ColumnsFrits Criens

Column Modertaal: PAOSE door Frits Criens

Midden-Limburg

Het waer róndj Paose goof boere vreuger ein saort väörsjpelling väör de rest van het jaor. Gein wónjer dus det Paose trök te vinje is in gezègkdjes en oetdrökkinge. Boere höbbe ein groeëte biedrage geleverdj aan oos taal. Mèt het verdwiene van de aojerwetse boer is det aafgeloupe. Sjterker nog, zien aandeil in oos taal waertj amper óngerhaoje en is al bekans verdwene. Daoväör was het prachtig dat ich ein paar aoj gezègkdjes kreeg die zeen äövergeleverdj door Soose Frits oet Baoksem. Het iërste sjpriktj väör zich: Paosdaag kaod en naat, vritj de koe zich het hiël jaor zaat. Det waas gunstig väör de boer. Mer het kan väör hem natuurlik ouch taegevalle. Dan geit het zoeë: As mèt Paose de zón sjientj op de altjaor, dan kriege wae ein sjraol väörjaor.

Windj waas ouch belangriek. En zeker de richting woeë dae oet kwoom. Noordewindj is sjraol en drueg. Det is neet good väör ószelf en sjlecht väör het gewas. Dus ouch väör de opbringst later. En dao mótte boere van laeve. Mèt Paose keke ze dan ouch vol verwachting nao de windjrichting, getuge dit gezègdje: Kumtj de windj mèt Paose oet het noorde (oeëste kan ouch) dan zitj hae dao zès waeke. Mer de sjrik väör slecht waer waas d'r neet allein mèt Paose. Het leecht van de vol maon, haaj altied väöl te zègke: Wie het waer is mèt noew leecht, zoeë is het veer waeke.

En dan nog eine waersjpreuk dae niks mèt Paose te make haet, mer mèt 20 juli, de naamdaag van Sint-Margriet. Häöre bienaam is Pisgreet, de patroeënes van verpleegsters, vroedvrouwe en neerpatiënte. Op 20 juli raengeltj het dök en dao haet de Heilige Margriet häöre iëretitel ouch aan te danke. Want raengel mèt Pisgreet väörsjpeldje zès waeke achterein raengel. Det waas sjlecht väör de ougst. Mer geine raengel waas ouch neet good, getuge het gezègkdje oet Baoksem: Sjientj de zón op Sinte Margeet, dan raengeltj het zès waeke neet. Mèt de verangering van het klimaat zulle we noew gezègkdjes mótte bedinke. Mèt Paose eier in de haof, de ganse zomer sjtaof. Efeng.

Frits Criens

Frits: stadsdichter van Leudal, publiceert proza, poëzie, light verse en toneel in ABN en dialect. Zijn column Modertaal was bijna een kwart eeuw lang een van de hoogtepunten in Dagblad de Limburger. Ernst en humor zijn twee gelijkwaardige elementen in zijn werk, dat helder is en direct. Criens is een innemend performer en verteller die lezers en luisteraars boeit en meeneemt in zijn gedichten en verhalen.