Es oorsjprónkelik Haelese jóng bön ich neet allein opgegreujd mit ’t kerstverhaol, mer ouch mit de legendes die zich in en róndjom ’t Leudaal aafjpele. Dus raeken mer det ich mit dees duuster daag neet allein ’n lempke höb neergezatte biej Josef en Maria mit häör gezelsjap ónger de kersboum, mer det ich ‘s aoves ouch de boetelamp aanmaak en aaf en toe get extra’s gaef aan baedeleers. Kint geer de legende van de baedeleer nog?
Vreuger ginge we waal ens op zónjig wanjele biej ’t landjgood De Baedeleer richting Heytse. Oppe plaats wo vreuger de Eijsdense professor Dubois woondje, liktj ’n ven. Neet zo mer ’n ven, mer ’n ven det volges aoj verhaole óntsjtange is doordet d’r ‘n kesjteel de gróndj in gezaktj is. Heel lang geleje sjtong d’r op de plaats van det ven volges de verhaole ‘ne sjoon kesjteel. Ich vat ’t aeve same, want de legende is missjien aod, de boodsjap blief actueel.
Op ‘ne ieskaoje kerstaovendj waas d’r ’n groot fees in ‘t kesjteel vlakbie Heytse aan de gang. De eventmanager haaj alle tuincentra in de buurt leeggekoch en ’t ganse kesjteel hing vól lempkes en kerstversieringe. D’r knipperdje kerstkranse mit gekleurde lempkes achter alle rame, ’n Laevesgrote zingendje kerstman hing aan ’n leier taege de gevel en d’r waas ’n kerstdörp opgeboewd det óngerandj net zo groot waas es Nunhem. Doe kós de kerstleedjes toet in Roggel heure, dus d’r waas ech get loos op det kesjteel in Heytse. De besjelwages van de bèste traitteurs reje aaf en aan en ‘t sjient det Mariah Carey later op de aovendj nog zou kómme opgetraeje, mer det kint natuurlik ouch d’r bie verzónne zeen. Legendes verangere dökker in de loup van de tied.
Op enig moment sjientj d’r dus ‘ne hóngerige baedeleer te zeen gekomme in ’n aod trainingpak mit twee versjillende Croccs aan en óngewasse haor. Dae beldje aan. De gastvrouw bekeek ‘m ens good. Hae sjting neet op de gastelies. Hae haaj zich ’t glaeske bubbels det d’r aan de veurdeur kreeg al nao binne gesjöd. Nao get moelderie waerdje oeteindelik de guestrelationmanager opgetrommeldj en dae waas d’r metein keihel: ‘Dae aje ruzeleer haet hie nieks te zeuke’. ‘Maak dich eweg mit dien sjtaofpruuk.’
Drie oetsjmieters mit zo’n V oppe revers vanne jas höbbe ‘m toen nogal roew van ’t terein aafgesjmete. Missjien net get helder es neudig. ‘En noe opge******d, haorige sjtinklap, veur veer hie allemaol ónger de luus zitte.’ In Heytse wiste ze vreuger waal raod mit zo’n types. Dae baedeleer waas om te verrekke en reep det ze d’r sjpiet van zólle kriege en det d’r d’r nog neet klaor mit waas. En inderdaad, toen de klok twelf oer sjloog, zakdje ’t kesteel de grondj in. Noe likt d’r allein nog mer ’n ven.
Perseunlik vinj ich dae zjwerver van de legende van de baedeleer waal ’n bietje erg doorgesjlage. Ich bedoel, jao, ze haje ‘m op det fees fetsoenlik mótte behanjele, mer mósse dao ’n gans kesjteel veur veranewere? Sjtel dich veur és Jozef en Maria euveral wo ze neet binne mochte haer truuk gegange wore óm wraak te numme. Den haajs se ’n gans anger kerstverhaol gehadj. Al herberge van Bethlehem in puin. Nae, den waas det eine puinhoup gewaore dao op dae heilige gróndj.
Aan de angere kantj, leut Jozef zich waal ’n bieje erg mekkelik aafsjepe. Euveral in Bethlehem waert ‘m de deur geweze en hae zeukt wie unne subbedeius wiejer. Oeteindelik leut d’r ‘t vruike in ‘ne sjtal bevalle. ’t Is allemaol good gekómme, mer doe mós d’r ouch neet aan dinke wie ’t mis haaj kinne gaon. Bloodverlees, stuutlikging, ‘ne placenta dae neet losleut. Det wils se neet mitmake in ‘ne sjtal. Hae haaj bès ‘ne keer van zich aaf kinne sjpraeke. ‘Wiezo gein plaats, bós se gans beklop? Mót mien Maria soms in ‘ne sjtal bevalle, maak dich aan de kantj en laot ós binne.’
Perseunlik vinj ich de wraakzuchtige zjwerver en sjlappe tummerman allebei ’n bietje onhenjige types. Allebei häör keuzes zoue neet mien keuzes zeen, mer ich höb gelökkig ouch nog nooits in häör situatie gezaete. En daorom zól ich wille pleite veur get begrip veur miense die missjiens neet altied de bèste keuzes gemaaktj höbbe in ’t laeve. Waat haaj ’n tas soep veur de baedeleer gekòsj, waas ’t ech zo moeilik om Jozef mit zien zjwanger vrouw binne te laote? Soms maaks se mit ’n klein gebaar ’n groot versjil. Deil dien gelök, ouch mit onhenjige types die keuzes make die misshien neet die keuze zoue zeen.
