Basisscholen in Horn, Thorn, Ittervoort en Hunsel nemen deel aan het project en geven Duitse les in de groepen 7 en 8. Op de Mussenberg in Horn gebeurde dit ook in groep 5 en 6, maar met ingang van komend schooljaar alleen nog maar in groep 7 en 8.
Jules van Hensberg (1976) is docent Duits op Scholengemeenschap St. Ursula in Horn. Drie jaar lang heeft hij zijn schouders gezet onder een project dat beoogt leerlingen in het basisonderwijs kennis te laten maken met de Duitse taal. Van Hensberg schrijft eigenhandig een projectplan, dient het in bij de provincie Limburg die het vervolgens met een projectsubsidie van 50.000 euro over drie jaar beloont. Die periode is nu voorbij en het geldpotje is leeg. Initiatiefnemer Van Hensberg en de leerkrachten van de deelnemende basisscholen, kijken met voldoening terug op een geslaagd project dat in hun ogen om een follow-up vraagt.
De tijd dat leerlingen in onze regio het Voortgezet Onderwijs instapten met een behoorlijke, zij het, passieve kennis van de Duitse taal, ligt al tientallen jaren achter ons. Het aanbod van televisiezenders was destijds erg klein vergeleken met nu. Er werd in onze provincie dan ook veel naar Duitse televisie zenders gekeken die gevarieerde programma’s voor jong en oud aanboden. Zo raakte je spelenderwijs vertrouwd met de Duitse taal en groeide je Duitse woordenschat automatisch.
Steenworp afstand
Jules van Hensberg: “De leerlingen die nu naar het Voorgezet Onderwijs komen, hebben op een uitzondering na, helemaal niets met Duits, hoewel het onze buurtaal is. Het is voor hen een volslagen vreemde taal, terwijl we op een steenworp afstand van de Duitse grens wonen. Linksom of rechtsom, ze krijgen in hun leven met Duits te maken”, zegt Van Hensberg. “Wanneer ik leerlingen vraag of hun ouders in hun werk wel eens Duits nodig hebben, krijg ik vaak bevestigende antwoorden als: ‘Mijn vader komt voor zijn werk vaak in Duitsland’ of ‘Mijn moeder heeft geregeld Duitse klanten in de winkel’. We geven wel Engels op onze basisscholen, waarom is er geen aandacht voor het Duits?”
De Mussenberg in Horn als pilotschool
Om te peilen of er animo is voor Duitse les op basisscholen in het kader van de plus-klas, voor leerlingen die extra uitdaging kunnen gebruiken, geven Van Hensberg en de andere leden van de sectie Duits een aantal jaren geleden diverse proeflessen op een basisschool. De leerlingen reageren enthousiast. In samenwerking met Basisschool De Mussenberg in Horn wordt vervolgens een projectplan geschreven dat door de provincie Limburg wordt omarmd en met subsidie beloond. De Mussenberg fungeert als pilotschool en er worden een tiental lessen in groep 7 en 8 gegeven met als doel de leerlingen enthousiast te maken voor de Duitse taal. “De betrokken docenten houden zich op een speelse wijze bezig met spreek- en luistervaardigheid. Geen grammatica dus, dat is iets voor later. Lesmateriaal hebben we deels zelf ontworpen op basis van lesbrieven van Nuffic, want een lesmethode Duits voor het basisonderwijs is er nog niet. Hopelijk komt die er wel”, aldus Van Hensberg.
Een uitwisseling als kers op de taart
De kers op de taart van het project bestaat uit een heuse uitwisseling met een Duitse basisschool. Leerlingen uit Breberen bezoeken de Mussenberg in Horn en leerlingen van de Mussenberg brengen een tegenbezoek aan Breberen, een dorpje bij Gangelt. Jules toont een filmpje waarop te zien is hoe de scholieren uit Horn door de Duitse kinderen met een welkomstlied hartelijk worden ontvangen. “Dat was echt fantastisch, hier hadden de kinderen en hun leerkrachten drie jaar naar toe gewerkt.”
Naast de Mussenberg in Horn hebben in een later stadium ook de Lataste school uit Horn en basisscholen uit Thorn, Ittervoort en Hunsel deel uitgemaakt van het project. De kinderen uit Thorn hebben inmiddels een uitwisseling met een school in Wegberg gehad.
