Op de radio komt regelmatig een spotje langs van Milieudefensie met het weerbericht van de toekomst. “Op veel plaatsen in de wereld werd het vandaag weer meer dan vijftig graden…” Ik schrijf dit stukje op een van de warmste dagen van het jaar tot nu toe, het wordt waarschijnlijk veertig graden, geen pretje voor de meesten van ons. Ik wil en kan me tien graden erbij maar moeilijk voorstellen. In landen als India en Pakistan zijn zulke temperaturen al een deprimerende realiteit. Het veroorzaakt extreme droogte en voedseltekorten. Er is kort gezegd niets positiefs aan. Niemand heeft er baat bij, mens noch dier noch plant.
India mag ver weg lijken, maar ook in Europa hebben we steeds meer en vaker te maken met bosbranden door de hitte en droogte. Niet enkel meer in het diepe zuiden, maar ook Frankrijk en Duitsland kampen op dit moment met grootschalige bosbranden. Daarbij vergeleken valt het hier op dit moment nog mee. Maar ook in Nederland waarschuwen bijvoorbeeld de waterbedrijven al voor schaarste en stijgende drinkwaterprijzen in de nabije toekomst.
Ondertussen proberen we tijdens hittegolven koel te blijven. Zelf drinken we liters water, blijven ’s middags uit de zon en doen het wat rustiger aan. En onze huizen dan? Hoe houden we die koel? Ik zie meer en meer buitenunits van airconditioningsystemen aan de buitenkant van huizen hier. Heerlijk toch? Zo blijft het altijd lekker koel binnen. Geen klamme zomernachten meer waardoor je de slaap niet kunt vatten. Geen gezweet in je thuiskantoor. Kan niet beter of…
Airconditioning vreet helaas energie en blaast dan ook nog eens alle warme lucht naar buiten. Daar waar het toch al zo warm is.
En waar het door diezelfde airco weer wat warmer wordt. Zeker als we massaal kiezen voor verkoeling op die manier. Het is echt een symptoombestrijder, een technologie die ooit revolutionair was, maar nu zijn eigen problemen veroorzaakt. Er zijn talloze voorbeelden van plekken op de wereld waar de airco tegenwoordig juist uit moet, omdat het lokale elektriciteitsnet de vraag simpelweg niet meer aankan tijdens warme periodes.
Er zijn ook ‘airco’-systemen die minder problematisch zijn, zoals adiabatische koeling op basis van waterverdamping. Maar vraag je gewoon eerst eens af of je überhaupt airconditioning nodig hebt? Het is hier nog niet de Méditerranée aan de Maas. Airco is een prijzige investering voor die paar warme weken. En ja, ik weet het, je kan ook verwarmen met airconditioning, maar als je hele huis wilt verwarmen, is een bodemwarmtepomp daar in veel gevallen beter geschikt voor. En die kan ook koelen.
Maar hét superieure koelingssysteem blijven wat mij betreft bomen. Plant zoveel mogelijk bomen (en groen!) rondom je huis als dat een optie is. Er is een reden waarom veel boerderijen vroeger een rij bomen voor het huis hadden staan. Bescherming tegen zon, wind en kou. Tegen alle elementen dus. Niemand die zich toen druk maakte om nieuwerwetse zorgen zoals vallende blaadjes. En bij hoogbouw helpt groen ook, geveltuinen koelen af, net zoals plantjes op je dak. Meer groen = minder (hitte)stress!
