Woensdag 20 februari onthulde gedeputeerde Hans Teunissen twee nieuwe locaties van de Limburgse ArcheoRoute: het Zwaard van Neer en de Galgenberg in Neeritter, beide in de gemeente Leudal.
Dankzij de ArcheoRoute worden archeologische vindplaatsen en verhalen geopend, die veelal verborgen en gesloten in de aarde onder onze voeten liggen. De vindplaatsen worden gemarkeerd met een 2,2 meter hoge stalen speer en het verhaal wordt verteld met behulp van moderne technieken. Door deze combinatie wordt archeologie meer zichtbaar en beleefbaar voor iedereen.
Hans Teunissen, gedeputeerde Archeologie: “Limburg is de rijkste archeologische provincie van Nederland. Om archeologie voor de inwoners en bezoekers van onze provincie meer zichtbaar en beleefbaar te maken, hebben we het initiatief genomen voor de ArcheoRoute. We willen dat archeologie onderdeel wordt van ons eigen verhaal en onze eigen omgeving. ”
Parelketting
In de gemeenten Beesel, Weert, Venray, Nederweert, Roerdalen, Roermond en Eijsden-Margraten werden afgelopen maanden de eerste speren geplaatst. Vandaag volgen Neer en Neeritter in de gemeente Leudal. Vervolgens worden dit jaar nog een groot aantal locaties onthuld. Het uiteindelijke resultaat is een parelketting van beleefbare archeologische vindplaatsen door heel Limburg.
Zwaard van Neer
Wethouder Robert Martens:
“In 2001 werd op deze plek, tijdens het ontgronden van de jachthaven, een Vikingzwaard gevonden.
Je kunt je afvragen hoeveel hoofden met dit zwaard zijn afgehakt.
Dat zwaard stamt namelijk uit de tijd, vanaf 800 tot ver in de Middeleeuwen, dat het Frankische rijk werd belaagd door Noormannen en Vikingen. Het waren veelal zeerovers en plunderaars, zoals de beruchte koningen Godfried en Siegfried. In 881 zetten ze hun kamp op in een koningspalts die ze versterkten.
Van hieruit verwoestten ze kloosters en steden langs de Maas waaronder Maastricht, Luik en Aken. Voetsoldaten uit de akkers en dorpen zetten de tegenaanval in en werden afgeslacht als vee. De Noormannen veroverden steeds meer terrein.
Ook Keizer Karel de Dikke en zijn leger waren niet opgewassen tegen zoveel geweld en hij maakte een slappe deal met koning Godfried. Die beloofde christen te worden in ruil voor nog meer land, losgeld en goud. Hij werd gedoopt maar bleef daarna gewoon roven en plunderen. Feit blijft dat de Noormannen een kleine twee jaar hun stempel hebben gedrukt op de regio en op het ontstaan van Nederland.”
De Galgenberg
“Als je bij de tweede speer, aan de overkant van de weg, het bos inloopt dan kom je langs een macabere plek; de galgenberg van de heerlijkheid Neeritter. Hier werden tot aan het einde van de 18e eeuw ter dood veroordeelden geëxecuteerd door ophanging aan de galg. Het was een hoog gelegen plek zodat het lijk ook op afstand goed zichtbaar was. De rechtszaken vonden plaats aan het Krekelbergplein in het dorp van Neeritter. Daar was de schepenbank gevestigd, een instantie met bestuurlijke en rechterlijke bevoegdheden. Zo’n proces begon, net als nu feitelijk met een aanklacht, de verdachte kon zich verdedigen en daarna… volgde het vonnis.
Alleen de uitvoering was ‘middeleeuws’…: schuldig bevonden adelen en andere notabelen die werden onthoofd, en het gewone volk kreeg de strop. Trof je dat lot dan eindigde je hier op de Galgenberg. Dat moet een gruwelijk dood en aanblik zijn geweest”, vertelt wethouder Arno Walraven.
Archeologie in de Etalage
De ArcheoRoute, die mede mogelijk wordt gemaakt door de deelnemende gemeenten en Limburg Marketing, is onderdeel van het programma ‘Archeologie in de Etalage’. “Sinds 2015 is de Provincie Limburg actief om archeologische verhalen boven het maaiveld te tillen en te verbinden met de samenleving. In dat kader is bijvoorbeeld ook het provinciaal archeologisch depot verhuisd naar De Vondst, het nieuwe centrum voor Archeologie in Limburg, in de voormalige bibliotheek aan het Raadhuisplein in Heerlen”, aldus Teunissen.
Digitale technieken
De ArcheoRoute zorgt ervoor dat de bijzondere archeologische verhalen met de nieuwste digitale technieken zichtbaar worden gemaakt. De boodschap bij de vindplaatsen is: ‘Hier op deze plek heeft zich een bijzonder verhaal afgespeeld. Ga mee de geschiedenis in en ontdek de link met het heden!’. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van ‘mixed reality’, die gebruikers de “echte wereld” toont (zoals in Augmented Reality), maar hierin levensechte virtuele objecten projecteert (zoals in Virtual Reality). Dat maakt dit project zeer vernieuwend. Daarnaast bevat de ArcheoRoute een spelelement: bezoekers kunnen per locatie een 3D-element van een archeologisch icoon verzamelen. De app is via de App Store en Google Play te downloaden op de smartphone. De website www.archeoroutelimburg.nl informeert bezoekers over alle vindplaatsen en biedt aanvullende informatie en verwijzingen naar musea.
