VerhalenJan Kessels

HALLO HISTORIE: Mariakapel van Loreto in Thorn bestaat dit jaar 350 jaar

Thorn / Midden-Limburg

De meimaand is de lentemaand bij uitstek. De ‘beruchte R’ is uit de maand, het nieuwe leven toont zich weer uitbundig en op een enkele uitzonderlijke dag na is de echte kou uit de lucht. De natuur ontwaakt, vogels fluiten en volgens een oude volkswijsheid mogen na de ijsheiligen – de periode tussen 11 mei en 15 mei – de zomerbloeiers weer in de volle grond.

Maar voor de katholieke Mariavereerders is mei vooral de Mariamaand. De katholieke kerk heeft de heilige maagd Maria ruimschoots bedeeld met feestdagen maar toch springt de meimaand er voor de echte Mariavereerder bovenuit.

Waarom uitgerekend de meimaand aan Maria is gewijd, is niet met zekerheid te zeggen. Geschiedkundigen denken dat de naam mei is afgeleid van de Griekse godin Maia, de naam die oorspronkelijk ‘moeder’ betekende. Ook de oude Romeinen vereerden deze Griekse moedergodin. In de middeleeuwen ontstond vanuit Italië het gebruik om de maand mei aan Maria, de Moeder van Gods zoon te wijden. De betekenis van het Griekse Maia past immers perfect bij Maria, die bij veel mensen als hemelse moeder van Jezus, de zoon van God hoog in aanzien staat. Of dit de ware reden is om de meimaand als Mariamand te duiden zal wel altijd een vraagteken blijven. Feit blijft dat in de meimaand de Mariaverering hoogtij viert. Vooral de plaatsen waar Maria om welke reden dan ook toch al wordt vereerd, kunnen in de meimaand rekenen op extra toeloop

Een van die plaatsen is de Kapel Onder de Linden in Thorn. Voor deze Mariakapel is dit jaar een bijzonder jaar want het is dit jaar precies 350 jaar geleden dat de adellijke kanunnikes van het stift Thorn, Clara Elisabeth van Manderscheidt-Blankenheim het

initiatief nam voor de bouw van de Mariakapel aan de rand van Thorn. De bouw van de kapel onder leiding van de Roermondse bouwmeester Willem Boyens begon in 1673 en is op 8 september 1674, de geboortedag van Maria, in gebruik is genomen. 

Het laagste deel van het gebouw is gebouwd naar een kopie van de ‘Santa Casa’ van Loreto in Italië.

Volgens de overlevering zou de Santa Casa van Loreto het geboortehuis zijn van Maria en het huis zijn waar Maria van Nazareth de boodschap van de engelen ontving dat zij de Moeder van God’s zoon zou worden en waar Jezus is opgegroeid.

De Santa Casa staat tegenwoordig in de basiliek van het Italiaanse Loreto, de Basilica della Santa Casa en is een van de belangrijkste plaatsen om Maria te eren.

Een legende uit de vijftiende eeuw vertelt dat tijdens een kerkvervolging in de middeleeuwen dit huisje op wonderbaarlijke wijze door engelen vanuit Palestina naar Loreto zou zijn overgebracht. Meer aannemelijk is het verhaal over de oorlog tussen de kruisvaarders en de moslims in 1291. Toen destijds duidelijk werd dat de kruisvaarders in het huidige Israël de strijd tegen de moslims niet konden winnen waren de bewoners bang waren dat de heilige objecten waaronder het huis van Maria verloren zouden gaan. Daarom werd het Heilige Huis, toen al een van de belangrijkste relieken van het christendom, per schip naar het Italiaanse Loreto verscheept.

De Kapel Onder de Linden van Thorn was al die tijd in het bezit van het Stift van Thorn.

Eind 18e eeuw bepaalde de Franse bezetter dat alle kerkelijke goederen voortaan aan de Franse staat zouden toebehoren. Maar nog voordat de Fransen de kans kregen om de kerkelijk goederen in beslag te nemen, verkocht de laatste abdis van het Stift Thorn vorstin Maria Cunegonda van Saxen, de kerkelijke goederen waaronder de kapel aan kanunnik Jan Reinier Broeckmeulen zodat het niet meer als kerkelijk bezit aangemerkt kon worden. Het privébezit werd door de Fransen gerespecteerd.

Omdat de Fransen destijds de kerk en het katholieke geloof verboden duurde het tot 1801 voordat de kapel weer voor de katholieke eredienst in gebruik kon worden genomen.

De toeloop van gelovigen groeide daarna zo snel dat Kanunnik Jan Renier Broeckmeulen in 1811 besloot om de kapel uit te breiden. Zo ontstond het achterste en hoogste gedeelte van de kapel. Na het overlijden van kanunnik Broekmeulen in 1822, werd de parochie van de H. Michaël te Thorn eigenaar van de kapel met bijbehorend Kapelhuis en de omringende gronden.

Dat is zo gebleven tot de dag van vandaag. In 1898 kreeg de kapel zijn laatste grote aanpassing met de aanbouw van het achterste deel waar nu ook de ingang van de kapel is.

In het komende najaar van 8 t/m 16 september viert de Kapel Onder de Linden dat het precies 350 jaar geleden is dat met de bouw van de Kapel Onder de Linden is gestart.

Een speciaal in het leven geroepen stuurgroep bestaande uit pastoor-deken Miltenburg van Thorn, Peter Bokken, Francis Keyers en Aggie Coumans-Sniekers bijgestaan door een commissie van zes personen coördineren de feestelijkheden rond dit kroonjaar van de Kapel.

“Tijdens de meinacht van 30 april op 1 mei spelen ensembles van zowel de Koninklijke als de Kerkelijke Harmonie in de Kapel Onder de Linden,” vertelt Stuurgroeplid Peter Bokken.

“We weten dat de Kapel Onder de Linden een enorme aantrekkingskracht heeft op de Mariavereerders. In de meimaand is er elke zondagmiddag een Marialof in de kapel en verzorgt Tony Joossen om 14.00 uur en om 16.00 uur rondleidingen bij de kapel.”

Informatie over de vieringen in meimaand in de Kapel Onder de Linden Thorn en de festiviteiten van 8 september t/m 16 september is te vinden op www.350jaarkapelonderdelinden.nl.