‘Onveranderd Anders’ deelt vreugde en verdriet

Toewijding

Andrea Germeraad is schrijfster. Ze werkt dan wel al acht jaar als management-assistente bij de politie, maar we zouden haar als auteur meer dan tekort doen wanneer we haar als amateur zouden omschrijven. Met name met haar werk ‘Een bitter pil’, waarin ze een onverbloemde kijk geeft in haar verleden, oogstte zij veel waardering. Onder de naam Verena Germeraad publiceerde ze deze roman die voor een deel autobiografisch is, maar vooral een ervaringsverhaal over zowel de grilligheid, als de schoonheid van het leven en de kracht van liefde. Toch was het in juni 2015 vanuit haar andere functie, dat zij met collega’s in het kader van maatschappelijke betrokkenheid een bezoek bracht aan een Toon Hermans Huis. Andrea raakte zwaar onder de indruk van de verhalen die ze daar hoorden, de toewijding van de vrijwilligers en alle activiteiten die voor kankerpatiënten en hun naasten worden georganiseerd.

In het hart

‘Mensen komen hier binnen met tranen in hun ogen. Wij streven ernaar dat ze weer weggaan met een glimlach op het gezicht. Een glimlach omdat ze hun verhaal hebben kunnen doen, erkenning hebben gekregen en gehoord zijn.’ Het waren woorden van de directrice van het Toon Hermans Huis die Andrea recht in het hart troffen, zoals ze het zelf omschrijft. ‘Normaal gesproken kan ik nogal aanwezig zijn. Zo zeer dat het anderen opviel hoe stil ik daar was. Maar ik was ter plekke al aan het nadenken over wat ik zou kunnen doen. Voor vrijwilligerswerk heb ik simpelweg te weinig tijd, maar het zou me waarschijnlijk emotioneel ook erg zwaar vallen. Geld geven was me dan weer wat te gemakkelijk.’ En dus besloot Andrea, die in datzelfde jaar ook de schrijversacademie van Antwerpen afrondde, collega-auteurs te gaan benaderen voor een project waarmee de Toon Hermans Huizen ondersteund zouden kunnen worden. Ze zou Limburgse schrijvers gaan mobiliseren voor dit goede doel.

Inzichten

Één van de eerste schrijvers waar Andrea aan dacht was Jacques. Ze wist dat de inmiddels gepensioneerde ex-politieman een goede auteur is. ‘Nu had ik altijd al geschreven, al was dat natuurlijk wel een heel andere taal’ zegt Jacques lachend. ‘Een stuk ambtelijker. Maar rond het jaar 2000 besloot ik er meer mee te gaan doen. Het was een fase waarin ik ziek was geweest en zoals je in zo’n geval wel vaker hoort kwam ook ik tot nieuwe inzichten. Daar komt bij dat ik ook een studie wilde volgen in een totaal andere richting. Dat werd psychologie en pedagogiek. Ik had me al eerder verdiept in psychologische aspecten, maar dan niet zozeer op het puur wetenschappelijk vlak. Ik richtte me meer op hoe dingen die ik meemaakte, te maken hebben met en invloed hebben op mijzelf. Zo ontdekte ik mijn eigen socialisatieproces. Andrea kende ik trouwens helemaal niet vanuit de werksituatie. We werkten op een ander kantoor en kwamen eigenlijk in contact met elkaar door het schrijven. Zo schreef ik regelmatig voor het Korpsblad en ik kende haar boek, wat ik ook gerecenseerd heb. Toen ze mij benaderde voor haar plan heb ik geen seconde getwijfeld.’

Gevecht

Met het bereikte pensioen drong het gevoel om zijn ervaringen op te gaan schrijven zich steeds meer aan Jacques op. Ze kwamen tot uiting in boeken, korte verhalen, columns, poëzie en een weblog. ‘De blauwe diender is blauw getekend, hij bekeurt niet meer, hij schrijft boeken’, heet het daar. ‘In het politieberoep wordt euforie afgewisseld met teleurstelling. Je voert gevechten tegen criminelen, asocialen, hooligans of demonstranten. Soms ook tegen de onbeholpen machocultuur binnen de organisatie. Je kunt gewond raken, af en toe sneuvelt er iemand in de strijd. Ziekte leidt tot een strijd tegen symptomen’ Maar die strijd maakte geleidelijk dus plaats voor inzicht en begrip. ‘Ik heb het allemaal mogen meemaken’ aldus Jacques.

Gedreven

Naast Jacques sprak Andrea haar hele netwerk aan: medeleden van het Heerlense schrijverscafé, een voormalige schrijfdocente, ze dook er vol in. Haar bezoek aan het Toon Hermans Huis was op een vrijdag. De daaropvolgende maandag al, kon ze de directrice bellen om haar in te lichten over haar voornemen. En binnen een maand had ze eenentwintig sociaal betrokken schrijvers en dichters bijeen, die allen vanuit hun eigen expertise graag een bijdrage wilden leveren aan dit mooie doel. Daaronder niet de minste namen. Zoals Ton van Reen, waarschijnlijk de succesvolste auteur uit Limburg, die verder nauwelijks nog introductie behoeft. Frits Criens, stadsdichter van Leudal die ook buiten de provincie bekendheid geniet. Maar ook Elle Eggels, Charlotte Konings, André Leijssen, Cristi Fernández Narvaiza en Martin Bless (werkend onder de naam Christi Martin), Anita Mulleneers, Gaby Rasters, Christel Rekko, Ivo Senden, Jan Somers, Karin Somers, Mine Stemkens, Peter van Deursen, Sophie van Dis, Han Weinberg, Niek Bremen, Pascale Bruinen en Wim Kallen. Sommigen boden zichzelf aan toen ze anderen over het project hoorden, hetgeen genoeg zegt over de gedrevenheid.

