Smaken verschillen, dat is bekend en dat geldt zeker ook voor kunst. Wat voor de een mooi is, wordt door een ander afgrijselijk genoemd. De emotie die we voelen bij een kunstwerk is vaak onverklaarbaar en héél persoonlijk. Een kunstwerk kan herinneringen oproepen waardoor je het mooi vindt of juist niet.
Een geschilderd vredig zomers landschap herinnert je misschien aan een gelukkige kindertijd en daarom vindt je het zo mooi. Of we iets mooi vinden of niet, het zegt misschien meer over onszelf, dan van het kunstwerk.
“Afbreken die rare melkbus”
Vanaf de plaatsing bij het voormalige gemeentehuis aan de Dorpstraat in Heythuysen hebben twee kunstwerken discussie en tegenstrijdige reacties opgeroepen, variërend van ‘knap gemaakt en heel origineel’ tot ‘Verkwisting van belastinggeld’ en ‘afbreken die rare melkbus!’
We hebben het in deze aflevering van Kijk op kunst in de regio over het realistische beeld van het witte paard uit 1995 dat gemaakt is door Moniek Toebosch en de er naast gelegen bakstenen folly naar een ontwerp van kunstenaar Bert Staal. Beide kunstwerken werden geplaatst om het kleurloze plein bij het nieuwe gemeentehuis wat meer uitstraling te geven. Het witte paard van Toebosch kan herinneringen oproepen aan het verleden. Witte paarden komen we tegen in mythologische verhalen en in sprookjes. Denk maar eens aan de gewilde prins op het witte paard en de schimmel van Sinterklaas.
In Heythuysen staat een beeld van een ietwat schraal paard dat slaperig voor zich uitkijkt voor de ingang van het voormalige gemeentehuis waar nu een restaurant en een winkel in gevestigd zijn. Grappenmakers hebben het ooit oranje geschilderd en ook is het al eens met zwarte strepen in een zebra veranderd. De Volkskrant kwalificeerde het beeld ooit als ‘een knuppel in het hoenderhok van de beeldende kunst in de openbare ruimte’. Bepaald geen lovende omschrijving.
Graffiti en bomen op de folly van Bert Staal
Een folly is een gebouw of bouwwerk, dat ongeschikt is voor huisvesting of andere functies en dient uitsluitend een decoratief, kunstzinnig of ludiek doel. Het woord folly is overgenomen uit het Engels waar het ‘dwaasheid’ betekent. Folly's komen overal voor, maar vooral in het Verenigd Koninkrijk zijn er veel. Heythuysen heeft dus ook zo’n ‘dwaas kunstwerk’ dat door menigeen als een onzinnig overbodig bouwsel beschouwd wordt. Maar ja, het nergens toe dienen, is nu eenmaal inherent aan een folly. Deze ronde in rode baksteen gemetselde folly doet denken aan een Middeleeuwse kasteeltoren, maar in tegenstelling tot de buurdorpen Baexem, Haelen en Horn, heeft Heythuysen nooit een kasteel gehad.
Een relatie met de omgeving is er dus niet. De staat van onderhoud van de folly laat veel te wensen over. Resten van graffiti op de muren en een dak vol onkruid en zelfs boomgroei ontsieren dit kunstwerk dat iemand ooit spottend vergeleek met een melkbus uit lang vervlogen tijden. Werk aan de winkel voor de eigenaar dus, want misschien wordt een gerenoveerde folly wel wat meer gewaardeerd.
