Wanneer koordirigente Veronika Peerboom-Chujanova het repetitielokaal betreedt, lijkt de ruimte anders te gaan vibreren. Wonderlijk. De 42-jarige geboren Wit-Russische ademt uit elke porie muziek en vertaalt klanken in beelden; haar frêle lichaam wiegt als buigzaam riet mee op melodische tonen. Van klassiek tot gospel, van Gregoriaans tot pop, Veronika weet muziek te laten spreken en het hart ermee te raken. De vijf Midden-Limburgse koren die zij onder haar hoede heeft, plukken daarvan de rijpe vruchten.
Al vijftien jaar inspireert zij gemengd koor Avanti uit Ell, bij het kerkkoor van Sint Joost is zij 10 jaar dirigente en bij de seniorenkoren van Maasbracht en van Roggel is zij sinds zes jaar de drijvende kracht. Voor het gemengd koor Con Amore uit Baexem hanteert zij eveneens zes jaar het dirigeerstokje. Con Amore, met 53 zingende leden haar grootste koor, viert dit jaar onder haar bezielende leiding het 35-jarig bestaan. Het centrale thema rond dit jubileum is leven in vrijheid. “Onze moderne tijd kent veel te veel oorlogen, mensen komen wereldwijd in de knel, en de vluchtelingenproblematiek die we dagelijks zien is hartverscheurend. Wij willen een muzikale boodschap met het jubileumconcert ‘Leven in vrijheid’ brengen en vooral hoop laten weerklinken”, aldus een gepassioneerde Veronika.
IJzeren gordijn
In Minsk, de hoofdstad van Wit-Rusland (Belarus), werd de in Echt woonachtige dirigente als Veronika Chujanova in 1975 geboren, aan de andere zijde van het ijzeren gordijn dat Europa doormidden spleet. Het was de tijd dat de koude oorlog volop woedde, en de legers van Warschaupact en Navo vijandig tegenover elkaar stonden. Deze tegenstelling heeft Veronika nooit zo ervaren en haar denkwereld niet beïnvloed. “Wij waren daar in Minsk niet mee bezig. Wit-Russen zijn zorgzaam en peaceful. Leven en laten leven. In die tijd hadden we meer angst voor de eigen regering. De communistische partij was overal. Je kon niet alles vrijuit zeggen, maar in gedachten nam je afstand. Je probeerde uit die sfeer los te komen door de eigen emoties op te schrijven.” Gorbatsjov’s glasnost en perestrojka leidden uiteindelijk tot het uiteenvallen van de Sovjetunie in 1991 en was het begin van een nieuwe tijd. Moeder Chujanova -zelf hartstochtelijk muziekliefhebster- steunde volop de muzikale ontwikkeling van haar talentvolle dochter. Koordirectie, piano en zang waren daarbij de drie speerpunten. Daarnaast voltooide Veronika aan de Universiteit van Minsk de studie cultureel management.
Vrijgezellenfeest
Natuurlijk rijst de vraag hoe zo’n veelzijdige Wit-Russische in Midden-Limburg verzeild raakt. Een hartelijke lach volgt. In een discotheek in Minsk trof zij in 1997 een meer dan aardige, attente jongeman uit Limburg die daar toevallig het vrijgezellenfeest van zijn vriend uit Minsk vierde. Na een bommelding moest het publiek halsoverkop de disco verlaten. Op straat raakten beiden verder aan de praat en werd zij gevraagd de dag erna mee te gaan naar de bruiloft van de vriend. In augustus 1998 kwam Veronika voorgoed naar Nederland. Zo kwam van de ene bruiloft een nieuwe bruiloft en dat niet alleen. Het echtpaar Peerboom-Chujanova is gezegend met twee prachtige zonen van 13 en 11 jaar.
Volleerd actrice
De koren uit Maasbracht, Roggel, Ell, Sint Joost en Baexem prijzen zich gelukkig met hun bevlogen dirigente, hoewel haar aanpak ook hard werken betekent. “Soms is een koor best tevreden met zichzelf maar raakt de zang de mensen niet. Ieder stuk moet met de juiste emotie worden uitgevoerd. In de leerfase komt de diepte er niet altijd uit; een brok in de keel en natte ogen krijg je niet zomaar. Zacht zingen betekent bijvoorbeeld zang naar binnen trekken en gevoel, articulatie en expressie laten werken. Je zingt zinnen en daarbij hoort declamatie, ritme en intonatie. Achter de woorden zit muziek en gevoel.” Veronika weet van elke repetitie een uitdaging te maken. Als een volleerd actrice op het toneel brengen haar handen en mimiek haar boodschap naar de koorleden over. En zo nodig stampvoetend, alles in het besef dat een bevochten weg naar een klinkend eindresultaat het mooiste is . “Maak fouten, zo ontwikkel je jezelf want zonder die ontwikkeling voeg je geen kwaliteit aan het koor toe. Fouten maken is helemaal niet erg, daar leer je alleen maar van. Het publiek vergeet die fout als de muziek binnenkomt en emoties losmaakt. Bij koorleden gaat het ook niet om leeftijd maar om mogelijkheden, om artistieke beleving. Zing voor de allerlaatste rij in de zaal en heb zelf plezier. Dan hebben anderen dat ook.”
Warme douche
De concertreis dit jaar met het jubilerende Con Amore was voor haar een bijzondere ervaring na een periode dat zij noodgedwongen gas terug moest nemen. “De hartelijkheid van de koorleden tijdens deze reis en de muziek voelden als een warme douche. Alles wat ze geleerd hebben, lieten ze ook zien en dat was prachtig.” Het applaus na een uitvoering stemt haar ook altijd dankbaar: “Op de eerste plaats naar mijn koren toe, zij zetten het eindresultaat neer.” Die dank is absoluut wederzijds want Veronika smeedt elk van haar vijf koren tot een hechte, harmonische eenheid. Zoals kleurige matroesjka-poppetjes, die naadloos passend in elkaar schuiven.
Tekst: Ben Ubachs
Foto’s: Anja Baats