'Ich höb sjiet aan de greune,' zag de vrouw. We haje ós lang neet gezeen en bleve effe kalle. Neet lang, het waas duchtig zoeër waer. Nao ein paar minute zag ze: 'Eine angere kiër gaon we wiejer. Ich maak det ich thoeskóm, de verwerming hoeëger zitte.' 'Sjtaok uch mer neet erm,' adviseerdje ich häör. 'As ich het kaod höb, jóng, geit de verwerming ómhoeëg. Egaal waat het gaas kostj. Het klónk vol äövertuging. 'Det huertj de minister van klimaat en milieu neet gaer,' zag ich. En toch geit de thermostaat ómhoeëg. Ich höb sjiet aan de greune. Maak doe dich ouch mer rap nao binne. Doe kieks zjwart van de kaoj.'
Het waas ein kläörriek gesjprek bedach ich mich wie ich heivers leep. 'Sjiet aan de greune' is ein oetdrökking die in mien jeugd gans normaal waas. Volges mich is ze óngertösse bekans ram oet oos dialecte verdwene. Ich dink ouch det ich weit wie det kumtj. De 'greune' wiestj trök nao de Grüne Polizei die door de miense 'de Greune' waerdje geneumd. Det waas in de aorlog de lokale politie van de nazi's. Ze móste d'rväör zorge det burgers zich hele aan waat de bezètter häör väörsjreef. Het waas geviërlik väör det neet te doon. Mer väör väöl miense waas het ouch ein oetdaging väör zich niks van de Grüne Polizei aan te trèkke. Die luuj haje 'sjiet aan de greune.' 'Greune' waas de kónkrete invölling van het waord 'örges' in de besjtaondje oetdrökking: Örges sjiet aan höbbe.'
Volges de vrouw keek ich 'zjwart van de kaoj.' Det is nog erger kaod as 'blauw van de kaoj.' Ich weit het neet, mer höb het vermoede det die oetdrökking oet de tied van de sjlavernie kumtj. Miense oet werm Afrika kwome in kaoj sjtreke terecht en verrèkdje van de ozel. Väöl kómpassie waas d'r neet mèt die erm hels. Ich haop det het neet kloptj, mer ich dink det van die dónker kaoj-liejers sjpottendj gezagdj waerdje: 'Dae kiektj zjwart van de kaoj.' Ouch die oetdrökking is haost verdwene oet oos dialecte. Welke kläör is dan aan de bäört?
2024, week 50
