Name kinne verwarrendj zeen. Pak noe ein alledaags waord wie roeës. Det is de algemein benaming väör plantje oet de familie Rosa mèt kläörige blome die lekker ruke en tek die doorein vol däör zitte. Ze sjtaon symbool väör leefdje, romantiek en hartstocht, vrundsjap, of verlange. Witte roeëze wieze dan weer allein nao zuverheid, ónsjöldj of ein noew begin wie gebaorte of huwelik. In plantsoene, häöfkes, naeve waeg, taege gevels, langs renj van bos en vèn, op industrieterreine en aoj voelnisbeltje sjtaon ze te bleuje. Taege de verdrökking in dök. Bie het waord roeës zal ederein ein beeldj väör ouge kriege det dao op ein of anger maneer bie pèstj. De taalpraktijk aevel sjluutj dao neet gans bie aan.
Ellie kreeg van de noew bure ein boeket raos balroeëze. Prachtig. Balroeëze? Ze lieke niks op de roeëze woeë het hie baove äöver geit. De blajer zeen angers, ze ruke angers en de sjtruuk woeë de blome aan bleuje höbbe gein däör. Balroeës is dan ouch eine dialectnaam voor de plantj die in het Nederlandjs pioenroos hètj. Wie de aerpel is het ein knolgewas. De Limburgse naam balroeës is dus behuerlik verwarrendj. Zeker ouch ómdet balroos in het Nederlands de naam is väör de Gelderse roos. Det is eine sjtroek of boum oet de viburnumfamilie. Hae bleujt sjoeën mèt witte blome en kriegtj roeëj besse. De Gelderse roeës sjtaaltj net zoeë väöl op die roeës van hie baove as de balroeës. Niks dus.
Plantje die de naam roeës drage, mer gein roeëze zeen. En dan höbbe we ouch nog de sjtokroeës, in het Nederlandjs stokroos. Ouch hie is det 'roos' weer eine verwarrendje naam. Die plantj haet niks met de familie Rosa te make, ze kumtj oet de familie Kaasjeskruid woeë ouch de ketoenplantj biehuertj. Mer in sommige Nederlandjse dialecte neume ze de sjtokroeës väör de dudelikheid balroos woeë wae pioenroos mèt bedoele mer die in het ABN Gelderse roos hètj. Ich heel het neet mier oetrein wie ich dit aan het sjrieve waas. Van erme ozel kratsdje ich mich door de haor. Det haaj ich baeter neet kinne doon.
2025, waek 24
