Een rondleiding door het Limburgs Museum, zonder het museum te bezoeken kan dat? Ja dat kan! Je hebt er wel de ‘Onvergetelijk Limburgs Museumtafel’ voor nodig. De museumtafel is een groot draagbaar digitaal touchscreen dat plat op een tafel gelegd kan worden.
Onder begeleiding van een speciaal getrainde 'rondleider' kunnen bewoners van zorginstellingen met een geheugenprobleem een duik nemen in de museumcollectie van het Limburgs Museum in Venlo en daarmee ook een duik in hun eigen verleden.
De vrijwillige ‘rondleiders’ Rik Reumkens uit Roggel en Pie Veugen uit Heythuysen bezoeken vanaf juni van dit jaar op aanvraag zorginstellingen in Midden-Limburg met deze museumtafel en bieden de deelnemers aan zo’n bijeenkomst echte geluksmomentjes.
Het Limburgs Museum was op zoek naar vrijwilligers die met de ‘Onvergetelijk Limburgs Museumtafel’ zorginstellingen wilden gaan bezoeken. Er werd een oproep in de media geplaatst. Rik Reumkens en Pie Veugen bedachten zich niet lang en reageerden snel. Beiden werden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek dat via Zoom plaatsvond. Zo ging dat tot voor enkele maanden terug. Ze werden allebei aangenomen. Daarna volgden Reumkens en Veugen een tweedaagse training op locatie. In het Limburgs Museum zelf dus. Pie Veugen: “In het museum werd ons uitgebreid duidelijk gemaakt hoe om te gaan met personen met lichte dementie.
Voor mij was het allemaal niet echt onbekend, omdat ik als vrijwilliger bij zorginstelling Proteion mensen met dementie heb begeleid.” Voor Rik Reumkens lag dit iets anders. Hij was minder bekend met dementie, maar hij zag het als zinvol vrijwilligerswerk en ook als een echte uitdaging om op deze manier het Limburgs cultureel erfgoed in te zetten. Reumkens:
“Naast veel informatie over de achtergronden van dementie, kregen we tijdens de training een methodiek aangereikt hoe wij stapsgewijs een gesprek op gang konden brengen.
Natuurlijk moesten we ook leren hoe we de museumtafel moesten bedienen.”
“De tijd vliegt voorbij”
Pie Veugen: “Een bijeenkomst in een zorginstelling duurt ongeveer een uur en soms ook wel iets langer. De tijd vliegt voorbij. Er zijn maximaal tien deelnemers die hiervoor geselecteerd zijn door de activiteitenbegeleiding van het huis. De mensen zitten in een huiskamersetting rondom een lage tafel waarop de museumtafel ligt. Iedereen kan alles goed zien. We kunnen het beeld ook naar alle kanten draaien. Na een inleidend gesprekje, waarbij ik mij voorstel als Pie, start ik de museumtafel.”
Rik Reumkens en Pie Veugen tonen vervolgens de museumtafel en demonstreren de werking er van. De tafel is eigenlijk een groot liggend digitaal scherm van zo’n 65 bij 45 centimeter. Het ingebouwde programma kent een tiental verschillende thema’s die te maken hebben met het Midden-Limburgs cultuurgoed. Denk hierbij aan onderwerpen als Carnaval, de schutterij, de kerk en haar religieuze gebruiken, de kermis, de mijnbouw, enz. Rik Reumkens opent als voorbeeld het thema Carnaval en er verschijnt een carnavalsposter uit Weert. Ook zijn er carnavalsfoto’s, films en geluidsfragmenten afkomstig uit het Limburgs Museum te bewonderen. Pie Veugen:
“Deze onderwerpen roepen herinneringen op bij de deelnemers en die leiden tot waardevolle gesprekken.
In een instelling in Roermond liet ik onlangs een afbeelding van een monstrans zien. Daarna hebben we zeker een uur lang met elkaar gesproken over de processies die de mensen zich nog heel goed konden herinneren uit hun jeugd. Door op deze manier met een kleine groep bezig te zijn, ontstaat ook echt interactie. De mensen reageren op elkaar. Je ziet mensen plezier beleven aan deze duik in het verleden. Herinneringen ophalen op deze manier, geeft de deelnemers duidelijk een warm gevoel.”
Eierkolen, een weckring en een kroontjespen.
De gespreksleiders nemen naast de museumtafel ook allerlei objecten mee naar een bijeenkomst. Heel herkenbare voorwerpen voor vorige generaties, die in de regel veel gespreksstof opwekken. Rik Reumkens toont mij een doosje eierkolen dat hij iedere keer meeneemt. Hij vertelt dat hij ook steevast een weckring, een kroontjespen, een rozenkrans en een bakvorm bij zich heeft, wanneer hij een verzorgingstehuis bezoekt. Het zien van deze zaken leidt volgens beide enthousiaste vrijwilligers tot mooie gesprekken over vroeger. Reumkens en Veugen beleven onmiskenbaar veel voldoening aan hun werk, dat wordt wel duidelijk. Bewoners van zorginstellingen een geluksmomentje bieden, wie wil dat nu niet?
Museum of Modern Arts in New York
Het werken met de museumtafel is overgewaaid uit de Verenigde Staten. Het concept is bedacht door het Museum of Modern Arts in New York. In Nederland waren het Stedelijk Museum in Amsterdam en het Van Abbemuseum in Eindhoven de eerste die met de museumtafel aan de slag gingen. Het Limburgs Museum in Venlo is het eerste museum in Nederland dat naar zorginstellingen gaat om een ‘Onvergetelijke rondleiding’ te geven. Het Limburgs Museum in Venlo is het museum voor cultuur en geschiedenis in Limburg. Het museum verzamelt, toont en vertelt verhalen van Limburg.
Reserveringen of vragen over de Onvergetelijk Limburgs Museumtafel zijn welkom via reserveringen@limburgsmuseum.nl of 077 3522112.
