ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: KUIT, door Frits Criens

Midden Limburg

‘Opa, as doe ein koe woors en ich trok dich keihel aan de sjtert, waat zoojs doe dan doon?’ Ich zoog de klucht van het jungske en de gesjrókke koe väör mich. En ouch de konsekwenties. Het antjwaord floepdje mich d’r oet. ‘Jóng, dan lag ich dich ein flinke, weike flaai op de kop.’ Det waas natuurlik neet volges het Handjbook Correct Taalgebroek, mer ja, ich zag waat ich dach. In de taal wie ich het dach. Waat haaj ich as koe troewes angers mótte zègke? ‘Au, neet doon?’ Of: ‘Ich zooj mesjien van sjrik per óngelök mien óntlasting loslaote en dich dan mäögelik op dien köpke kinne rake.’ Natuurlijk neet, mien antjwaord pees precies in de situatie die het kindj mèt zien vraog opreep.

 

Ellie keek mich dónker aan. ‘Kins doe de wichter neet èns get fatsuunliks liëre. Altied dae sjtómme kal.’ Ich vónj det neet redelik. ‘Op ein raar vraog gaef ich ein raar antjwaord,’ verdedigdje ich mich. ‘Dae rare kal liëre de wichter van dich,’ zag Ellie. Det is natuurlik neet waor. Op taalkundig gebied versjille de pedagogiese inzichte van oma en opa aaf en toe. Det is waal waor. Gelökkig väör de kinjer troewes. As die allein mer taal huere die is goodgekäördj door de VOTTT (Vereining  Oma’s Taege Twiefelechtig Taalgebroek) misse ze väöl. Want taal is mier as allein correcte zinne en nette wäörd. In taal zitte ouch emoties, gekkigheid en plezeer, döbbele bäöm en verborge bedoelinge. Det mós se as kindj liëre aanveule, angers is het later lestig väör cabaret of literatuur te begriepe.

 

De jóng haaj oos discussie gevolgdj. ‘Wie kums se bie die raar vraog?’ vroog Ellie. ‘Op sjoeël geliërdj zeker?’ Het antjwaord waas sumpel. ‘Nae, bie het foetballe. De trainer vertèldje det hae ein koe aan de sjtert haaj getrokke wie hae net zoeë aod waas as wae. Hae zag det we thoes mer móste vraoge waat ein koe dan duit. Mam wist het neet. Die zag: “Vraog mer aan opa.” ‘Enne,’ vroog Ellie, ‘kloptj het waat opa zag?’ De jóng sjtraoldje. ‘Neet op de kop, recht in die kuit.’

 

2021, waek 23

 

 

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.