Kwetsbaarheid

‘Het verbaasde me hoe makkelijk het verliep’ zegt Andrea zelfs. ‘Terwijl ik had verwacht dat dit juist het moeilijkste zou zijn: voldoende auteurs motiveren om in opdracht te schrijven, zonder dat ze er iets er iets aan zouden overhouden. Financieel dan. Maar zo gauw het begrip Toon Hermans Huis viel, ontving ik louter warme reacties.’ Dat zal in juli dus uiteindelijk resulteren in het boek ‘Onveranderd Anders’. Voor die titel werd gekozen omdat bij de diagnose ‘kanker’ alles anders wordt, terwijl de rest van de wereld onveranderd doordraait. Het boek gaat achtendertig teksten bevatten over de kwetsbaarheid en de schoonheid van het leven. Een boek waarmee je kunt lachen en grienen. Inderdaad, geheel in de stijl van Toon Hermans.

Motivatie

De motivatie van Jacques en Andrea is bijna tastbaar. Natuurlijk, schrijven is hun passie, zoveel is inmiddels wel duidelijk. Maar ook zij zijn ervaringsdeskundigen. De moeder van Andrea herstelde van darmkanker, maar het had ook heel anders kunnen lopen. Jacques schreef zelfs het boek ‘Kanker - Verwoesting en Geneeskracht’, naar aanleiding van de diagnose borstkanker bij zijn vrouw, in 2006. Zij onderging twee operaties, zes chemokuren en drieëndertig bestralingen. Maar ook zij overleefde. ‘Al aan het begin van dit proces ontstond bij mij de gedachte mijn persoonlijke ervaringen, die ik tijdens dat proces beleefde, op te schrijven. Ik besefte dat mijn verworven inzichten over de ontwikkeling van kanker van zeer persoonlijke aard waren en dat ik deze niet zou kunnen overdragen op mijn vrouw, hoe graag ik dat ook zou willen en het haar gunnen. In deze moeilijke tijd werd ik gesterkt door de wilskracht van mijn vrouw om te overleven. Mijn verworven inzichten in samenhangen tussen ziektesymptomen en de persoonlijke ontwikkeling van de mens droegen daar een steentje aan bij. Ik zag mijn vrouw weer herstellen van de operaties, zag haar zwaar ziek worden van de chemo en weer overeind krabbelen, om haar vervolgens kaal te zien worden. Na de bestralingen kwam het haar weer terug en daarmee ook weer haar gezondheid. Gedurende dat proces was ik getuige van verwoesting door en geneeskracht in kanker. Ik leef in liefde samen verder met mijn vrouw, in de gedachte dat de kanker elk moment en in alle hevigheid opnieuw kan toeslaan, maar ook in het vertrouwen dat een mens tot veel in staat is.’

Leren

Ook bij het tot stand komen van ‘Onveranderd Anders’ merkte Andrea dat haar co-schrijvers hun persoonlijke ervaringen op geheel eigen wijze hebben verwerkt in hun verhalen en gedichten. Ervaringen die lang niet altijd zwaar of bedrukkend hoeven zijn. Zo moeten we even later ook hartelijk lachen om de manier waarop zij verteld over haar vader, die in de problemen raakte bij het bereiden van rode kool in de periode dat haar moeder in het ziekenhuis lag. ‘Er is nu eenmaal een hele generatie mannen die op kookgebied hulpeloos wordt als de vrouw wegvalt. Mijn vader hoort daar dus duidelijk bij. Ik vond het wel mooi te ontdekken dat er bij het Toon Hermans Huis ook daaraan gedacht wordt. Mijn vader had dus gebruik kunnen maken van de kookcursussen voor alleenstaande mannen, die hier worden aangeboden.’

Alledaags

‘Het mooie van Toon Hermans vond ik altijd dat hij over alledaagse dingen schreef’ zegt Andrea. Daarom vind ik het prachtig dat ik dat in zoveel verschillende vormen ook terug zie komen in de verhalen en gedichten die in ‘Onveranderd Anders’ gebundeld worden. Wat me verder bijzonder geraakt heeft, is hoe gaandeweg dit écht een project van ons allemaal geworden is. Ik ben dan weliswaar de bedenker, maar meer en meer boden de deelnemers spontaan allerlei diensten aan. Of het nu om promotie, vormgeving of iets anders ging, echt iedereen heeft een essentiële bijdrage geleverd aan dit boek.’
‘Het is inderdaad een heel bijzondere verzameling geworden’ besluit Jacques. ‘Wat het nu tot een eenheid maakt is dat het allemaal vanuit het hart komt. En ik zeg altijd: het hart de plek is waar het denken en voelen bij elkaar komen. We willen een positieve boodschap uitdragen en mijn overtuiging vanuit de ervaring is: wat je uitstraalt en wat je geeft, krijg je ook terug.’

De bundel ‘Onveranderd Anders’ komt tot stand door middel van sponsoring in geld of natura. Een donatie levert voor de sponsor reclame op in de vorm van vernoeming in de bundel met naam en website. Je mag als sponsor rekenen op regelmatige en positieve vermeldingen op sociale media.