de gedachten toch weer even naar vroeger gaan, naar Griendtsveen, naar zijn eigen jeugd. ‘Weet je, mijn vader had op het laatst 350 hectare landbouw.
En ik zie nog voor me hoe ik als zevenjarige de tractor de loods uitreed. Dus dit is eigenlijk allemaal gesneden koek voor me. Het is voor mij heel gemakkelijk om in mijn hoofd terug te gaan naar mijn eigen kindertijd, hoe ik die beleefde.
Daardoor kost het me ook geen moeite om al het andere los te laten en me te verplaatsen in die beleving. Maar dat kan iedereen in feite.
Mits je jezelf daar maar bewust van bent…’
-Foto's zijn gemaakt door Hanneke de Vreede Fotografie
-Enkele foto's zijn uit de privé collectie van Buddy
