Een generatie of wat geleden trof je achter menig huis een los houten bouwsel aan. Het was een tijd waarin de gemiddelde Nederlander van luxe sanitaire voorzieningen slechts kon dromen. In de deur van het krakkemikkige geval zat een hartje, als goedbedoelde maar armoedige blijk van welkom; de bittere winterse kou werd er niet mee verdreven. Aan een roestige spijker, scheef ingeslagen in het gespleten hout van de tochtig kierende wand, waren een aantal vierkant geknipte stukjes oud krantenpapier vastgeprikt. Aan hamsteren van toiletpapier was men nog lang niet toe. We stonden in die tijd meer met beide voeten op de grond. Minder welvarend maar wijzer. Het nieuws van gisteren deed wel zijn reinigende werk.
Wat vandaag wordt geschreven is morgen verleden tijd en terug te vinden bij het oud papier. Nieuws blijkt vluchtig en beklijft minder. Naarmate we ouder worden dringt sterker het besef door dat de oude Romeinen zo gek nog niet waren. Horatius’ wijsheid, carpe diem, heeft aan actualiteit niets ingeboet. ‘Geniet van het moment, de dag moet geplukt worden!’ was zijn boodschap. We mogen ons best afvragen wat we met al ons getob over de dag van morgen opschieten. Elke nieuwe dag komt de zon op maar om die te zien moet je wel naar buiten kijken. Zelfs vreselijk en schokkend nieuws wordt geleidelijk afgepeld tot een verteerbare laag om uiteindelijk weg te smelten in de tredmolen van alledag. Hard nieuws verslapt en verschraalt als bier dat te lang in het glas heeft gestaan; de grootste krantenkop op de voorpagina slinkt als vanzelf tot een marginaal tussenbericht ergens op een verloren binnenpagina. Zodra ‘nieuws’ ophoudt nieuw te zijn, dienen we een manier te vinden het in te passen in ons dagelijks systeem. Slechts wanneer we niet met oud nieuws weten om te gaan, loopt het faliekant fout.
Het blijft me verbazen hoe snel soms bakens worden verzet. Zo overheerste twee jaar lang Covid-19 ons dagelijkse wel en wee. Je kon de t.v. niet aanzetten of geen krant openslaan of je werd er mee om de oren geslagen. Allemaal voelden we ons door corona bedreigd en durfden bij wijze van spreken nog geen deurkruk vast te pakken. Het oude normaal bestond niet meer en de samenleving moest zich maar voorbereiden op een heel nieuwe manier van omgaan met elkaar. Inmiddels is het corona-probleem naar de achtergrond verdwenen en lijkt het nog nauwelijks te bestaan. Toch zijn we het virus nog lang niet de baas, en kan een nieuwe variant ons snel opnieuw parten spelen. Een ander voorbeeld. We beleefden kort geleden de rel rond enkele hitsige Voice-of-Hollandmannetjes en een opgewonden meneer bij Ajax. Die ongeremde testosteronbommetjes misbruikten op een schunnige manier hun positie en heel Nederland was in rep en roer.
Inmiddels lijkt de verontwaardiging als een plumpudding in elkaar te zijn gezakt, hoewel de pijn er bij de getroffen vrouwen zeker niet minder om is.
Er is momenteel weer ander nieuws, overdonderend en van een ongekende orde. De brute inval van de Russische oorlogsmachine in Oekraïne schudt de wereld hard wakker. We zien beelden die we tot voor kort niet meer voor mogelijk hielden. Die beelden domineren onze dag; je wordt er mee wakker en gaat er mee naar bed. Dat voor vrijheid in een Europees land zo hard gevochten zou moeten worden, waren we al helemaal vergeten. Het is alsof oud nieuws uit een afgesloten tijdperk wordt opgerakeld. Met een geflipte Poetin en zijn boevenbende zitten we nog wel even opgescheept. Maar er komt een tijd dat ook dictators oud nieuws worden. Ooit staan zij in de krant van gisteren, vastgeprikt aan een roestige spijker in het houten bouwsel in de achtertuin.
