ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: 31 DECEMBER door Frits Criens

Midden Limburg

31 december, aodjaorsdaag, eine apaarte datum. Hae sjluutj 2024 aaf, en meuktj plaats väör 2025. Dae äövergank laote we neet óngemerktj. Miense kómme bie-ein en haoje door mèt väöl gezelligheid. En ouch mèt väöl aete en drinke, dök van allebei te väöl. Väöral de jeugd mer ouch väöl volwassene griepe häör kans väör het aodjaor mèt veurwerk oet te zjwejje. En het noewjaor mèt nog mier veurwerk welkóm te heite. Ein sjoeën traditie die jaomer genóg verpestj waertj door óngelökke, geweldj taege hulpdeenste en äöverlast. Miense dinke det dit get van oze tied is. Mer det is neet zoeë. In 1472 verordendje de gemaendje Amsterdam op 31 december: 'Neymant en moet met sneecluyten werpen nocht maecht noch wijf noch manspersoon.' Vrie vertaald: Het is väör ederein verbaoje mèt sjniëbel te goeëje nao jóng vrouluuj en getrouwdje vrouwe en ouch neet nao mansluuj.'

 

Väöl burgers oet Amsterdam zoje zón zelfdje saort verbod op veurwerk waal wille. Dao zeen mer negetiën gemaendjes woeë det al is. Het is mer de vraog of det echt geit bate. Ich kreeg pas van ein dame oet Antwerpe eine mail. Ze sjreef: 'Officieel is in Antwerpen vuurwerk verboden - behalve dan het ‘officiële’ vuurwerk boven de Schelde, door professionele jongens. Je kunt het spul hier niet kopen, je mag het niet in huis hebben, maar de knallen op straat beginnen hier al dagen voor Oudjaar.' Dus óndanks het verbod zal het d'r vandaag in Belsj waal weer flink op losgaon.

 

In Duitsland hètj het fiëst van Aod op Noew ‘Silvesterabend’, geneumdj nao Paus Silvester dae in het jaor 335 op aodjaorsdaag is gesjtorve. Eigelik haaj ich via miene opa van vaders kantj nao Silvester mótte heite. Sil dus. Mer det vónj mam geine sjoeëne naam. Toen höbbe ze mich mer nao pap geneumd, Frits. Van de heilige Godefridus. Ich höb d'r mich noeët äöver beklaagdj, al vroog mich nemes of ich akkaord ging. Efeng, väör vanaovendj ein gezellig oetinj en alvast ein good, gezóndj en gelökkig 2025. Toevallig of neet, veer wäörd die beginne mèt de G van Godefridus. Dao kan Silvester neet taege-op.

 

2025, waek 1

 

 

 

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.