ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: GRAOF door Frits Criens

Midden Limburg

‘Doe kins mich de Maas lekke’ of ouch ‘Lek mich de Maas.’ As kindj sjnapdje ich niks van die oetdrökking. Later liërdje ich det het ein verhaspeling is van het Duitse ‘Leck mich am Arsch.’ Netjes vertaaldj beteikentj det: ‘Kös mich de kóntj.’ Ein eigenaardige oetdrökking, want woeëväör zooj se op het idee kómme de kóntj van eine wildjvraemdje te kösse? Sjtèl det emes dich get vreugtj of väörsjtèltj waat neet redelik is. Of woeë se per se niks mèt te make wils höbbe. Dan kins se antjwaorde: ‘Fiëstelik bedanktj.’ Mer doe kins het ouch graover zègke, wie in die Duitse oetdrökking.

 

De Taal is neet graof, det zeen de taalgebroekers. Wae dus. Ein väörsjtèl aafwieze kan op allerlei manere. Laote we netjes beginne mèt: ‘Nae, bedanktj’. ‘Doe kins mich nog mier vertèlle,’ geit d’r mèt door. Het is dudelik en neutraal. ‘Doe kins mich get,’ is waal neutraal, mer ouch dudelik? Waat waertj bedoeldj mèt ‘get’? Det vertèlle anger oetdrökkinge weer. ‘Doe kins mich de poekel op’ beväörbeeldj. Neet ederein haet eine poekel. ‘Doe kins mich de rögk’ op kan dus ouch. ‘Lek mich de zök’ is al get ónsjmakeliker. Mer het kan graover, mier wie die Duitse Arsch-lekkers. As se echt niks van ein väörsjtèl mós höbbe, kins se det rechtoet en graof laote weite mèt: ‘Doe kins mich de kloeëte kösse’. Get minder graof? Dan kals se van ‘böl’. Die twië oetdrökkinge höbbe as naodeil det ze allein door mansluuj gebroektj kinne waere.

 

Det duit mich aan ein möpke dinke woeë eine liëraar van de hbs èns mèt aankwoom. Det waas viefenvieftig jaor geleje wie zoeëget nog kós. Ouch liërare wiste toen in häör ónsjöldj nog neet van LHBTI en genderdiscriminatie. Twië manskaerels boetsdje taege ein mèt häöre auto. Eine waas ein versjrikkelik verwiefdj tiep. Hae zag taege de angere, eine dokwèrker: ‘Doe goofs geine väörrang, ich wil det se mich de sjaaj vergeuts.’ De angere keek hem èns aan en zag: ‘Doe kins mich de kloeëte kösse.’ De iërste klaordje gans op en zag: ‘Ich huer het al. Meneer wiltj het in der minne sjikke.’

 

2021, waek 33

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.