ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: GEVRAET door Frits Criens

Midden Limburg

Oos dialecte höbbe väöl wäörd väör 'gezicht', neet allemaol aeve fien, mer det is normaal. Nog neet zoeë lang geleje waas het laeve väör de meiste miense hel en roew. En det vinjs se in de taal trök, al zeen väöl graof wäörd al nao het archief van vergaete wäörd verbanne. Gezicht haet in oos taal troewes dök dezelfdje beteikenis as 'móndj'. 'Moel' beväörbeeldj. 'Ich kreeg ze flink op die moel gevaegdj.' As dich det is gebäördj, zitj neet allein diene móndj, mer dien gans gezicht ónger de blauw plekke en de blutse. Detzelfdje geltj as ze dich duchtig op det 'bakkes' houwe. En as se mèt foetballe eine bal recht väör die 'sjter' kries, kumtj de bal midde in dien gezicht terecht. Troewes ouch as se hem vol op dien 'kuit' kries.

 

'Gevraet' is ein graof waord. Ich toekdje hem vol in det gevraet. Oet die zin klinktj agressie en minachting tegeliek. Het kumtj oet eine tied det probleme dök mèt de vuust waerdje opgelostj. Wie eine vrindj väör de HBS waas geslaagdj, zote we mèt ein gruupke jónges bie hem get te drinke. Ein maedje zörgde väör drank en get lekkers. Later op de aovendj zag eine van de jónges 'fleers' taege het maedje. Det waas ein nöt sjeldjwaord. Het maedje kwoom väör zichzelf op en petsdje hem met de achterkantj van ein handj recht in zien gevraet. Dae jóng kreeg eine kop wie veur. Ederein haaj zien sjanj gezeen en hae wis neet woeë hae mós kieke.

 

Ich dach aan det maedje wie The Voice volop in het noets kwoom. BN'ers - Bekrómpe Nulle - haje zich vergrepe aan maedjes die zich eigelik neet kinne waere. Teminste, det waerdje gezagdj. Neet kinne waere? Ich dach get waat neet pedagogies is, mer waal effectief. Lier alle maedjes zich juust waal te waere, al zitj de käöning of de paus zelf mèt de puet aan häör. Eine kier zègke 'Laot det' en daonao mét de platte handj, recht in det gevraet. Het leefst as ederein het zuut en de aanranjer aopelik väör sjtöt sjteit. Recht in det gevraet!

 

2022, waek 5

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.