Jules van Hensberg: “Ook al is het project straks afgelopen, Basisschool de Mussenberg heeft toch lessen Duits in het curriculum opgenomen voor het komend schooljaar, daar ben ik heel blij mee en ik hoop dat de anderen volgen.
Brugklas met ‘GermanLabs’
Veel scholen voor Voortgezet Onderwijs starten pas in het tweede leerjaar met Duits, is dat dan niet aan de late kant?
Jules van Hensberg: “Dat is een vraag die ik ook vaak gesteld krijg van ouders. Natuurlijk is het beter om al in de brugklas met Duits te beginnen. Mogelijk gaan wij dat ook in het schooljaar 2024/2025 doen op vmbo-t. Brugklassers zijn in de regel enthousiaste en leergierige leerlingen die in korte tijd veel kunnen leren. Om toch in de brugklas Duits onder de aandacht te brengen, organiseren we op onze school zogenaamde ‘GermanLabs’, een hippe kreet voor een kennismaking met het Duits en Duitsland.”
Hoe nu verder?
“Wij kijken met veel voldoening terug op dit project. Het is absoluut geslaagd. Kinderen die Duits op de basisschool hebben gehad, komen niet meer ‘blanco’ binnen in het vervolgonderwijs. Dat is winst. Ik ga in ieder geval onderzoeken of er een alternatieve financiering mogelijk is, zodat voortgang van het project op de een of andere manier mogelijk wordt”, besluit Jules van Hensberg, de kartrekker van het project.
Leerkrachten Janneke Berntsen-Bos (gr 7) en Suzanne Indenkleef (gr 5/6)van basisschool De Mussenberg blikken terug: “Wij hebben met veel plezier aan dit project gewerkt”.
Oktoberfest en curryworst
“Wij zijn voor dit project benaderd door St. Ursula Horn en hebben voor ieder schooljaar een lessenreeks ontworpen van 10 lessen. Deze 10 lessen hebben we ingedeeld in verschillende thema's als Pasen, familie, het lichaam, eten en drinken, dieren, kleding etc. Allemaal laagdrempelige thema's die aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen. Onze leerlingen waren overigens nog niet echt bekend met de Duitse taal Aan het einde van de lessenreeksen probeerden wij altijd een leuke en leerzame afsluiting te realiseren. Zo stond in het eerste jaar een "Oktoberfest" gepland. Kinderen speelden Duitse spellen, dronken Schnipp-Schnapp en kregen van de juffen een Duits broodje met curryworst. Het was één groot feest!
Steckbriefen
Tijdens de afsluiting van de tweede lessenreeks hebben we een bezoek gebracht aan de Zoo in Krefeld. De kinderen konden het geleerde in de praktijk brengen en moesten aan de slag met een Duitse speurtocht. Aan het begin van dit schooljaar hebben wij contact gelegd met onze partnerschool in Breberen, Duitsland. De bedoeling was het realiseren van een uitwisseling tussen onze scholen. Onze leerlingen werden gekoppeld aan kinderen uit Duitsland en zijn aan de slag gegaan met het schrijven van "Steckbriefen" aan elkaar. Op 23 maart zijn twee groepen van de Nickolausschule uit Breberen naar de Mussenberg gekomen en hebben bij ons een schooldag gevolgd. De kinderen kregen muziekles van Petra Manders, speelden Hollandse spellen en kregen typisch Nederlandse lekkernijen. De Duitse kinderen vonden het volgen van onderwijs op een Chromebook fantastisch en ze hebben samen gevoetbald.
Op 25 mei zijn wij afgereisd naar Breberen. Onze kinderen kregen daar gymles, heerlijk gebak en speelden een speurtocht. De uitwisseling was een groot succes en eigenlijk was het hele project een drie jaar lang een succes want de kinderen waren enthousiast en keken steeds uit naar het volgende lesmoment.”
Hoe denken jullie over het geven van Duits op de basisschool?
Wij zijn zeker voorstanders van het invoeren van het vak Duits op de basisschool! Het vergroot de kansen op de arbeidsmarkt. Helemaal omdat wij in de grensstreek wonen en er ook veel werkgelegenheid in de buurt is. Het is voor onze leerlingen dus een verrijking als zij de Duitse taal al een beetje beheersen”, aldus Janneke en Suzanne die als leerkracht aan het project hebben deelgenomen..
