ColumnsQuirien van Haelen

Column: Dat smaakt naar? Door Quirien van Haelen

Midden Limburg

Zou je op een terras acht euro uitgeven aan een artisanaal gebrouwen speciaalbiertje als je het verschil niet proeft tussen dat bier en Saskia lichtbruisend bronwater van de Lidl? Kies je na een boswandeling een dubbel getrokken parelhoensoep van de menukaart wanneer je slechts warme vloeistof met wat brokjes proeft? Ik denk dat ik het toch zou doen, maar ik hoop vooral heel erg dat mijn reuk- en smaakzintuigen weer werken tegen de tijd dat de horeca eindelijk weer open mag.


Ik zit nu een maandje zonder geur en smaak en ben er nog steeds niet aan gewend. Ergens in januari heeft mijn hele gezin corona gehad. Gelukkig zijn we inmiddels weer zo goed als op de been. Het viel en valt trouwens wel tegen, zeker de nasleep. Het reuk- en smaakverlies vond ik het minst heftige, maar wel het gekste coronasymptoom.

Ik had me écht niet gerealiseerd hoe anders de wereld eruitziet als je niets ruikt of proeft.

Je vergeet je koffie omdat je hem niet ruikt en ’s avonds is opeens het eten klaar zonder dat je dat aan rook komen.

 

Net voordat ik écht ziek werd, was mijn geur opeens helemaal weg. Ik rook niks meer. Echt niks. Hetzelfde gold voor mijn smaak, ook helemaal weg. Een dag later waren de verdwenen smaak en geur wel het laatste om me druk over te maken, maar nu ik opgeknapt ben, begin ik de geuren en smaken wel te missen. Ik vind het ook zo gek dat ik me nooit echt gerealiseerd heb hoeveel kleur je reuk- en smaakzin aan je omgeving geven.

 

Ik kon na een tijdje wel weer iets van de basissmaken zoet, zout, zuur, bitter en umami onderscheiden. Die smaken proef je met je tong, maar het overgrote deel, de subtielere smaken, proef je met je reukzin. Ook intense smaken kan ik niet proeven. Maatjesharing, helaas. Oude kaas, nee. Appeltaart niks. Sinaasappel nope. Knoflooksaus, helaas. Westmalle, nee. Rommedoe (stinkkaas), ook niet, zelfs dat niet. De stinkkaasverpakking heeft een week open in de koelkast gelegen zonder dat iemand het in de gaten had. Je reukzin bepaalt voor 80 procent hoe iets smaak en dat is nogal veel. Zonder reukzin smaakt rommedoe slechts een beetje zout. Ik heb soms wel even het idee dat ik iets meer proef, maar dat komt door mondgevoel, kleur, textuur en door de smaakherinnering. Echt proeven is het niet.

 

Volgens het reuk- en smaakcentrum heeft 16% van de bevolking serieuze reukproblemen.

Nu er door corona extra veel mensen zijn die geur- en smaakproblemen ervaren, worden er gelukkig ook veel oplossingen bedacht. Sterrenchef Marcelo Ballardin van het Gentse restaurant OAK kookt een speciale maaltijd die ook lekker is als je geen smaak hebt. Ook zijn er talloze receptenpagina’s voor mensen die niet kunnen ruiken en proeven. Er zijn allerlei sites met praktisch tips (Zet de kookwekker, dan brandt je eten niet aan!) en het zal vast niet lang duren voordat elk restaurant een paar gerechtjes en drankjes op de kaart heeft die vooral andere zintuigen prikkelen. 

 

Omdat we onlangs twaalfenhalf jaar getrouwd waren, hadden we een avondvullende bezorgmaaltijd van een bekend sterrenrestaurant besteld en hebben we voor het eerst weer eens echt lekker gegeten. Het mondgevoel, de compositie, de texturen, de temperaturen en vooral het gezelschap van mijn liefje maakten het een aangename ervaring, ook zonder geur en smaak. Ik heb het eten dan wel niet geproefd, toch kan ik u verzekeren dat het heerlijk was.

 

Natuurlijk hoop ik dat het geur- en smaakverlies bij mij en de rest van de familie van tijdelijke aard is. We houden erg van de horeca en het zou mooi zijn als we in elk geval weer wat kunnen proeven en ruiken als dadelijk in de lente de terrassen weer open mogen. Ik hoop alleen niet dat we dan toevallig net bestellen bij een chef die ook zonder reuk en smaak zit.

Quirien van Haelen

Quirien van Haelen (1981) is dichter, docent en columnist. Hij publiceerde diverse dichtbundels, was columnist en presentator bij L1 en poëziecolumnist bij Radio 1. Vanaf het eerste nummer van HALLO Magazine schrijft hij columns voor dit platform, vaak met humoristische inslag. Zijn columns zijn populair van Nederweert tot Heibloem. Van Neer via Thorn naar Maasbracht. De Maas over en een bezoekje bij de Belgische buren waar zijn columns ook geliefd blijken te zijn.