In de rubriek HALLO ACHTERNAAM! proberen we iedere maand de betekenis van een in Limburg veel voorkomende achternaam te verklaren. Deze maand is dat de familienaam Verlaak. Van deze naam bestaan overigens heel wat varianten zoals Laak, van (de(r)); van Lae(c)ke, van Lae(c)ken, van Lake(n), van La(e)rken, Lake, van der Laeken, Verlaecke(n), Verlaeken, Verlaek, Verlaeckt, Verlack(t) en ten/ter Lake.
Verlaak, Loch Ness en het Lago Maggiore!
De naam Verlaak is opgebouwd uit de delen Ver en Laak. Ver betekent ‘van de’ dus de naam Verlaak betekent ‘afkomstig van Laak’ waarmee een poel, een drasland, plas of een meer bedoeld wordt, maar aanvankelijk ook een waterloop of een beek. We vinden het woord Laak ook terug in toponiemen als Grote en Kleine Laak in Roggel en in de plaatsnaam Ohé en Laak.
Laak is etymologisch identiek met het Engels lake en het Schotse loch (Loch Ness) in de betekenis van 'meer', maar ook met het Duits Lache, waar een'poel' mee aangeduid wordt. Laak is ook verwant aan het werkwoord ‘lekken’ dat het doorlaten van water betekent.
Oorspronkelijk duidde het woord laak dus stromend water aan, vandaar dat we het aantreffen in beek- en sloottoponiemen. Het zelfstandig naamwoord ‘laak’ zou afgeleid zijn van het Germaans laca of lahha wat traag stromende waterloop betekent. In de vroegste Middelnederlandse teksten komt daar echter verandering in en lijkt laak een synoniem van ‘meer’ te worden. Volgens sommige etymologen is de evolutie van laak tot meer beïnvloed door het Latijnse woord lacus waarmee stilstaand water bedoeld werd. Dat zien we ook terug in Franse, Spaanse en Italiaanse afstammelingen van lacus als lac en lago. Denk bijvoorbeeld aan de naam van het bekende Italiaanse Lago Maggiore.
Aangezien bij ons veruit de meeste laak-toponiemen betrekking hebben op plassen, poelen, meertjes en vijvers, moet vooral die minst oude betekenis in overweging worden genomen ter verklaring van de vele familienamen waarin het woord laak vervat zit
Het bijgaande kaartje toont aan dat de familienaam Verlaak in Limburg duidelijk meer voorkomt dan in de rest van het land.
