Vrijdagmiddag 14 november vond voor de vierentwintigste maal een internationale herdenking plaats bij het Monument Van Verdraagzaamheid bij het Bezoekerscentrum Leudal. Dit opvallend monument herinnert aan de strijd die in en boven het Leudalgebied geleverd werd. 835 jonge mensen verloren in dienst van hun vaderland en ver van huis hier het leven.
Het Monument van Verdraagzaamheid is een blijvende herinnering aan de verschrikking van de oorlogsjaren 1940-1945. Het werd op 8 maart 2001 onthuld.
Op deze dag wapperen hier twaalf vlaggen van landen waaruit de militairen afkomstig waren.
Vlaggen van zowel vriend als vijand. Niet voor niets is het een monument van tolerantie.
Filmcrew
Naast de gebruikelijke hoogwaardigheidsbekleders als ambassadeurs en hoge militairen uit binnen- en buitenland is ook een zeskoppige filmploeg aanwezig. The crew staat onder leiding van documentairemaker Raymond Ripassa uit Emmen. Ripassa werkt aan een documentaire waarin het leven van de in 2023 in Heythuysen overleden oud- Engelandvaarder Leo Hendrikx als een rode draad door heen loopt. Hendrikx was jarenlang een vaste gast bij de herdenking. Hij was een Engelandvaarder uit Horn die kort voor de bevrijding in 1945 boven Warnsveld in zijn Spitfire door Duits luchtafweergeschut uit de lucht werd geschoten. Hij liep daarbij ernstige brandwonden op en werd gevangen genomen door de Duitsers. Twee weken later, op 13 mei 1945, door de Canadezen bevrijd.
“Zo’n man verdient toch echt een podium”
Raymond Ripassa: “Ik heb Leo Hendrikx voor het eerst ontmoet in 2022. Ik was toen bezig met een andere film. Waarom is over deze bijzondere man nooit een film gemaakt, dacht ik meteen. Zo’n opmerkelijke man verdient toch echt een podium! Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en heb het initiatief genomen om Hendrikx de aandacht te geven die hij verdient. Daarom zijn wij vandaag hier in Haelen aanwezig. We willen de herdenking waar Leo zo vaak bij is geweest op beeld vast leggen. De film die waarschijnlijk in 2025 verschijnt, gaat niet alleen over Leo Hendrikx, maar ook over andere jongere vliegers die om dezelfde redenen als Leo bij de luchtmacht zijn gegaan. De documentaire bevat elf momenten uit het leven van Leo Hendrikx. Mijn zoon Justin speelt in de documentaire de jonge Leo Hendrikx en ook Leo’s dochter Catherine zal in de film te zien zijn. Wij hebben unieke laatste beelden gemaakt van Leo Hendrikx. Enkele maanden na de opnames in Heythuysen is hij overleden.”
The parting glass.
Voor Justin Ripassa is tijdens de stijlvolle herdenking nog een andere rol weggelegd. Na het welkomstwoord door Ria Schmieder als voorzitster van de organiserende stichting en na de toespraak door burgemeester Désirée Schmallschläger van Leudal, spreekt Mgr. De Jong in drie talen een gebed uit. Daarna is het de beurt aan Ripassa junior. Hij zingt The parting glass, een laatste drankje voor het afscheid. Dit lied wordt straks de soundtrack van de documentaire over Leo Hendrikx.
Militaire precisie
De herdenking in Haelen verloopt altijd met een zekere militaire precisie. Exact om 15.00 uur, precies zoals aangekondigd, scheert dan ook een Spitfire enkele malen over de plaats van de herdenking; een eerbetoon aan de honderden gevallen militairen die vandaag tachtig jaar na de bevrijding herdacht worden, maar ook een eerbetoon aan Spitfire piloot Hendrikx.
In diverse toespraken wordt vanmiddag herinnerd aan de bevrijding die in deze regio tachtig jaar geleden plaatsvond. Ook wordt er nadrukkelijk gewezen naar de actuele situatie met oorlogen tussen Rusland en Oekraïne en Israël met Hamas en Hezbollah. Ook het oplaaiend antisemitisme met rellen in Amsterdam als recent dieptepunt wordt benoemd. “Hebben we dan niets van het verleden geleerd?” klinkt vanmiddag geregeld. Oud commandant van de Landstrijdkrachten luitenant-generaal buiten dienst Leo Beulen roept op om de verhalen over de oorlog te blijven vertellen. De oud-militair toont zich niet echt gerust over de toekomst.
“Laten we hopen dat we bij dit monument alleen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken en geen slachtoffers van een nieuw conflict”, zegt Beulen.
“Door die zogenaamde Jodenjacht heb ik nagenoeg mijn hele familie verloren”
De herdenkingsceremonie eindigt traditioneel met een handshake tussen twee voormalige vijanden en dat is vandaag ook het geval wanneer twee hoogbejaarde oud-strijders elkaar de hand geven. Rondom het monument liggen dan inmiddels talrijke kransen en bloemstukken die door de vele vertegenwoordigers van landen en organisaties zijn gelegd.
Een van die kransen is gelegd door de honorair consul van Israël Benoit Wesly, de zakenman en prominente Joodse Limburger is een vaste gast bij deze jaarlijkse ceremonie. “ Vanwege de gebeurtenissen in Amsterdam had ik hier ook best een woordje willen spreken”, zegt Wesly. “Het paste echter niet in het programma en dat respecteer ik. Wat in Amsterdam aan de hand is, raakt mij diep. Ik heb door die zogenaamde Jodenjacht nagenoeg mijn hele familie verloren. Wat hebben wij nu eigenlijk van die tijd geleerd vraag ik mij af.
Maar we moeten blijven herdenken en daarom blijf ik ook hier naar toe komen”, zegt hij met klem. “Ik was trouwens de eerste Jood die hierbij aanwezig was.
Deze herdenking is een tribute voor diegenen die hun leven gaven zodat wij al tachtig jaar in vrijheid mogen leven.
Dat realiseren zich jammer genoeg veel te weinig mensen”, aldus Benoit Wesley.
