ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: OPVANG door Frits Criens

Midden Limburg

Ellie en ich wore de väörige waek zaoterdig in Leeuwarden. Bienao tachtig jaor geleje wore Ellie zien aojers mèt häör twië kranke babies dao op de sjtatie aangekome. Op het lètst van de aorlog evacueerdje de nazi's 70.000 Midde- en Noord-Limburgers van de oeëstkantj van de Maas, woeë häör leger zich haaj trökgetrokke, nao Drenthe, Groningen en Frieslandj. Mien sjoeënaojers oet Liëwe móste ouch weg. In Leeuwarden waerdje de evacués opgevange in het geboew van de Beurs of in het Oranje Hotel.

We haje recht taegeäöver de sjtatie ein kamer in het Oranje Hotel. Dao höb ich de väörige waek väör eine groeëte, volle zaal miense oet het gans landj äöver de evacuatie vertèldj. De meiste wiste niks van die gedwónge volksverhoezing in sjmaerige viëwagons. Dus ouch niks van de elenj op ein reis die daag doerdje as ze pech haje. Sommige treine waerdje besjaote door geallieerdje vlegers. Daobie vele doeëdje. Het waas ieskaod en dao loog sjnië. Aete, water, medicine, hulp väör waat dan ouch waas d'r neet. De meiste miense waerdje bie aankomst good opgevange, mer dao wore oetzunjeringe. Drie van die pechvogels wore mien sjoeënmoder en häör kinjer. De korte passage oet miene roman Verzwegen oorlog dae deils gebaseerdj is op het verhaol van mien sjoeënaojers, mook väöl indrök.

 

18 kinjer tösse de 4 waeke en 3 jaor höbbe de evacuatie neet äöverlaefdj. Ze wore krank, zjwaak of óngervoedj. Ouch dokter Bonnema van het zekeoes in Heerenveen kós häör neet helpe. Hae trok zich häör lot waal erg aan en zorgdje det ze fatsuunlik waerdje begrave en sjreef d'r zelfs ein gedicht äöver: 'De poppen fan Limboarch' (de baby's van Limburg). In 2012 haet de Stg. Rura oet Remunj ein monument op de kèrkhaof geplaatstj, mèt de name van de sjlachtoffers en het gedicht. Het gedinkteike ligktj in de hook rechts van de ingank. Ellie en ich zeen d'r op de trökwaeg aangegange. We kwome aan de kal met ein hiël aardige vrouw. Ze wis väöl te vertèlle äöver dae nötte tied. Häör groeëtaojers haje evacués oet Zjwame opgevange. Ein moder mèt kinjer. Ze wis zelfs de naam nog.

 

2024, waek 40

 

 

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.